Ինչպես աշխատել առանց հոգնածության՝ օգտագործելով ուղեղի ճիշտ հատվածները

Չնայած ժամանակի կառավարման մեթոդների և արտադրողականության գործիքների տարածմանը, շատ մասնագետներ և ղեկավարներ շարունակում են իրենց օրն ավարտել մտավոր հոգնածությամբ։ Հաճախ թվում է, թե պատճառը ծանրաբեռնվածությունն է, սակայն իրականում այն ավելի խորքային է՝ կապված ուղեղի աշխատանքի կազմակերպման հետ։

Ուղեղի սխալ օգտագործման թաքնված հետևանքները

Մարդու ուղեղը կազմված է տարբեր հատվածներից, որոնք պատասխանատու են տարբեր գործառույթների համար։ Երբ մենք փորձում ենք միաժամանակ կատարել բազմաթիվ բարդ առաջադրանքներ՝ առանց մտածելու, թե որ հատվածն ենք ակտիվացնում, ուղեղի որոշ կենտրոններ սկսում են աշխատել գերծանրաբեռնված։
Օրինակ՝

  • Եթե դուք անընդհատ ստուգում եք էլփոստը կամ հաղորդագրությունները, ակտիվանում է ուղեղի ռեակցիոն հատվածը, որը նախատեսված է վտանգներին արագ արձագանքելու համար։

  • Իսկ ռազմավարական մտածողությունը, վերլուծությունը և ստեղծագործական մոտեցումները պահանջում են այլ՝ դանդաղ, կենտրոնացած մտածողություն։

Երբ մարդը սխալ հերթականությամբ է օգտագործում այս ռեժիմները, ուղեղը սկսում է աշխատել անարդյունավետ՝ կորցնելով էներգիա և կենտրոնացում։

Ինչպես «վերապատրաստել» ուղեղը ճիշտ աշխատել

Ուղեղի արդյունավետ աշխատանքի համար անհրաժեշտ է տարբերել երկու հիմնական ռեժիմ՝

  1. Խորը կենտրոնացման ռեժիմ – երբ դուք զբաղված եք վերլուծությամբ, ստեղծագործ աշխատանքով կամ որոշումների կայացմամբ։

  2. Ավտոմատ ռեժիմ – երբ կատարում եք տեխնիկական կամ կրկնվող գործողություններ, օրինակ՝ նամակների ստուգում, փաստաթղթերի դասավորում։

Կարևոր է օրվա ընթացքում ճիշտ բաշխել այս ռեժիմները՝ սկսելով ամենաբարդ և մտածողություն պահանջող առաջադրանքներից այն ժամերին, երբ ուղեղը առավել թարմ է։

Հանգստի և վերականգնման դերը

Ուղեղի համար հավասարապես կարևոր է ոչ միայն աշխատանքը, այլև վերականգնումը։ Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ընդմիջումները, ֆիզիկական ակտիվությունը և նույնիսկ կարճ զբոսանքները նպաստում են ուղեղի ավելի արդյունավետ աշխատանքի վերականգնմանը։
Անընդհատ տեղեկատվական հոսքերի մեջ մնալը՝ առանց դադարների, ստիպում է ուղեղին մնալ «պայքար կամ փախուստ» ռեժիմում, ինչը երկարաժամկետ հանգեցնում է ուժասպառության։

***

Գերծանրաբեռնվածությունը միշտ չէ, որ արդյունք է ավելորդ աշխատանքի։ Շատ դեպքերում այն պայմանավորված է ուղեղի ռեսուրսների սխալ օգտագործմամբ։ Եթե սովորենք տարբերել և ճիշտ կառավարել կենտրոնացման և ռեակցիայի ռեժիմները, ապա հնարավոր է ոչ միայն բարձրացնել արտադրողականությունը, այլև զգալիորեն նվազեցնել հոգնածությունը։

Աշխատանքի արդյունավետությունը սկսվում է ոչ թե գործիքներից, այլ՝ ուղեղի ճիշտ օգտագործման գիտակցումից։


Հոդվածը պատրաստվել է Harvard Business Review-ի վերլուծության հիման վրա

*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