2025-ի առաջին եռամսյակում հարկային եկամուտներն ու պետական տուրքերն աճել են 13.2%-ով. ՊԵԿ
Փետրվարին ԵՄ-ում գործազրկությունը հասել է 5.7%-ի
Վճարիր Evoca Mastercard-ով և մասնակցիր մեքենայի խաղարկությանը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանում շուտով նոր տեսակի անձնագրեր կտրամադրվեն. ինչ պետք է իմանալ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Իդրամն արդեն Yerevan City-ում է. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Երևանում այս տարի 10 հա-ից ավելի տարածքում կհիմնվեն ուրբան այգիներ. ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ոչ ամեն բիզնես է լավ բիզնես. ինչպես տարբերել եկամտաբեր գաղափարը ֆինանսական «փոսից». մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հոբելյանական 5-րդ TOON EXPO-ն Մոսկվայում. հունիսի 27-29. դիտեք ABNews.am կայքում
Toyota ավտոմեքենաների համաշխարհային վաճառքը փետրվարին աճել է 9,5%-ով
Մրցակիցների քեյսերի վերլուծություն. ինչ կարող ենք սովորել Ozon-ի ամենահաջողակ վաճառողներից. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանում հանցագործության դեպքերը 2024 թվականին նվազել են 1.1%-ով
Այս շաբաթվա ներդրողի օրացույցը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Անցնող շաբաթվա այլ կարևոր իրադարձությունները ֆինանսական շուկաների համար. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Լուրեր ներդրողների համար. Limitless Asset Management. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Բիզնեսի դեմքը. հարցազրույց՝ «ԱրտԼանչ»-ի համահիմնադիր Բակուր Մելքոնյանի հետ. դիտեք ABNews.am կայքում
Քաղաքացիներ իրազեկման ակցիա էին կազմակերպել IDBank-ի գլխավոր մասնաշենքի դիմաց. դիտեք ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ-ի ՀՆԱ-ն 2024 թվականին ավելացել է 4,2%-ով. Օվերչուկ
2024-ին Վրաստանում ծնելիությունը նվազել է մոտավորապես 2%-ով
Ինչպիսին կլինի Հայաստանը, եթե յուրաքանչյուր մարդ 1 տարով սկսի սեփական նախագիծ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
DD Trans. ապահով,արագ և որակյալ միջազգային բեռնափոխադրումներ. դիտեք ABNews.am կայքում

Հայաստանի 1000 խոշոր հարկ վճարողները 2024թ․ I եռամսյակում. վերլուծություն

Ապր 25, 2024 15:06
147

Պետական եկամուտների կոմիտեն հայտնում է, որ ՊԵԿ պաշտոնական կայքում հրապարակվել է 2024 թ. հունվար-մարտ ամիսների ընթացքում առաջին 1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից վճարված հարկերի և վճարների վերաբերյալ տեղեկատվությունը:

1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից 2024 թ. հունվար- մարտ ամիսների ընթացքում պետական բյուջե ընդհանուր առմամբ վճարվել է ավելի քան 387 միլիարդ 109 միլիոն դրամ:

Հարկային մարմին կատարված վճարումների գումարը կազմել է ավելի քան 329 միլիարդ 864 միլիոն դրամ, իսկ մաքսային մարմին կատարված վճարումների գումարը՝ ավելի քան 57 միլիարդ 244 միլիոն դրամ։

1000 խոշոր հարկ վճարողների վերաբերյալ ցանկը հասանելի է ՊԵԿ պաշտոնական կայքի  «Տեղեկություն հարկ վճարողների վերաբերյալ» բաժնի «Հարկ վճարողների վերաբերյալ տեղեկատվական ցանկեր» ենթաբաժնում:

«Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ-ն զիջել է դիրքերը խոշոր հարկատուների ցուցակում։ Այս անգամ կոմբինատը տեղափոխվել է երրորդ հորիզոնական՝ վճարած 15.6 մլրդ դրամ հարկով։

Առաջին հորիզոնական  19.9 մլրդ դրամով բարձրացել է «Մոբայլ Սենթր Արթ» ընկերությունը, երկրորդում «Գազպորմ Արմենիան» է՝ վճարած 18.1 մլրդ դրամ հարկով։

Չորրորդ հորիզոնականում «Գրանդ տոբակոն» է, որը վճարել է 13.2 մլրդ դրամ, իսկ 5-րդ հորիզոնականը զբաղեցնող  «Փրիթի ուիթ»-ը, որ վճարել է 8.8 մլրդ դրամ։

