Ֆուտբոլային ակումբների արժեքը կախված է մի շարք գործոններից, այդ թվում՝ մարզական հաջողություններից, բրենդի հզորությունից, հովանավորչական պայմանագրերից և տրանսֆերային քաղաքականությունից։ Աշխարհի ամենաթանկ ֆուտբոլային ակումբները գերազանցում են միլիարդավոր դոլարների շեմը։
Ռեալ Մադրիդը տասնամյակներ շարունակ պահպանում է իր առաջատար դիրքերը՝ դառնալով ոչ միայն ֆուտբոլային ակումբ, այլև գլոբալ բրենդ, որը ակտիվորեն ներգրավված է առևտրային և սոցիալական նախաձեռնություններում։ Ակումբի հաջողությունները ներառում են ինչպես բազմիցս նվաճված Չեմպիոնների լիգայի գավաթները (14 անգամ), այնպես էլ Իսպանիայի առաջնության՝ Լա Լիգայի տիտղոսները։ Ռեալի պատմական նվաճումները ընդգրկում են 1950-ականների դոմինանտ տարիները և վերջին տասնամյակում եվրոպական բեմում գերակշռությունը։ Ֆինանսական կայունությունը, որը բխում է խոշոր հովանավորչական պայմանագրերից, ակումբին դարձրել է եվրոպական ամենահաջողակ թիմերից մեկը։
Մանչեսթեր Յունայթեդը Պրեմիեր լիգայի ամենահաջողակ ակումբներից է՝ 20 անգամ հաղթելով Անգլիայի առաջնությունը։ Ակումբի պատմական պահերից է 1999 թվականի «Տրեբլը», երբ Յունայթեդը մեկ մրցաշրջանում նվաճեց Պրեմիեր լիգան, Անգլիայի գավաթը և Չեմպիոնների լիգան։ Իր պատմական ավանդույթներով և հաջողություններով հայտնի այս ակումբը դարձել է ֆինանսական մագնիս՝ շնորհիվ իր հսկայական երկրպագուական բազայի և մրցունակ ապրանքանիշի։ Մանչեսթեր Յունայթեդի եկամուտների զգալի մասը բխում է մարզադաշտային վաճառքներից և աշխարհաքաղված հովանավորչական պայմանագրերից, որոնք ամրապնդում են նրա գլոբալ դիրքը։
Բարսելոնան համարվում է համաշխարհային ֆուտբոլի ֆինանսական և մարզական գագաթնակետում գտնվող ակումբներից մեկը։ Ակումբի քաղաքականությունը հիմնված է ոչ միայն մարզական հաջողությունների, այլև սեփական ակադեմիայի՝ Լա Մասիայի միջոցով տաղանդավոր ֆուտբոլիստների բացահայտման և զարգացման վրա։ Բարսելոնան հայտնի է իր տիկի-տակա խաղաոճով և տպավորիչ նվաճումներով, որոնց թվում են 5 Չեմպիոնների լիգայի տիտղոսը և Իսպանիայի 27 առաջնությունները։ 2008-2012 թվականներին, Պեպ Գվարդիոլայի գլխավորությամբ, ակումբը համարվում էր ֆուտբոլի պատմության լավագույն թիմերից մեկը։
Յուվենտուսը համարվում է իտալական ֆուտբոլի խորհրդանիշը՝ 36 անգամ հաղթելով Սերիա Ա-ի առաջնությունը և գերիշխելով ազգային մակարդակում։ Չնայած վերջին տարիներին առջև ծառացած դժվարություններին, ակումբը շարունակում է պահել իր տեղը որպես Իտալիայի ամենահայտնի և հաջողակ թիմերից մեկը։ Յուվենտուսի երկարամյա պատմությունը ներառում է բազմաթիվ տիտղոսներ և ձեռքբերումներ, որոնք ամրապնդել են նրա հեղինակությունը համաշխարհային ֆուտբոլում։
