Պետական մակարդակի բանակցությունների գաղտնի և բացահայտ հնարքները, որոնք կարող են փոխել երկրների միջև հարաբերությունների պատմական ուղին

Բանակցությունները պետական քաղաքականության «մութ արվեստն» են։ Դրանք ընթանում են ոչ միայն փակ դռների հետևում, այլև հանրային հարթակներում, մամուլի ասուլիսներում, միջազգային համաժողովներում և նույնիսկ խորհրդանշական ձեռքսեղմումներում։ Մի քանի ժամ տևող հանդիպումը կարող է նախապատրաստվել ամիսներ կամ տարիներ, իսկ մեկ անհաջող նախադասություն կարող է սառեցնել հարաբերությունները տասնամյակներով։

Ստորև ներկայացված են այն 10 տեխնիկաները, որոնցով աշխարհի առաջնորդները ձևավորում են արդյունքները։

1. Նախնական հետախուզում՝ գիտելիքը որպես զենք
Հենրի Քիսինջերը հաճախ ասում էր, որ բանակցությունը սկսվում է նախքան սեղանի շուրջ նստելը։ Ամերիկա–Չինաստան հարաբերությունների հալեցումը 1970-ականներին սկսվեց գաղտնի այցերից և մանրակրկիտ հավաքված տեղեկությունից Չինաստանի տնտեսական և ռազմական իրավիճակի մասին։ Առանց այդ տվյալների, Ռիչարդ Նիքսոնի հայտնի այցը Պեկին երբեք չէր կայանա։

2. Բարձրակարգ թիմերի դերակատարումը
Երկրի ղեկավարները երբեք մենակ չեն բանակցում։ 2015 թվականի Իրանի միջուկային համաձայնագրի դեպքում Բարաք Օբաման ու իր թիմը ապավինում էին ոչ միայն դիվանագետներին, այլև տեխնիկական գիտնականներին ու ռազմական վերլուծաբաններին, որոնք կարողանում էին թվերով հիմնավորել պայմանները։

3. Օրակարգի վերահսկում
Գերմանիայի կանցլեր Անգելա Մերկելը եվրոգոտու ֆինանսական օգնության բանակցություններում հաճախ օրակարգը կառուցում էր այնպես, որ առաջին հերթին քննարկվեին այն հարցերը, որտեղ Բեռլինը առավելություն ուներ։ Այս մոտեցումը թույլ էր տալիս սահմանել քննարկումների տոնն ու ուղղությունը։

4. Ժամանակի գործոնի մանիպուլյացիա
1978 թվականի Քեմփ Դեյվիդի համաձայնագրի ժամանակ ԱՄՆ նախագահ Ջիմմի Քարթերը դիտավորությամբ ձգձգում էր որոշ քննարկումներ, որպեսզի Եգիպտոսի և Իսրայելի ղեկավարները հոգնեին և պատրաստ լինեին փոխզիջումների։

5. Անուղղակի ազդակներ
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և Չինաստանի առաջնորդ Սի Ցզինպինը հաճախ իրենց ուղերձները փոխանցում են ոչ թե ուղիղ բանակցություններով, այլ համատեղ զորավարժություններով կամ տնտեսական հռչակագրերով՝ ազդարարելով իրենց դիրքորոշումը մինչև պաշտոնական խոսքը։

6. Կուլիսային շփումների ուժը
Իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտության կարգավորման փորձերում Օսլոյի գաղտնի հանդիպումները թույլ տվեցին կողմերին քննարկել այն հարցերը, որոնք պաշտոնական հարթակում կբերեին ճգնաժամի։

7. Պատկերների և պատմությունների ուժը
Նելսոն Մանդելան ապարտեիդի ավարտի բանակցություններում հաճախ դիմում էր պատմությունների՝ նկարագրելով միասնական ապագան, որպեսզի դիմացինը ոչ միայն տեսնի փաստաթուղթ, այլև զգա տեսլականը։

8. Կոշտ–փափուկ ռազմավարություն
Հյուսիսային Կորեայի հետ բանակցություններում որոշ պետություններ զուգորդում էին տնտեսական պատժամիջոցները մարդասիրական օգնության առաջարկների հետ, որպեսզի ստեղծեն ճնշում և խթան միաժամանակ։

9. Միջնորդների ներգրավում
Նորվեգիայի դիվանագետները, չեզոք երկրի ներկայացուցիչ լինելով, կարողացան միջնորդել Օսլոյի գաղտնի բանակցությունները, ինչը հնարավորություն տվեց կողմերին ազատ խոսել առանց լրատվամիջոցների կամ քաղաքական ճնշման։

10. Հետագա քայլերի ապահովում
Փարիզի կլիմայական համաձայնագիրը հաջողվեց ոչ միայն սկզբնական պայմանավորվածությունների շնորհիվ, այլև այն պատճառով, որ ստեղծվեց վերահսկման և հաշվետվության համակարգ՝ ապահովելով շարունակական ներգրավվածությունը։

Եզրակացություն
Բանակցությունը երկրի ղեկավարի համար միայն խոսքի կամ փաստաթղթի արվեստ չէ։ Դա բազմաշերտ ռազմավարություն է, որտեղ համադրվում են հոգեբանություն, տեղեկատվություն, ժամանակի կառավարում և պատմական գիտակցություն։ Պետական մակարդակում ամեն մանրուք կարող է որոշել ոչ թե մեկ գործարքի, այլ ամբողջ տարածաշրջանի կամ նույնիսկ աշխարհի ապագան։

*Նկարազարդումը Էլլի Ֆորման-Փեքի

*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