6-ից 10-րդ հորիզոնականները համապատասխանաբար զբաղեցնում են «Սի ՓԻ Էս Էներջի Գրուփ», «Ինտերնեյշնլ Մասիս տաբակ», «Վիվա Արմենիա», «Սիթի» և «Վայլդբերիզ» ընկերությունները։

Տվյալների վերլուծություն

Հայաստանի տնտեսական տեղաշարժը. ավելի մանրամասն հայացք հարկատուների դինամիկային

Հայաստանի տնտեսական լանդշաֆտը զգալի տրանսֆորմացիայի է ենթարկվում, ինչի մասին է վկայում խոշոր հարկատուների շրջանում փոփոխվող դինամիկան: 2023 և 2024 թվականների առաջին եռամսյակների հարկային վճարումների վերլուծությունը ընդգծում է ավանդական ոլորտներից, ինչպիսիք են ծխախոտը, հանքարդյունաբերությունը և էներգետիկան, շրջադարձը դեպի զարգացող ոլորտներ, ինչպիսիք են տեխնոլոգիան և էլեկտրոնային առևտուրը:

Ոլորտի գերակայության տեղաշարժեր

Ավանդաբար, Հայաստանի տնտեսական հզորները եղել են ծանր արդյունաբերության ոլորտում: Ընկերությունները, ինչպիսիք են «ԳԱԶՊՐՈՄ ԱՐՄԵՆԻԱ»-ն և «ԶԱՆԳԵԶՈՒՐԻ ՊՂՆՁԱՄՈԼԻԲԴԵՆԱՅԻՆ ԿՈՄԲԻՆԱՏ»-ը, որոնք հայտնի են ազգային ՀՆԱ-ում և զբաղվածության մեջ իրենց զգալի ներդրումով, գլխավորել են հարկատուների ցուցակը 2023 թվականին: ՄՈԲԱՅԼ ՍԵՆԹՐ ԱՐԹ բջջային կապի մանրածախ առևտրի առաջատարը, առաջնագծում բարձրացավ՝ ընդգծելով ավելի լայն միտում դեպի թվային և սպասարկման ոլորտի ոլորտներ: Սա հետագայում հաստատվեց «ՎԱՅԼԴԲԵՐՐԻԶ» առցանց մանրածախ վաճառողի և «ՎԻՎԱ ԱՐՄԵՆԻԱ» հեռահաղորդակցության մատակարարի վերելքով, երկուսն էլ արտացոլում են երկրի աճող թվային տնտեսությունը:

Հարկային միտումները

Այս տարիների ֆինանսական տվյալները լույս են սփռում մի քանի հիմնական միտումների վրա.

Եկամտային հարկ. 2023-2024 թվականներին գրանցվել է եկամտահարկի նկատելի 44,51% նվազում: Այս նվազումը կարող է արտացոլել կորպորատիվ շահույթի կառուցվածքի փոփոխություն կամ հարկային կանոնակարգերի փոփոխություններ, որոնք ուղղված են ոլորտային աճին:

ԱԱՀ. ԱԱՀ-ի 1,83% աննշան նվազումը ցույց է տալիս համեմատաբար կայուն սպառողական ծախսեր՝ չնայած տնտեսական տեղաշարժերին:

Ակցիզային հարկ. Ընդհակառակը, ակցիզային հարկն աճել է 16.43%-ով, ինչը վկայում է կամ ակցիզային ապրանքների սպառման աճի կամ հարկերի դրույքաչափերի ճշգրտման մասին:

Տնտեսական կենտրոնացում և քաղաքականության հետևանքներ

Երևանը շարունակում է գերիշխել երկրի տնտեսական լանդշաֆտում, մի փաստ, որն ընդգծում է քաղաքի դերը՝ որպես հայկական բիզնեսի և ֆինանսների էպիկենտրոն։ Այս կենտրոնացումը ենթադրում է քաղաքականությունների պոտենցիալ անհրաժեշտություն, որոնք խրախուսում են տարածաշրջանային զարգացումը և աջակցություն մայրաքաղաքից դուրս զարգացող արդյունաբերություններին՝ ապահովելու հավասարակշռված ազգային տնտեսական աճ:

Հեռանկարային ռազմավարություններ

Խոշոր հարկատուների շարքում նոր ոլորտների մուտքը ոչ միայն բիզնեսի փոփոխվող միտումների արտացոլումն է, այլ նաև այն պոտենցիալ ցուցանիշն է, թե ուր կարող է ուղղել Հայաստանի կառավարությունը ապագա քաղաքականության աջակցությունը: Թվային և սպառողների վրա հիմնված ոլորտների աճը հուշում է դեպի մի տնտեսություն, որն ավելի ու ավելի է կողմնորոշվում տեխնոլոգիային, որը պահանջում է օժանդակ միջոցներ, ինչպիսիք են ընդլայնված թվային ենթակառուցվածքը, բարենպաստ կարգավորող շրջանակները և նորարարության խթանները:

***

Քանի որ Հայաստանը կանգնած է զգալի տնտեսական փոփոխությունների եզրին, նրա առաջատար բիզնեսների հարկային վճարներից ստացված պատկերացումներն անգնահատելի են: Դրանք ոչ միայն արտացոլում են երկրի ներկայիս տնտեսական իրականությունը, այլև օգնում են կանխատեսել նրա ապագան՝ ապահովելով ինչպես պետական քաղաքականության, այնպես էլ կորպորատիվ ռազմավարության նախագիծ: Շարունակվող տեղաշարժն ընդգծում է շարունակական հարմարվողականության և ռազմավարական պլանավորման անհրաժեշտությունը՝ այս զարգացող տնտեսական ուժերն արդյունավետորեն օգտագործելու համար:

 

 

ԿԲ խորհրդի անդամ Արտակ Մանուկյանն անդրադարձել է 1000 խոշոր հարկատուների ցանկին։ Ստորև․

2024թ. հունվար-մարտին 1000 խոշոր հարկ վճարողների կողմից պետական բյուջե վճարված հարկերի ընդհանուր մեծությունը կազմել է 387 մլրդ դրամ, ինչը նախորդ տարվա համապատասխան ցուցանիշից ավելի է 6 մլրդ դրամով կամ շուրջ 2%-ով։

Հաշվետու ժամանակահատվածում 10 խոշոր հարկ վճարողները պետական բյուջե են վճարել 98 մլրդ դրամ հարկ, ինչը նախորդ տարվա համեմատ աճել է 10%-ով։  Իսկ  100 խոշորագույնների վճարած հարկերի մեծությունը կազմել է 225 մլրդ դրամ, որը 13 մլրդ դրամով ավելի է 2023-ի առաջին եռամսյակի արդյունքից:

1000 հարկատուների ցանկում առաջին և վերջին 100-յակի ընկերությունների կողմից պետական բյուջե վճարված հարկերի մեծության հարաբերակցությունը կազմել է 27 անգամ, ինչը նախորդ տարվա համեմատությամբ էականորեն ցածր է: Սա վկայում է կենտրոնացվածության աճի մասին: 1000 հարկատուների կառուցվածքում 676-ը մնացել են անփոփոխ։

2024թ. հունվար-մարտին 1000 հարկատուների վճարած հարկերի ընդհանուր մեծության 31,5%-ը կազմել են ուղղակի հարկերը: Նախորդ տարի այս ցուցանիշը 26,2% էր:

Ցանկի առաջին 100 ընկերությունների հարկային վճարումների ընդհանուր մեծության միայն 28,7%-ն են ուղղակի հարկերը, ինչը 6 տոկոսային կետով բարձր է նախորդ տարվա մակարդակից: Սա նաև գրանցված աշխատողների ու դրանով պայմանավորված եկամտահարկի շարունակաբար ավելացման հետևանք է։

Հիսունյակի մեջ ներառված հարկատուների 2/3-ը նախորդ տարվա համեմատ ավելացրել է վճարած հարկերի մեծությունը, ընդ որում՝ դրանց կեսի դեպքում աճը գերազանցում է 1 մլրդ դրամը։ Նախորդ տարվա համեմատությամբ ամենամեծ ավելացում արձանագրած հարկատուների շարքում են՝ ՄՈԲԱՅԼ ՍԵՆԹՐ ԱՐԹ՝ +14,6 մլրդ դրամ, ՎԱՅԼԴԲԵՐՐԻԶ՝ +2,1 մլրդ դրամ, ԳՐԱՆԴ ՏՈԲԱԿՈ՝ +1,5 մլրդ դրամ, ՅՈՒՆԻԲԱՆԿ՝ +1,5 մլրդ դրամ։

Երևանում գրանցված հարկատուների թիվը ցանկում ներառվածների 81%-ն է, ինչը նախորդ տարիների համեմատությամբ փոքր-ինչ նվազել է։ Մինչդեռ նրանց մասնաբաժինը վճարած հարկերի ընդհանուր ծավալում 2024-ին կազմել է 83%, ինչը նկատելիորեն բարձր է նախորդ տարվա մակարդակից: