Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը 2025 թվականի հերթական նիստում քննարկել և հաստատել է մի շարք կարևոր որոշումներ, որոնք առնչվում են կրթության, գյուղատնտեսության, տնտեսական քաղաքականության, հարկային կարգավորումների և միջազգային համագործակցության ոլորտներին: Ստորև ներկայացնում ենք այս փոփոխությունների մանրամասնությունը՝ ըստ ոլորտների:
1. Կրթական խորացված բարեփոխումներ
Կառավարության նիստում ընդունվել են մի շարք կարևոր փոփոխություններ, որոնք վերաբերում են ուսուցիչների տարակարգերի կարգավորմանը, ատեստավորման գործընթացի պարզեցմանը և ուսուցչի մասնագիտության գրավչության բարձրացմանը:
Ուսուցիչների տարակարգերի համակարգի բարեփոխում
Կառավարությունն ընդունել է որոշում, որով կկարգավորվեն տարակարգի համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի ներկայացման ընթացակարգերը: Այս նոր համակարգը թույլ կտա տարակարգերի շնորհումը դարձնել ավելի թափանցիկ և արդյունավետ:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանի խոսքով՝ կրթության ոլորտում իրականացվող բարեփոխումներից հատկապես կարևորվում է ուսուցիչների կամավոր ատեստավորման գործընթացը։ 2020-2024 թվականների ընթացքում 6100-ից ավելի ուսուցիչ արդեն իսկ անցել է կամավոր ատեստավորում, ինչի արդյունքում ստացել են բարձրացված աշխատավարձեր:
Ատեստավորման և վարձատրության բարելավումներ
- Կրթական կառավարման տեղեկատվական համակարգի տվյալների հիման վրա տարակարգի հաստատման գործընթացը կդառնա ավտոմատացված, ինչը կխնայի ուսուցիչների ժամանակը:
- Նոր որոշման համաձայն՝ հավելավճարների հաշվարկը կատարվելու է դասավանդվող ժամերի հաշվառմամբ, ինչը կխրախուսի ուսուցիչներին:
- Համատեղությամբ աշխատող ուսուցիչների համար կսահմանվեն նոր հավելավճարներ:
- Ապագայում ատեստավորման և տարակարգի շնորհման կարգավորումները կդառնան առավել ճկուն, ինչը կբարձրացնի ուսուցիչների մասնագիտական աճի հնարավորությունները:
Այս բարեփոխումների հիմնական նպատակը ուսուցչական մասնագիտության գրավչության բարձրացումն է, ինչպես նաև կրթական համակարգի արդյունավետության բարելավումը։
2. Գյուղատնտեսության զարգացման նոր հեռանկարներ
Կառավարությունը փոփոխություններ և լրացումներ է կատարել գյուղատնտեսության ոլորտում խոշոր ներդրումների խթանման նպատակով։
Ջերմատնային տնտեսությունների զարգացման խթանում
Հիմնական փոփոխությունը վերաբերում է խոշոր ջերմատնային տնտեսությունների աջակցությանը։ Մինչ այս կառավարությունը տրամադրում էր առավելագույնը 3 մլրդ դրամի վարկ՝ 4-5 հեկտար ջերմատուն հիմնելու համար։ Նոր կարգավորման համաձայն՝ խոշոր ներդրողները կկարողանան ստանալ մինչև 15 մլրդ դրամի վարկ, ինչը հնարավորություն կտա հիմնել շուրջ 20 հա ջերմատուն։
Գյուղատնտեսության խոշոր նախագծերի աջակցություն
- Կառավարությունը որոշել է սուբսիդավորել վարկերի տոկոսադրույքները՝ ըստ գումարի չափի:
- Արտադրական ծախսերի նվազեցման համար վերանայվել են ջերմատնային ծրագրերի ֆինանսավորման մեխանիզմները:
- Հստակեցվել են վարկերի տրամադրման պայմանները, ինչպես նաև շահառուների և կապալառուների միջև հարաբերությունները։
Ըստ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանի, վերջին տարիներին Հայաստանում ջերմատնային տնտեսությունների զարգացումը նշանակալի աճ է գրանցել: 2023 թվականին Հայաստանի ջերմոցներից և ջերմատներից ստացվել է շուրջ 96 հազար տոննա բանջարեղեն, իսկ 2024-ին արտահանման ծավալը կազմել է 118.5 մլն դոլար:
3. Ապրանքների դրոշմավորման համակարգի նորամուծություններ
Կառավարությունը հաստատել է որոշում, որով Հայաստանում կներդրվի ապրանքների նույնականացման միջոցներով դրոշմավորման նոր համակարգ:
Նոր համակարգի հիմնական նպատակները
