Իսրայել-Իրան լարվածությունը հասնում է Սյունիք․ ինչ սպասել Հայաստանի տնտեսությունում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանում կկառուցվի 500 միլիոն դոլար արժողությամբ AI գործարան
Երևանի որ վարչական շրջաններում են այսօր բնակարաններն ավելի մատչելի. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Անպտղության մակարդակը Հայաստանում հասել է 18.2%-ի
Հայաստանը 2024 թվականին արտահանել է 7.5 միլիոն լիտր կոնյակի սպիրտ
«Պարզից պարզ». ֆինանսական գրագիտությունն ԱրարատԲանկի հետ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ովքեր են աշխարհի ամենաբարձր վարձատրվող գոլֆիստները 2025-ին. Forbes. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
2025թ.-ի հունվար-ապրիլին հեռահաղորդակցության ոլորտում հասույթը կազմել է 54․5 մլրդ դրամ
Սևանա լիճ է բաց թողնվել շուրջ 74 հազար 800 հատ իշխանի մանրաձուկ
Ինչու է Հայաստանում դոլարը բանկերից «հեռանում». մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Tabadul. Ներդրումային հնարավորություններ, որոնք հասանելի են միայն Կոնվերս Բանկի աջակցությամբ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ՌԴ բյուջեի դեֆիցիտը հունվար-մայիս ժամանակահատվածում կազմել է 3.393 տրլն ռուբլի կամ ՀՆԱ-ի 1.5%-ը
Հայաստանում մասնագիտական ​​քոլեջների ընդունելության թիվն աճել է 11.4%-ով. ԿԳՄՍՆ
2025թ․-ի հունվար-ապրիլին Հայաստանում հացի արտադրությունը նվազել է 0.5%-ով
2025թ.-ի հունվար-ապրիլին Հայաստանում մսի արտադրությունն աճել է 9.3%-ով
Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային թիմը ոչ-ոքի ավարտեց հանդիպումը Չեռնոգորիայի հետ
2025թ․-ի հունվար-ապրիլին Հայաստանում գինու արտադրությունը նվազել է 38,8%-ով
2025թ․-ի հունվար-ապրիլին Հայաստանում ցեմենտի արտադրությունը նվազել է 23․2%-ով
22025թ․-ի հունվար-ապրիլին Հայաստանում հանքային ջրերի արտադրությունը նվազել է 8.2%-ով
Ինչու այս եռամսյակում ԶՊՄԿ-ն այլևս խոշոր հարկատու չէ. ՊԵԿ-ը պարզաբանում է. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում

2025թ․ առաջին եռամսյակում բյուջեն ձևավորվել է հավելուրդով. ոլորտային ծախսերի մանրամասն դիտարկում

Ապր 10, 2025 12:45
23

2025թ. առաջին երկու ամիսներին ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտները կազմել են 393.2 մլրդ դրամ, ինչը գերազանցում է 2024թ. համադրելի ցուցանիշը 68.7 մլրդ դրամով կամ 21.2%-ով։ Այս աճը վկայում է հարկային և ոչ հարկային եկամուտների հավանաբար բարձր արդյունավետության մասին։

  • Աճի հնարավոր աղբյուրներ.

    • Հարկային վարչարարության բարելավում

    • Տնտեսական ակտիվության աճ (ԱԱՀ, եկամտահարկ, շահութահարկի եկամուտներ)

    • Արտաքին գործոններից կախված՝ մաքսային եկամուտների վերանայում

Սա ապահովել է բյուջեի եկամուտների բացարձակ և հարաբերական ուժեղ աճ՝ ներուժ ստեղծելով ծախսերի հստակ պլանավորման և նոր քաղաքական նախաձեռնությունների ֆինանսավորման համար։

Պետական բյուջեի ծախսեր՝ ընդհանուր պատկերը

Պետական բյուջեի ծախսերը կազմել են 321.6 մլրդ դրամ, ինչը միայն 0.3% աճ է՝ համեմատած 2024թ․ համադրելի ցուցանիշի։ Սա նշանակում է, որ կառավարությունը շարունակել է կիրառել ծախսերի զսպված քաղաքականություն, չնայած եկամուտների էական աճին։

Արդյունքում ստեղծվել է բյուջետային հավելուրդ՝ 71.6 մլրդ դրամ, որը 67.8 մլրդ դրամով ավելին է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում։

Ծախսերի մանրամասն կառուցվածքը՝ ըստ գործառույթների

Ներկայացնում ենք ծախսերի բաշխումը ոլորտների միջև՝ 2025թ. հունվար-փետրվարի կտրվածքով․

1. Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայություններ

  • Ծախս՝ 70,640.4 մլն դրամ

  • Աճ՝ 5.8%

Այս ոլորտը ներառում է պետական կառավարման, ֆինանսների, արտաքին հարաբերությունների և հարկային համակարգերի ծախսերը։ Աճը ցույց է տալիս պետական ապարատի գործունեության ծավալների որոշակի ընդլայնում կամ վարձատրության վերանայում։

2. Պաշտպանություն

  • Ծախս՝ 57,323.3 մլն դրամ

  • Աճ՝ 8%

Պաշտպանության ոլորտի ծախսերի աճը հավանաբար արտացոլում է առաջնահերթություն ունեցող ծրագրերի ֆինանսավորում՝ բանակի կարիքների, զինտեխնիկայի ձեռքբերման կամ ռազմական պատրաստվածության բարձրացման շրջանակներում։

3. Հասարակական կարգ, անվտանգություն և դատական համակարգ

  • Ծախս՝ 29,483.5 մլն դրամ

  • Աճ՝ 22.3%

Նշված ոլորտի ծախսերի նշանակալի աճը կարող է պայմանավորված լինել․

  • Իրավապահ մարմինների տեխնիկական հագեցման,

  • Դատական համակարգի բարեփոխումների,

  • Ոստիկանության և ԱԱԾ կառուցվածքային փոփոխությունների իրականացմամբ։

4. Տնտեսական հարաբերություններ

  • Ծախս՝ 14,068.5 մլն դրամ

  • Աճ՝ 327.9%

Սա ծախսերի ամենասրընթաց աճն է ամբողջ բյուջեում։

Հնարավոր բացատրություններ.

  • Նոր պետական ծրագրեր՝ ուղղված փոքր և միջին բիզնեսի աջակցությանը,

  • Արտահանման խթանման նախաձեռնություններ,

  • Տնտեսության ռազմավարական ճյուղերի՝ օրինակ՝ գյուղատնտեսության, զբոսաշրջության կամ տեխնոլոգիաների խթանում։

5. Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն

  • Ծախս՝ 679.9 մլն դրամ

  • Աճ՝ 14.6%

Բնապահպանական ոլորտի ծախսերի աճը դրական ազդակ է՝ վկայելով էներգետիկ անցման կամ բնապահպանական կարգավորումների խստացման մասին։ Չնայած ծախսը փոքր է, աճը հարաբերականորեն շեշտակի է։

6. Բնակարանային շինարարություն և կոմունալ ծառայություններ

  • Ծախս՝ 272.1 մլն դրամ

  • Նվազում՝ 56.9%

Սա ամենամեծ անկում ունեցող ոլորտներից է։ Նվազումը կարող է խոսել հետևյալի մասին․

  • Նախագծերի ավարտ՝ նախորդ տարիներից շարունակվող ծրագրերում

  • Նոր կառուցապատման ծրագրերի պակաս

  • Բյուջետային առաջնահերթությունների վերաբաշխում այլ ուղղություններով

7. Առողջապահություն

  • Ծախս՝ 16,276.1 մլն դրամ

  • Աճ՝ 11.8%

Առողջապահության ծախսերը մեծացել են՝ հավանաբար կապված պետական պատվերի ընդլայնման, բժշկական կենտրոնների արդիականացման և առողջության առաջնային ծառայությունների հասանելիության բարձրացման հետ։

8. Հանգիստ, մշակույթ և կրոն

  • Ծախս՝ 3,999.7 մլն դրամ

  • Աճ՝ 2.9%

Այս ոլորտի ծախսերը մնացել են համեմատաբար կայուն։ Հնարավոր է՝ միջոցներ են ուղղվել մշակութային կենտրոնների պահպանման կամ համայնքային մշակութային նախաձեռնությունների վրա։

9. Կրթություն

  • Ծախս՝ 22,124.6 մլն դրամ

  • Աճ՝ 18%

Կրթության ոլորտում ծախսերի աճը խոսում է կրթական բարեփոխումների մասին՝ ներառյալ․

  • Տնտեսական զարգացումների համահունչ կրթական ծրագրերի ներդրում,

  • Դասավանդման մեթոդների արդիականացում,

  • Ուսուցչական աշխատավարձերի բարձրացում։

10. Սոցիալական պաշտպանություն

  • Ծախս՝ 106,697.4 մլն դրամ

  • Նվազում՝ 21%

Չնայած նվազմանը, սա բյուջեի ամենամեծ ծախսային ոլորտն է։

Նվազման հնարավոր պատճառներ․

  • Շահառուների թվի նվազում՝ կենսաթոշակային համակարգի վերանայումից հետո

  • Սոցիալական աջակցության նոր մեխանիզմների կիրառում՝ ուղղված ավելի թիրախային օգնության տրամադրմանը

  • Արտակարգ իրավիճակների (օր.՝ COVID) բացակայություն, ինչի հետևանքով վերացվել են ժամանակավոր սոցիալական փաթեթներ

Բյուջեի եկամուտների զգալի աճն ապահովել է կայուն ֆինանսական պաշար և թույլ է տվել կառավարությանը վերանայել ծախսային առաջնահերթությունները։

Ընդհանուր առմամբ՝ ծախսերը վերաբաշխվել են՝ հստակ նախապատվություն տալով տնտեսական աճի, պաշտպանությանը և կրթությանը, մինչդեռ որոշ ոլորտներ՝ սոցիալական պաշտպանություն, բնակարանաշինություն, կրճատումներ են կրել։

Կառավարությունը վարում է բյուջետային կայունության և հավելուրդի պահպանման քաղաքականություն, միաժամանակ վերակենտրոնացնելով ռեսուրսները դեպի աճի խթանող ուղղություններ։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: