2024 թվականին տնտեսական փոփոխությունները զգալի են թե՛ Հայաստանում, թե՛ միջազգային շուկաներում։ Շինարարության ծավալներն աճել են, պետական ֆինանսավորման կառուցվածքում տեղի են ունեցել վերափոխումներ, իսկ միջազգային ապրանքների գների տատանումները շարունակում են ազդել տնտեսությունների վրա։ Տեղական և գլոբալ զարգացումները ներկայացված են ըստ ոլորտների։
1. Հայաստանում շինարարության ծավալների աճ
Հայաստանում շինարարության ծավալը 2024 թվականին 2023-ի համեմատ աճել է 14.5%-ով կամ 709.5 տրլն դրամով։ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ պետական բյուջեից հատկացված ֆինանսավորումը կազմել է 182.2 տրլն դրամ, իսկ միջազգային վարկային աղբյուրներից ներգրավվել է 57.4 տրլն դրամ։
2. ՊԵԿ-ի պարզաբանումը օտարերկրյա քաղաքացիների հայտարարագրման վերաբերյալ
Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) նշել է, որ օտարերկրացիները պարտավոր չեն ներկայացնել եկամուտների հայտարարագիր, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանք ՀՀ-ում հարկվող եկամուտ են ստանում, օրինակ՝ վարձակալությամբ հանձնելով անշարժ գույք։
3. Վարձատրության աճ ուսուցչական համակարգում
Կրթության նախարարության հաղորդմամբ՝ 1600-ից ավելի ուսուցիչ 300-400 հազար դրամ աշխատավարձ է ստանում, իսկ 560 ուսուցիչ՝ 400 հազար դրամից ավելի։ Ուսուցիչների 20%-ն անցել է կամավոր ատեստավորում՝ բարձրացնելու իրենց աշխատավարձը։
4. Արաբիկա սուրճի գների աճը միջազգային շուկայում
Արաբիկա սուրճի գինը տարեսկզբից աճել է 21%-ով, իսկ վերջին 12 ամիսների ընթացքում՝ ավելի քան կրկնակի։ Գնաճը պայմանավորված է ԱՄՆ-ի և Կոլումբիայի միջև առևտրային լարվածությամբ, ինչը հանգեցրել է գների պատմական բարձրացման։
5. Պանամայի իշխանությունների որոշումը՝ ԱՄՆ նավերի համար
Պանամայի իշխանությունները չեղարկել են Պանամայի ջրանցքով ԱՄՆ-ի պատկանող նավերի անցման վճարները՝ ի պատասխան ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հայտարարությունների, թե վճարները չափազանց բարձր են։
6. ԵԱՏՄ արտահանման ապրանքների թվային դրոշմավորում
ՊԵԿ-ը նախատեսում է ԵԱՏՄ արտահանվող ապրանքները նույնականացման թվային միջոցներով դրոշմավորել, որը տարբեր ապրանքախմբերի համար կսկսի գործել 2025-ի մարտից։
7. Հայաստանի բյուջեի պակասուրդի նվազումը
Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ Հայաստանի բյուջեի պակասուրդը 2024 թվականի նոյեմբերին կրճատվել է մինչև 20.7 մլրդ դրամ՝ հոկտեմբերի 138.5 մլրդ դրամի համեմատ։ Պակասուրդի նվազումը պայմանավորված է հիմնականում պաշտպանական ծախսերի կրճատմամբ և սոցիալական պաշտպանության ծախսերի աճով։
8. Վրաստանում կենսաթոշակների և պատգամավորների աշխատավարձի աճ
Վրաստանում հունվարի 1-ից կենսաթոշակները բարձրացել են 35 լարիով, մինչդեռ խորհրդարանական պատգամավորների աշխատավարձը աճել է 2.5 անգամ՝ հասնելով 11 հազար լարիի։
9. ԱՄՆ-ում նավթի առևտրային պաշարների աճ
Հունվարի 31-ի դրությամբ ԱՄՆ-ում նավթի առևտրային պաշարները մեկ շաբաթում աճել են 8.7 միլիոն բարելով՝ կազմելով 423.8 միլիոն բարել։ Սակայն ներկայիս պաշարները դեռևս 5%-ով ցածր են հնգամյա միջին ցուցանիշից։
10. Ուկրաինայի գազի ներկրման անհրաժեշտությունը
Ուկրաինայի էներգետիկայի նախարարությունը հայտնել է, որ երկիրը մինչև տարեվերջ առնվազն 1 միլիարդ խմ գազ ներկրելու կարիք ունի՝ ձմեռային մատակարարումները երաշխավորելու համար։
