Արտահանումը Հայաստանից 2024-ին․ որ երկրներն են գլխավոր առևտրային գործընկերները

Հայաստանի արտահանման ծավալները 2024 թվականի հունվար-դեկտեմբերին հասել են 13․1 մլրդ դոլարի, ինչը 53․09%-ով կամ 4․5 մլրդ դոլարով ավելի է 2023 թվականի համադրելի ցուցանիշից։ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն, արտահանման աճն առաջացել է հիմնականում Արաբական Միացյալ Էմիրություններ, Չինաստան և մի շարք այլ երկրներ ուղղված մատակարարումների զգալի ավելացման հաշվին։

Արտահանման գլխավոր ուղղությունները

Արտահանման ամենամեծ ծավալը գրանցվել է ԱՄԷ-ի ուղղությամբ, որտեղ արտահանումն աճել է 136․25%-ով կամ 3 մլրդ դոլարով՝ հասնելով 5․25 մլրդ դոլարի։ ԱՄԷ-ին բաժին է ընկնում Հայաստանի արտահանման 40․14%-ը։

Երկրորդ խոշոր շուկան Ռուսաստանի Դաշնությունն է, որը 2024-ին ընդունել է 3․2 մլրդ դոլարի ապրանք։ Սակայն այս ցուցանիշը 10․68%-ով կամ 378․2 մլն դոլարով պակաս է նախորդ տարվա համեմատ։ Ռուսաստանը մնում է Հայաստանի արտահանման հիմնական ուղղություններից մեկը՝ 24․15%-ի մասնաբաժնով։

Երրորդ տեղում Չինաստանն է, որտեղ արտահանումն աճել է 158․02%-ով կամ 672․2 մլն դոլարով՝ հասնելով 1․1 մլրդ դոլարի։ Չինաստանին բաժին է ընկնում արտահանման ծավալների 8․38%-ը։

Մյուս հիմնական առևտրային գործընկերները

4․ Իրաք – 246․2 մլն դոլար (+36․3%)
5․ Վրաստան – 171․2 մլն դոլար (+22․55%)
6․ Նիդերլանդներ – 134 մլն դոլար (-42․75%)
7․ Բելգիա – 120․3 մլն դոլար (+27․11%)
8․ Բելառուս – 115 մլն դոլար (+18․23%)
9․ Շվեյցարիա – 112 մլն դոլար (+34․36%)
10․ Իրան – 108․3 մլն դոլար (+14․5%)

Արտահանման ընդհանուր փոփոխությունները

• ԱՊՀ երկրներ – արտահանումը նվազել է 10․4%-ով՝ կազմելով 3․4 մլրդ դոլար։
• ԵԱՏՄ երկրներ – արտահանումը նվազել է 10․7%-ով՝ կազմելով 3․3 մլրդ դոլար։
• Եվրամիություն – արտահանումը նվազել է 13․8%-ով՝ կազմելով 611․6 մլն դոլար։

***

Հայաստանի արտահանման կառուցվածքում նկատելի է վերադասավորում՝ աճ գրանցվել է Մերձավոր Արևելքի և Ասիայի երկրների ուղղությամբ, մինչդեռ ԱՊՀ և ԵՄ շուկաներում անկում է նկատվում։ ԱՄԷ-ն վերածվել է Հայաստանի արտահանման հիմնական ուղղության, իսկ Չինաստանի հետ առևտրային կապերի ակտիվացումը խոսում է Հայաստանի արտահանման դիվերսիֆիկացման մասին։

Այս տվյալները վկայում են Հայաստանի առևտրային դաշտում նկատվող նոր միտումների մասին, որոնք կարող են ազդել երկրի տնտեսական քաղաքականության վրա առաջիկայում։