Հայաստանի և Իրանի միջև տնտեսական կապերը շարունակում են զարգանալ, ինչի վառ օրինակն է այս տարի Հայաստանից դեպի Իրան արտահանման աճը: ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանի խոսքերով՝ արտահանումը 2024-ի ութ ամսում աճել է 7%-ով:
Նա նշեց, որ «Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) և Իրանի միջև ազատ առևտրի մասին» համաձայնագիրը մեծ հնարավորություններ է բացում Հայաստանի համար՝ դառնալու ԵԱՏՄ երկրներից դեպի Իրան մուտքի նորակառույց պորտալ:
Պապոյանի խոսքով, Իրանն ավանդաբար պրոտեկցիոն տնտեսական քաղաքականություն է վարում՝ խթանելով տեղական արտադրության պաշտպանությունը: Այդուհանդերձ, Իրանի հետ համաձայնագրի շրջանակում հայկական ապրանքները կկարողանան ավելի հեշտությամբ ներխուժել իրանական շուկա, ապահովելով հայ արտադրողների համար նոր հորիզոններ և նվազեցնելով տարատեսակ մաքսային խոչընդոտները:
Չնայած, որ էլեկտրաէներգիայի արտահանումը 2022-2023թթ.-ին նվազել է 7%-ով, փոխարենը զգալի աճ է արձանագրվել այլ ապրանքների արտահանման մեջ: Նշանակալից աճել է պղնձի, հանքաքարի, խտանյութի արտահանումը՝ 2.4 անգամ, և ոչխարի ու այծի մսի արտահանումը՝ 4%-ով: Սա վկայում է այն մասին, որ Հայաստանի արտահանման պորտֆելը տարբերակվում է՝ ներառելով ոչ միայն էներգետիկ այլ նաև հանքահումքային և սննդային ապրանքներ:
ԵԱՏՄ-Իրան տնտեսական համաձայնագիրը բերում է մեծ առաջընթաց ԵԱՏՄ անդամ երկրների համար՝ ավելացնելով նրանց ընդհանուր առևտրաշրջանառությունը Իրանի հետ: Ըստ Պապոյանի՝ ԵԱՏՄ-ի և Իրանի միջև առևտրաշրջանառությունը հասել է 5.2 մլրդ դոլարի՝ կտրուկ ավելանալով նախորդ 2.4 մլրդ դոլար ցուցանիշից: Սա ԵԱՏՄ-ի համար ևս մեկ կարևոր քայլ է՝ տարածաշրջանային առևտրի համար բազմազան հեռանկարներ ապահովելու հարցում:
Ներկայիս համաձայնագիրը Հայաստանին ընձեռում է բացառիկ շանսեր Իրանի և Մերձավոր Արևելքի խոշոր շուկաների հետ կապ հաստատելու համար: Սա ոչ միայն ստեղծում է նոր բիզնես և ներդրումային հնարավորություններ, այլև խթանում Հայաստանի տնտեսական դիվերսիֆիկացիան՝ դառնալով ԵԱՏՄ-ի կարևոր կամուրջ հարավային ուղղությամբ:
Հայաստանն այսօր կանգնած է նոր առևտրային հնարավորությունների շեմին՝ հենվելով իր ռազմավարական դիրքի վրա: Իրանն ունի մեծ պոտենցիալ՝ դառնալու Հայաստանի խոշոր առևտրային գործընկերներից մեկը, իսկ ԵԱՏՄ-ի հետ համագործակցությունը բացում է նոր հորիզոններ տարածաշրջանային տնտեսական զարգացման համար:
