Սեպտեմբերի 5-ի կարևոր լուրերը

Հայաստան

Զինադադարից հետո խաղաղության ուղիներ. Պուտին–Զելենսկի հնարավոր հանդիպում
Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, որ Վլադիմիր Պուտինը հրավիրել է Վլադիմիր Զելենսկուն Մոսկվա՝ բանակցությունների համար, ոչ թե կապիտուլյացիայի։ Միաժամանակ նշվել է, որ մինչև դիվանագիտական հնարավորությունը պահպանվում է, «հատուկ ռազմական գործողությունը» կշարունակվի, իսկ օտար զորքերի տեղակայումը Ուկրաինայում չի մոտեցնի կարգավորմանը։

Պորտուգալիայի հավաքականը Երևանում է
Կրիշտիանու Ռոնալդուի գլխավորած հավաքականը ժամանել է Հայաստան․ սեպտեմբերի 6-ին Երևանում կանցկացվի Հայաստան–Պորտուգալիա ընտրական հանդիպումը, որին կմասնակցի անգլիացի մրցավարական բրիգադը։

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների քաղաքացիություն
Սեպտեմբերի 2-ի դրությամբ ավելի քան 16 հազար մարդ ստացել է ՀՀ քաղաքացիություն․ 11 259-ը՝ նախագահի հրամանագրով, ավելի քան 5 հազար անչափահաս՝ ծնողների շնորհիվ։ Ընթացակարգերը դյուրացվել են, ժամկետները՝ կրճատվել։

«Սարոյանական օրեր» Երևանում
Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանում բացվել է «Սարոյանական գույներ․ բառերից անդին» ցուցադրությունը՝ Վիլյամ Սարոյանի ավելի քան 100 նկարչական գործերով և անձնական իրերով (գործելու է մինչև 2026 թ. հունվարի 30-ը)։

ՀՀ վարչապետը՝ «Էքսպո 2025»-ում
Նիկոլ Փաշինյանը Օսակայում այցելել է «Էքսպո 2025» համաշխարհային ցուցահանդեսը, մասնակցել Հայաստանի ազգային օրվա միջոցառմանը և շեշտել մեր երկրի նորարարական, կրթական ու ներդրումային հնարավորությունները։

Պետական եկամուտների կոմիտե — ստվերի դեմ պայքար
Հայտնաբերվել է ավելի քան 1700 շիշ կեղծ և ստվերային շրջանառվող օղի։ Միաժամանակ ներկայացվել է ապրանքաշրջանառության նոր համատարած հսկողության մեխանիզմ՝ վճարումների, ՀԴՄ-ների և հաշվապահության միավորված համակարգով։

Զորահավաքների ծանուցումներ՝ էլեկտրոնային
Հոկտեմբերից զինապարտների բոլոր ծանուցումները կհանձնվեն «Ազդարար» կայքի միջոցով՝ անձը հաստատող քարտով նույնականանալով։ 5 օր չծանոթանալու դեպքում ծանուցումը ինքնաշխատ ուղարկվում է հաշվառման վայր։

Ոսկերչության կարգավորում
Շուկայի վերահսկողության մարմնում քննարկվել են թանկարժեք մետաղների մասին օրենքի փոփոխությունները․ ոսկերչական իրերի վրա պարտադիր կդառնա նաև անվանանիշի առկայությունը։

Տարածաշրջան և աշխարհ

Եվրոպական հանրապետությունների ղեկավարների քննարկումները
Ֆինլանդիայի նախագահ Ալեքսանդր Ստուբը հայտնել է, որ Դոնալդ Թրամփը ԵՄ առաջնորդների հետ խոսել է ռուսական նավթից հրաժարվելու մասին՝ նշելով, որ այժմ ուղղակիորեն Ռուսաստանից գնում են հիմնականում Սլովակիան և Հունգարիան։

Տրանսարկտիկական միջանցք՝ Ռուսաստանի նոր գիծ
Վլադիվոստոկում հայտարարվել է, որ Ռուսաստանը նախատեսում է զարգացնել Հյուսիսային ծովային ճանապարհից դուրս եկող ավելի լայն «տրանսարկտիկական միջանցք»՝ Հեռավոր Արևելքի, Սիբիրի և Արկտիկայի տարածաշրջանների տնտեսական շահերին ծառայեցնելու համար։

Հարավային Կորեա–ԱՄՆ–Ճապոնիա զորավարժություններ
Սեպտեմբերի 15-ին կմեկնարկեն «Ազատության եզերք» անվամբ եռակողմ զորավարժությունները՝ ուղղված Հյուսիսային Կորեայի միջուկային և հրթիռային սպառնալիքներին դիմակայելու պատրաստվածության բարձրացմանը։

Լիոնել Մեսսիի հնարավոր հրաժեշտը հավաքականին
Վենեսուելայի դեմ խաղից առաջ Մեսսին հուզվել է․ այս հանդիպումը կարող է լինել նրա վերջինը ազգային ընտրանու կազմում (194 խաղում՝ 114 գոլ)։

Ռուսաստան–Ուկրաինա՝ հարվածների փոխանակում
Գիշերը հաղորդվել է Ռուսաստանի զանգվածային հարվածների մասին՝ տարբեր տեսակի անօդաչուներով ու հրթիռներով, ինչի հետևանքով արևելյան մարզերում արձանագրվել են հոսանքի ընդհատումներ։ Ըստ ռուսական կողմի՝ Ուկրաինան դրոններով հարվածել է Ռյազանի նավթավերամշակման գործարանին, ինչպես նաև Լիպեցկի մարզի մի շարք բնակավայրերի։

Ադրբեջան–Ռուսաստան հարաբերությունների լարվածություն
Բաքուն հերքում է, թե ռուս քաղաքացիների ձերբակալությունները կապ ունեն երկկողմ հարաբերությունների ընդհանուր սրման հետ՝ պատճառ նշելով ավիավթարի, պաշտոնյաների վարքագծի և էթնիկ ադրբեջանցիների հանդեպ դեպքերի շուրջ հակասությունները։

Տնտեսություն և բիզնես

Էներգետիկա՝ գազի հնարավոր դեֆիցիտ և «ածխային» տարբերակ
Ռուսաստանը, չնայած խոշոր գազային պաշարներին, կարող է բախվել դեֆիցիտի․ առաջարկվում է մեծացնել ածխի կիրառությունը՝ մինչև 2030-ը ավարտելով ներքին գազիֆիկացման ծրագրերը։

Երևանի մաքսային և լոգիստիկ կենտրոն — վարկային փաթեթ
Կառավարությունը հավանություն է տվել ԵՎ ԶԵԲ-ի հետ վարկային և դրամաշնորհային համաձայնագրերին՝ 45 մլն եվրոյի ընդհանուր ֆինանսավորմամբ (39 մլն՝ վարկ, 6 մլն՝ դրամաշնորհ)՝ մաքսային և լոգիստիկ կենտրոն կառուցելու համար։

Հայկական ԱԷԿ — շահագործման երկարաձգում
Ատոմակայանի երկրորդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման աշխատանքների համար այս տարի նախատեսվում է 13.5 միլիոն դրամ ֆինանսավորում՝ պայմանագրային վճարումների և աշխատանքների ապահովման նպատակով։

Սպառողական գներ՝ 2025 թ. հունվար–օգոստոս
Տարեսկզբից սպառողական գները աճել են 3.2%–ով (դեկտեմբերի համեմատ՝ +0.8%)։ Սննդամթերք և ոչ ալկոհոլային խմիչքներ՝ +5.1%, առողջապահություն՝ +3.5%, տրանսպորտ՝ +4.6%։

Թվային տնտեսություն — «Գուգլի» նկատմամբ տուգանք Ֆրանսիայում
Ֆրանսիան 325 միլիոն եվրո տուգանք է կիրառել՝ «Գմեյլ»-ում գովազդի պատշաճ չցուցադրելու և առանց համաձայնության քուքիների կիրառման համար՝ 6 ամիս ներդաշնակեցման ժամկետով։

Հանրային կարծիք՝ նախընտրական հարցում
«Գալլափ»-ի հարցման արդյունքներով (1 101 մասնակից)․ «Քաղաքացիական պայմանագիր»՝ 17.3%, Սամվել Կարապետյանի կուսակցություն՝ 13.4%, «Հայաստան» դաշինք՝ 6.4%, ԲՀԿ՝ 3.8%, ՀՀԿ՝ 3.4%։

ՊՆ բյուջե և ծախսերի կայունություն
Պաշտպանության նախարարությունում նշում են, որ 2026-ի բյուջեի հաստատումից հետո ծախսերը կմնան ծրագրային մակարդակում՝ առանց կրճատումների։ Ադրբեջանը շարունակում է ունենալ ավելի բարձր ռազմական բյուջե, սակայն ՀՀ-ն չի նախատեսում ծախսերի արհեստական մեծացում։