Լիվերպուլը համարվում է Անգլիայի ամենահեղինակավոր ակումբներից մեկը՝ 6 անգամ նվաճելով Չեմպիոնների լիգայի գավաթը, ինչը ռեկորդային է անգլիական թիմերի համար։ Ակումբի պատմության կարևորագույն պահերից մեկը 2019 թվականի հաղթանակն էր՝ Յուրգեն Կլոպի գլխավորությամբ, որը հաստատեց Լիվերպուլի տեղը եվրոպական ֆուտբոլի գագաթնակետում։ Ակումբի հարուստ պատմությունն ընդգրկում է տասնյակ հաջողություններ, որոնք ամրապնդել են նրա հեղինակությունը համաշխարհային ֆուտբոլում։
ՊՍԺ-ն վերջին տասնամյակում դարձել է Ֆրանսիայի ամենահաջողակ ակումբներից մեկը՝ գերիշխելով Լիգա 1-ում և ամրապնդելով իր դիրքը ազգային մակարդակում։ Չնայած եվրոպական բեմում դեռևս չբավարարած ակնկալիքներին, ակումբը շարունակում է ընդլայնել իր ազդեցությունը համաշխարհային ֆուտբոլում։ ՊՍԺ-ի հաջողությունները հիմնված են ինչպես բարձրակարգ ֆուտբոլիստների ձեռքբերման, այնպես էլ միջազգային ապրանքանիշի կառուցման վրա։
Ֆուտբոլի սոցիալական ազդեցությունը
Ակումբների հաղթանակները նպաստում են նաև սոցիալական կյանքի աշխուժացմանը։ Օրինակ՝ հաղթանակներից հետո երկրպագուների զգալի ներգրավվածությունը մեծացնում է մարզական իրադարձությունների հանդեպ հետաքրքրությունը՝ խթանելով տեղական և միջազգային զբոսաշրջությունը։
Ակումբների ազդեցությունը երկրների տնտեսության վրա
Ֆուտբոլային ակումբները խոշոր ազդեցություն են թողնում իրենց երկրներում տնտեսության զարգացման վրա։ Ֆուտբոլային արդյունաբերությունը ստեղծում է հազարավոր աշխատատեղեր՝ ընդգրկելով մարզադաշտերի կառավարման, տոմսերի վաճառքի, հովանավորչական պայմանագրերի և ապրանքների արտադրության ոլորտները։
Իսպանիայում Ռեալ Մադրիդն ու Բարսելոնան նպաստում են երկրի բյուջեին՝ հարկերի վճարման, զբոսաշրջիկների ներգրավման և միջազգային ճանաչման միջոցով։ Այդ ակումբների շնորհիվ տարեկան հազարավոր մարդիկ այցելում են Իսպանիա՝ միայն հանդիպումներ դիտելու համար։
Անգլիայում ֆուտբոլը համարվում է տնտեսության զարգացման առանցքային գործիք։ Ակումբների ազդեցությունը ներառում է ինչպես անմիջական տնտեսական ներդրումները, այնպես էլ միջազգային շուկայում երկրի դիրքի ամրապնդումը։ Օրինակ՝ Պրեմիեր լիգան, լինելով աշխարհում ամենամրցունակ լիգաներից մեկը, տարեկան միլիոնավոր դոլարների եկամուտ է ապահովում ինչպես երկրի տնտեսությանը, այնպես էլ ակումբներին։
Աշխարհի ամենահայտնի և ֆինանսապես բարձր գնահատված ֆուտբոլիստները
Ֆուտբոլիստների գնահատված արժեքը կախված է նրանց մարզական հմտություններից, հրապարակայնությունից և ապրանքանիշի հզորությունից։ Աշխարհի ամենահայտնի ֆուտբոլիստներից Լիոնել Մեսին և Կրիշտիանու Ռոնալդուն շարունակում են մնալ առաջատար՝ իրենց բացառիկ մարզական կարիերայի և բիզնես մտահղացումների շնորհիվ։
Լիոնել Մեսսին ներկայումս խաղում է Մայամիի Ինտերում, որտեղ նրա ներկայությունը նպաստել է ոչ միայն ակումբի ֆինանսական արդյունքների կտրուկ աճին, այլև ՄԼՍ-ի (Մեծ լիգայի ֆուտբոլ) միջազգային ճանաչմանը։ Մեսսին հայտնի է նաև իր հովանավորչական պայմանագրերով, որոնց թվում են Adidas-ը և PepsiCo-ն։
Կրիշտիանու Ռոնալդուն, լինելով աշխարհի ամենաբարձր վարձատրվող ֆուտբոլիստներից մեկը, ունի խոշոր ներդրումներ հյուրանոցային, հագուստի և մարզական ապրանքանիշերի ոլորտներում։ Նա նաև օգտագործում է իր հանրաճանաչությունը՝ սեփական բիզնես ծրագրերի և բարեգործական նախաձեռնությունների համար։
Նեյմարը ներկայումս հանդես է գալիս Ալ-Հիլալում, որտեղ նրա տեղափոխությունը կարևոր քայլ է դարձել Սաուդյան ֆուտբոլի գլոբալացման գործընթացում։ Նեյմարը հայտնի է իր տպավորիչ հովանավորչական պայմանագրերով, որոնց թվում են Puma-ն և Red Bull-ը, ինչը նրան դարձնում է ոչ միայն ֆուտբոլային աստղ, այլև համաշխարհային ապրանքանիշ։
Զլատան Իբրահիմովիչը, չնայած իր կարիերայի վերջնափուլին, շարունակում է մնալ ֆուտբոլի լեգենդներից մեկը՝ հայտնի իր անկրկնելի խաղաոճով և արտահայտչականությամբ։ Նրա ներկայությունը AC Milan-ում վերջին տարիներին նպաստել է ակումբի վերածննդին, իսկ նրա հովանավորչական պայմանագրերը, ներառյալ Nike-ը և Volvo-ն, շարունակաբար մեծացնում են նրա ազդեցությունը ֆուտբոլային աշխարհում։
Կիլիան Մբապեն ներկայումս ՊՍԺ-ի հիմնական աստղերից մեկն է և համարվում է ֆուտբոլի ապագա լեգենդներից մեկը։ Նրա խաղը ոչ միայն բերեց ակումբին բազմաթիվ հաջողություններ, այլև նպաստեց ՊՍԺ-ի և Լիգա 1-ի միջազգային ճանաչմանը։ Մբապեն ունի հովանավորչական պայմանագրեր Nike-ի և Hublot-ի հետ, որոնք ամրապնդում են նրա հեղինակությունը համաշխարհային ֆուտբոլում։
Մոհամեդ Սալահը, ներկայումս խաղալով Լիվերպուլում, դարձել է ոչ միայն անգլիական ֆուտբոլի առաջատարներից մեկը, այլև կարևոր դեսպան Մերձավոր Արևելքի ֆուտբոլի համար։ Սալահի հովանավորչական պայմանագրերը, ներառյալ Adidas-ը և Vodafone-ը, նրան դարձնում են ոչ միայն մարզական, այլև մշակութային խորհրդանիշ։
Ֆուտբոլի ազդեցությունը գլոբալ ֆինանսական շուկայում
Ֆուտբոլը վաղուց դուրս է եկել մարզական զուտ գործունեության սահմաններից և դարձել է գլոբալ ֆինանսական մոդել։ Ֆուտբոլային ակումբները գրավում են խոշոր ներդրողներին, իսկ ֆուտբոլիստների տրանսֆերային արժեքները հասնում են աննախադեպ բարձրությունների։ Այդ ամենն իր ազդեցությունն է թողնում ֆինանսական շուկաների վրա, հատկապես երբ խոսքը գնում է միջազգային հովանավորչական պայմանագրերի կամ մեդիա իրավունքների վաճառքի մասին։
Ֆուտբոլային ակումբների սեփականատերերը, լինելով խոշոր բիզնեսմեններ, հաճախ օգտագործում են իրենց ակումբները՝ որպես տնտեսական ազդեցության միջոց։ Օրինակ՝ ՊՍԺ-ն (Փարիզ Սեն-Ժերմեն) հանդիսանում է Քաթարի ներդրումների արդյունք՝ խթանելով Քաթարի տնտեսական դիրքը աշխարհում։
Ֆուտբոլն աշխարհի ամենահայտնի մարզաձևն է ոչ միայն իր երկրպագուների քանակով, այլև տնտեսական ազդեցությամբ։ Օրինակ՝ Մանչեսթեր Սիթիի սեփականատերերը ներդրումներ են կատարում նաև այլ ոլորտներում՝ խթանելով բիզնեսի զարգացմանը։
Մյուս հետաքրքիր փաստն այն է, որ տրանսֆերային շուկայի ամենաթանկ գործարքները կարող են ազդել ազգային արժույթների կայունության վրա, հատկապես փոքր տնտեսություններում։