- Ապահովել ապրանքների վերահսկելիություն ամբողջ շղթայի ընթացքում՝ արտադրությունից մինչև սպառող։
- Միջոցներ ձեռնարկել կեղծ ապրանքների շրջանառության նվազեցման ուղղությամբ։
- Տնտեսվարողներին տալ փոխճանաչելի համակարգ՝ ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում։
Ներդրման փուլերը
- 2025 թվականի մարտից դրոշմավորման համակարգը կիրականացվի ըմպելիքների և պահածոյացված մթերքների համար։
- 2025 թվականի հունիսից՝ կաթնամթերքի համար։
- 2025 թվականի սեպտեմբերից՝ յուղերի համար։
- 2026 թվականից՝ դեղորայքի համար։
ՊԵԿ նախագահ Էդուարդ Հակոբյանի խոսքով՝ նոր համակարգի ներդրմամբ պետությունը տարեկան շուրջ 5 մլրդ դրամի խնայողություն կկատարի։
4. Միջազգային համագործակցության լայնացում
Կառավարությունը հավանություն է տվել մի շարք համաձայնագրերի, որոնք ուղղված են Հայաստանի ենթակառուցվածքների զարգացմանն ու ֆինանսական հաշվետվողականության բարելավմանը:
Քաջարանի թունելի շինարարության ծրագիր
Հայաստանի կառավարությունը և Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԶԲ) պայմանավորվել են տրամադրել ներդրումային վարկ՝ «Հյուսիս-Հարավ» ավտոճանապարհային միջանցքի զարգացման շրջանակում Քաջարանի թունելի շինարարության համար: Սա թույլ կտա մեծացնել տարանցիկ փոխադրումների արդյունավետությունը և նվազեցնել վթարայնության ռիսկերը։
Հանրային ֆինանսական կառավարման բարելավման ծրագիր
Եվրասիական զարգացման բանկի կողմից ֆինանսավորվող ծրագիրն ուղղված է պետական հատվածի ֆինանսական հաշվետվությունների որակի բարձրացմանը: Այս ծրագրի շնորհիվ կթվայնացվեն ֆինանսական հաշվետվությունների համախմբման մեթոդաբանությունը և գործիքակազմը։
5. Տնտեսական զարգացման նոր նախաձեռնություններ
Կառավարության կողմից ընդունված մեկ այլ կարևոր որոշում վերաբերում է «ԷԿՈՊՐՈՖ» ընկերության ներդրումային ծրագրին:
Պոլիմերային հիմքով շինարարական նյութերի արտադրություն
- «ԷԿՈՊՐՈՖ» ընկերությունը ստանալու է ներմուծման մաքսատուրքից ազատման արտոնություն։
- Ընկերությունը ներդրում է կատարելու պոլիմերային շինարարական նյութերի արտադրության ոլորտում, ներառյալ կախովի առաստաղներ, պատուհանագոգեր, ոռոգման խողովակներ և այլ նյութեր։
- Ծրագրի արդյունքում մինչև 2027 թվականը կստեղծվի շուրջ 380 նոր աշխատատեղ։
Ազդեցությունը տնտեսության վրա
Ներդրումային այս ծրագրի շնորհիվ կմեծանա տեղական արտադրության ծավալը, ինչպես նաև կնպաստի արտահանման զարգացմանը։
6. Սևանա լճում ձկան և խեցգետնի որսի կանոնների պարզեցում
Կառավարությունը պարզեցրել է Սևանա լճում արդյունագործական որս իրականացնելու կարգը՝ խնայելով ժամանակ և վարչարարական գործընթացներ։
Ինչպես է փոխվում կարգավորումը
- Հայտերի ընդունման գործընթացը տարանջատվում է պայմանագրերի կնքման գործընթացից՝ նվազեցնելով բյուրոկրատական ուշացումները։
- Ամեն ինչ կանցնի առցանց՝ azdarar.am կայքի միջոցով, ապահովելով թափանցիկություն։
Ինչպես է ազդում համակարգը
Արդյունքում՝ ձկնորսությամբ զբաղվող տնտեսվարողները կկարողանան ավելի արագ ստանալ անհրաժեշտ թույլտվությունները և խուսափել ավելորդ բյուրոկրատիայից։
7. Նոր խոշոր ներդրումային ծրագիր՝ պոլիմերային շինանյութերի արտադրության ոլորտում
Կառավարությունը հաստատել է «ԷԿՈՊՐՈՖ» ՍՊԸ-ի ներդրումային ծրագիրը, որի նպատակն է տեղական արտադրության ընդլայնումը։
Ինչ կարտադրվի
- Կախովի առաստաղներ
- Շրիշակներ, պատուհանագոգեր
- Ոռոգման խողովակներ
- Դեկորատիվ անկյունակներ
Տնտեսական ցուցանիշներ
- 2027-ին աշխատատեղերի թիվը կհասնի 380-ի, միջին աշխատավարձը՝ 280 հազար դրամ։
- Մաքսատուրքից ազատման արտոնությունը գնահատվում է 700 մլն դրամ։
Ինչպես է ազդում համակարգը
Նոր ներդրումը խթանելու է տեղական շինարարական արտադրանքի արտադրությունը և կնվազեցնի կախվածությունը ներմուծումից։
