Երևանի 2024 թվականի համայնքային բյուջեի եկամուտներն ու ծախսերը ցույց են տալիս, որ քաղաքապետարանը կարողացել է ապահովել եկամուտների գերակատարում և մի շարք կարևոր ուղղություններով կատարել նշանակալի ներդրումներ։ Ըստ Երևանի քաղաքապետարանի ֆինանսական վարչության ներկայացրած տվյալների՝ 2024 թվականի բյուջեի փաստացի եկամուտները կազմել են 116 մլրդ 715 մլն դրամ, ինչը գերազանցում է նախանշված 113 մլրդ 198 մլն դրամը։ Սա նշանակում է, որ բյուջեի եկամուտների կատարողականը կազմել է 103.1%։
Սեփական եկամուտների աճ
Հատկանշական է, որ սեփական եկամուտների հավաքագրման ցուցանիշը զգալիորեն գերազանցել է նախատեսվածը։ Ծրագրավորված 62 մլրդ 932 մլն դրամի փոխարեն փաստացի հավաքվել է 71 մլրդ 199 մլն դրամ՝ ապահովելով 113.1% կատարողական։ Սա վկայում է հարկային ու վարչական հավաքագրման բարելավման մասին։ Ավելին, 2023 թվականի համեմատ սեփական եկամուտները ավելացել են 21 մլրդ 108 մլն դրամով, ինչը խոսում է տնտեսվարողների հարկային կարգապահության և քաղաքապետարանի եկամուտների կառավարման արդյունավետության մասին։
Պաշտոնական դրամաշնորհներ և պատվիրակված լիազորություններ
Բյուջեի լրացուցիչ աղբյուրներից են պաշտոնական դրամաշնորհները, որոնք կազմել են 14 մլրդ 571 մլն դրամ՝ նախատեսված 15 մլրդ 286 մլն դրամի դիմաց։ Իսկ պատվիրակված լիազորությունների կատարման համար նախատեսված 34 մլրդ 979 մլն դրամից փաստացի ծախսվել է 30 մլրդ 944 մլն դրամ, ինչը պայմանավորված է ծրագրերի իրականացման ժամկետների փոփոխություններով։
Ծախսերի ուղղությունները՝ ըստ ոլորտների
Երևանի 2024 թվականի բյուջեի շրջանակում կատարված ծախսերը կազմել են 113 մլրդ 699 մլն դրամ, ինչը նախատեսվածի 94.5%-ն է։ Տարբեր ոլորտներում կատարվել են խոշոր ներդրումներ, որոնք ընդգրկում են քաղաքային ենթակառուցվածքների բարելավումից մինչև շրջակա միջավայրի պահպանություն։
Ճանապարհաշինություն և տրանսպորտ
- 6 մլրդ 317 մլն դրամ՝ ասֆալտապատման և միջին նորոգման աշխատանքների համար։
- 294 մլն դրամ՝ Նորք Մարաշ վարչական շրջանից դեպի Սարալանջ տանող ճանապարհի կառուցման համար։
- 171 նոր ավտոբուս ձեռք բերելու համար ծախսվել է 6 մլրդ 300 մլն դրամ, իսկ 15 նոր տրոլեյբուսի համար՝ 1 մլրդ 416 մլն դրամ։
- Երևանի ավտոբուս, Երևանի էլեկտրատրանսպորտ և Երևանի մետրոպոլիտեն ՓԲԸ-ներին տրամադրվել է համապատասխանաբար 7 մլրդ, 696 մլն և 2 մլրդ 641 մլն դրամ։
- Մետրոպոլիտենի ենթակառուցվածքների արդիականացման համար կատարվել է 1 մլրդ 604 մլն դրամի ներդրում, որից իրականացվել են դրենաժային թունելի երկարացում, շարժասանդուղքների փոխարինում, տեխնիկական բարելավումներ։
Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն
- 14 մլրդ 271 մլն դրամ՝ շրջակա միջավայրի պահպանության ծրագրերի համար։
- 5 մլրդ 853 մլն դրամ՝ աղբահանության և սանիտարական մաքրման ծախսերին։
- 671 մլն դրամ՝ 14 նոր աղբատար մեքենաների ձեռքբերման համար։
- 1 մլրդ 262 մլն դրամ՝ ջրահեռացման կոմունիկացիոն ցանցերի կառուցման համար։
- Կանաչապատման և շրջակա միջավայրի պահպանման ՀՈԱԿ-ին տրամադրվել է 4 մլրդ 365 մլն դրամ՝ կանաչ տարածքների ընդլայնման, ոռոգման համակարգերի արդիականացման համար։
Բնակելի շենքերի և բակերի բարեկարգում
- 4 մլրդ 657 մլն դրամ՝ բազմաբնակարան շենքերի նորոգման և բակային տարածքների բարեկարգման համար։
- 97 բակային տարածքներում խաղահրապարակներ են հիմնանորոգվել, 15 բակային տարածքում կատարվել են աստիճանների վերակառուցման աշխատանքներ։
- 274 բազմաբնակարան շենքի 54,766 քմ տանիք է նորոգվել, 229 շքամուտք վերանորոգվել, 72 վթարային պատշգամբ հիմնանորոգվել։
Երևանի բյուջեի կատարման տվյալները վկայում են եկամուտների գերակատարում և ֆինանսական կարգապահության բարձր մակարդակ։ Սեփական եկամուտների աճը խոսում է հարկային հավաքագրումների բարելավման մասին, մինչդեռ ծախսերի ոլորտում իրականացված խնայողությունները պայմանավորված են գնման գործընթացների օպտիմալացմամբ։ Հատկապես կարևոր է ճանապարհաշինության, տրանսպորտային բարեփոխումների, շրջակա միջավայրի պահպանության և բնակելի տարածքների բարելավման ուղղությամբ կատարված խոշոր ներդրումներն, որոնք ուղղակիորեն անդրադառնում են քաղաքի բնակիչների կյանքի որակի վրա։
2025 թվականին բյուջետային քաղաքականության շարունակական արդյունավետությունն ապահովելու համար անհրաժեշտ կլինի պահպանել եկամուտների աճի դինամիկան, կատարել բյուջեի ծախսերի արդյունավետ կառավարում և ապահովել ծրագրերի ժամանակին իրագործումը։
