2025 թվականի ավարտին կրիպտոշուկան մտնում է ավանդաբար ցածր լիկվիդայնությամբ տոնական շրջան․ Մակրոտնտեսական դանդաղեցում և կրիպտոակտիվներ

Կրիպտոշուկայի համախառն կապիտալիզացիայի նվազումը 3 տրլն ԱՄՆ դոլարից ներքև արտացոլում է լիկվիդայնության պայմանների վատթարացումը:

2025 թվականի ավարտին կրիպտոշուկան մտնում է ավանդաբար ցածր լիկվիդայնությամբ տոնական շրջան՝ մակրոտնտեսական վերագնահատման ֆոնին, երբ թույլ մակրոտվյալները քիչ են ընկալվում որպես դրական ազդակ ռիսկային ակտիվների համար։ Ինչպես նշվում է Binance Research-ի ուսումնասիրությունում, ներդրողների ուշադրությունը աստիճանաբար տեղափոխվում է տոկոսադրույքների նվազման սպասումներից դեպի տնտեսական աճի դանդաղեցման ռիսկերի գնահատում, ինչը լրացուցիչ ճնշում է ստեղծում բարձր վոլատիլությամբ ակտիվների վրա։ Այս միտումները կարևոր են նաև Հայաստանի համար, քանի որ տեղական ներդրողները և կրիպտոհամայնքը խորապես ինտեգրված են գլոբալ շուկաներին և զգայուն են արտաքին լիկվիդայնության փոփոխություններին։

Ակտիվների բազմուղղված դինամիկա
Վերջին շաբաթների շուկայական կառուցվածքը ցույց է տալիս տարանջատում կրիպտոակտիվների և մի շարք ավանդական ակտիվների դասերի միջև։ Ոսկու և արծաթի աճի ֆոնին թվային ակտիվները կորցնում են դիրքերը, ինչը վկայում է գլոբալ պորտֆելների ներսում ռիսկերի վերաբաշխման մասին։ Հայաստանի ներդրումային միջավայրի համար սա նշանակում է, որ կրիպտոակտիվները ժամանակավորապես զիջում են «ապահով ապաստան» համարվող գործիքներին։

Շաբաթական և տարեսկզբից ի վեր ցուցանիշներ՝ կրիպտոարժույթներ և գլոբալ շուկայական ակտիվներ։

Կրիպտոշուկայի համախառն կապիտալիզացիայի նվազումը 3 տրլն ԱՄՆ դոլարից ներքև արտացոլում է լիկվիդայնության պայմանների վատթարացումը, որը հատկապես սրվում է սեզոնային առևտրային ակտիվության նվազման շրջանում։
Մակրոտնտեսական ֆոն և շուկայական տրամաբանության փոփոխություն
Դեկտեմբերին հրապարակված ԱՄՆ-ի աշխատաշուկայի, գնաճի և գործարար ակտիվության տվյալները ձևավորում են դանդաղեցման պատկեր, որի պայմաններում դրամավարկային քաղաքականության մեղմացումը այլևս բավարար փոխհատուցում չի հանդիսանում ռիսկային ակտիվների համար։ Այս իրավիճակում շուկան ավելի հաճախ գնահատում է կայուն աճի տեմպերի նվազման հավանականությունը, այլ ոչ թե տոկոսադրույքների ապագա նվազեցման արագությունը։
Կրիպտոշուկայի համար նման տեղաշարժը նշանակում է արտաքին մակրոտնտեսական աջակցության թուլացում, քանի որ թվային ակտիվների դինամիկան մեծապես կախված է գլոբալ լիկվիդայնության հոսքերից, որոնք իրենց ազդեցությունն են ունենում նաև Հայաստանի շուկայի մասնակիցների վարքագծի վրա։

Լիկվիդայնություն և օրացուցային գործոններ

ԱՄՆ-ում կորպորատիվ բաժնետոմսերի հետգնման (buyback) սեզոնի ավարտը հանգեցնում է ֆոնդային շուկայում համակարգային պահանջարկի նվազմանը, ինչը կրճատում է շուկայի խորությունը և ուժեղացնում տատանումները։ Լրացուցիչ ազդեցություն ունի դերիւվատիվ պայմանագրերի ժամկետների ավարտը, որը սովորաբար ուղեկցվում է բաց դիրքերի կրճատմամբ և ինստիտուցիոնալ ներդրողների կողմից ավելի զգուշավոր մոտեցմամբ։
Այս գործոնների համադրությունը ձևավորում է միջավայր, որտեղ գների շարժերը կարող են ուժեղանալ նույնիսկ առանց հզոր նորությունների ազդակների։

Կարգավորիչ անորոշություն

ԱՄՆ-ում կրիպտոշուկայի կառուցվածքի վերաբերյալ օրենսդրական նախաձեռնության քննարկման հետաձգումը շարունակում է ճնշում գործադրել ոլորտի վրա, քանի որ կարգավորիչ բազայի արագ ձևավորման սպասումները կարճաժամկետում չեն իրականանում։ Արդյունքում՝ կապիտալի մի մասը, որը նախկինում կենտրոնացած էր կարգավորիչ առաջընթացի վրա, դուրս է բերվել շուկայից։ Այս անորոշությունը կարևոր ազդակ է նաև Հայաստանի համար, որտեղ կարգավորման միջազգային միտումները հաճախ ձևավորում են տեղական քաղաքականության օրակարգը։
Օնչեյն պատկեր․ առաջարկի ճնշում՝ առանց մանր ներդրողների խուճապի
Օնչեյն տվյալների վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ ընթացիկ ուղղումը չի կրում մանր ներդրողների զանգվածային դուրս գալու բնույթ։ Առաջարկի ճնշման հիմնական բաժինը պայմանավորված է բիթքոյնի խոշոր պահորդների դիրքերի կրճատմամբ, մինչդեռ փոքր հասցեների սեգմենտը ցուցաբերում է հարաբերական կայունություն։

Խոշոր պահորդների քանակը նվազում է ավելի արագ, քան փոքրերի քանակը։

Կրիպտոշուկայի ներքին կառուցվածքը

Ethereum-ը և ալթքոյնների մեծ մասը ցուցաբերում են ավելի թույլ դինամիկա բիթքոյնի համեմատ, ինչը արտացոլում է շուկայի ավելի ռիսկային սեգմենտների նկատմամբ պահանջարկի կրճատումը։ Այդ ֆոնին առանձնանում են Solana-ի և XRP-ի սպոթ ETF-ների հոսքերը, որոնք շարունակում են ներգրավել կապիտալ՝ չնայած շուկայական ընդհանուր միջավայրի վատթարացմանը։

Տարեսկզբից ի վեր ինդեքսավորված ֆոնդերի եկամտաբերության ցուցանիշներ՝ հիմնական թվային ակտիվներ։

Պահանջարկի և առաջարկի հավասարակշռությունը բորսաներում

Կենտրոնացված բորսաներում բիթքոյնի և ստեյբլքոյնների մնացորդների հարաբերակցությունը կայունացել է, ինչը վկայում է գնորդների և վաճառողների միջև կարճաժամկետ հավասարակշռության ձևավորման մասին։ Այս ցուցանիշը չի հաստատում արագացված կապիտուլյացիայի սցենարը։

BTC/ստեյբլքոյն հարաբերակցությունը կայունացել է։

Գլոբալ շուկաներ և կորելացիաներ

Լիկվիդայնության նվազման պայմաններում գլոբալ ռիսկային ֆոնի ազդեցությունը կրիպտոակտիվների վրա ուժեղանում է՝ անգամ կորելացիայի ժամանակավոր թուլացման փուլերում։ Բաժնետոմսերի, արժույթների և պարտատոմսերի դինամիկան ձևավորում է մակրոշրջանակ, որի ներսում թվային ակտիվները մնում են զգայուն սպասումների փոփոխությունների նկատմամբ։ Սա կարևոր դիտարկում է Հայաստանի ներդրումային հանրության համար, որը հաճախ համադրում է տեղական և միջազգային ակտիվները։

BTC-ի կորելացիայի մատրիցա՝ 2 ամիս (համեմատություն ETH-ի, S&P 500-ի, ոսկու, DXY-ի և ԱՄՆ 10-ամյա պարտատոմսի հետ)։
Սեզոնայնություն և տարվա սկիզբ

Պատմական տվյալները ցույց են տալիս բիթքոյնի դրական դինամիկա Սուրբ Ծննդյան նախաշեմին և վերականգնում հունվարին, սակայն ընթացիկ մակրոտնտեսական և կառուցվածքային կոնֆիգուրացիան նվազեցնում է այս պատտերնի կանխատեսելիությունը։ Սեզոնային էֆեկտի իրագործումը կախված կլինի լիկվիդայնության վերադարձի արագությունից և շուկայի խոշոր մասնակիցների վարքագծից։

Եզրակացություն

Կրիպտոշուկայի ներկայիս փուլը բնութագրվում է առանձին մակրոազդակների նկատմամբ արձագանքից դեպի ռիսկերի ավելի համալիր գնահատման անցմամբ։ Լիկվիդայնության սեզոնային կրճատումը, տնտեսական աճի դանդաղեցումը և շարունակվող կարգավորիչ անորոշությունը ձևավորում են միջավայր, որտեղ տարվա սկզբին հնարավոր վերականգնման կայունությունը կախված կլինի կապիտալի կառուցվածքային հոսքերից, այլ ոչ թե վիճակագրական սեզոնային օրինաչափություններից։ Հայաստանի համար սա նշանակում է, որ կրիպտոշուկայի զարգացումները պետք է դիտարկել ոչ միայն կարճաժամկետ տատանումների, այլև երկարաժամկետ գլոբալ միտումների համատեքստում։