2025թ․-ի հունվար-մարտին Հայաստանում ծխախոտի արտադրությունն աճել է 59․9%-ով
Արձակուրդը մոտ է․ պլանավորեք այնպես, ինչպես պրոֆեսիոնալները. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Որ ապրանքներն են թանկացել Հայաստանում ամենից շատ 2025-ի սկզբին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ռոնալդուի նոր պատմական ռեկորդը ազգային հավաքականում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
2025թ. հունվար-ապրիլին Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի արտադրությունն աճել է 4,9%-ով
Ինչու 2024-ին նախագահի աշխատակազմը չծախսեց պլանավորված ամբողջ բյուջեն. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Նախորդ տարի Հայաստանի քաղաքացիություն է շնորհվել 20 հազար 770 անձի
Իլոն Մասկի կարողությունը մեկ օրում նվազել է 34 միլիարդ դոլարով
ԵՄ-ն միլիարդներ է ուղարկում Հայաստան. որն է նպատակը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
2025թ. հունվար-ապրիլին Հայաստանում կոնյակի արտադրությունը կրճատվել է 32.3%-ով
2024 թվականին Հայաստանը Եվրամիությունից ստացել է 42 մլրդ դրամի վարկային միջոցներ. Վահե Հովհաննիսյան
Սևանա լճից 2025-ի ոռոգման ջրառը սահմանվել է 131.8 մլն խորանարդ մետր
«Մայր Հայաստան» ռազմական թանգարանը կդառնա պատմության թանգարանի մասնաճյուղ
Արդյոք գույքահարկը կավելանա․ ինչ է փոխվել գնահատման համակարգում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Մի դրամի ուժն ամփոփում է 4090 հիմնադրամի հետ հերթական ծրագիրը. Idram&IDBank. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Չինաստանի Յուննան նահանգում տեղի է ունեցել 5.0 մագնիտուդով երկրաշարժ
Գնաճը Հայաստանում շարունակվում է. որ ապրանքներն են թանկացել ամենաշատը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանը համաշխարհային ռազմական հզորության ինդեքսում զբաղեցնում է 91-րդ տեղը
Սկսվում է առաջին դասարանցիների հայտագրումը․ ինչ է փոխվել այս տարի. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ինչ է փոխվել Հայաստանի աշխատաշուկայում 2018-ից մինչև 2025թթ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում

Հայաստանում արհեստական ինտելեկտի (ԱԻ) զարգացման պոտենցիալը և նրա Դերը տնտեսության մեջ

Հնս 30, 2024 18:00
61

Արհեստական ինտելեկտը (ԱԻ) դարձել է ժամանակակից տեխնոլոգիաների հիմնական ուղղություններից մեկը: Աշխարհի շատ երկրներում ԱԻ-ն փոխում է բիզնեսների և տնտեսությունների կառավարման ձևերը: Հայաստանը նույնպես ակտիվորեն քայլեր է կատարում այս ոլորտում: Այս հոդվածում մենք կքննարկենք ԱԻ-ի զարգացման պոտենցիալը Հայաստանում և նրա դերը մեր երկրի տնտեսության մեջ՝ ներառելով գիտական վերլուծություններ և իրական դեպքերի ուսումնասիրություններ։

ԱԻ-ի զարգացման կարևորությունը

ԱԻ-ի ներդրումը կարող է զգալի ազդեցություն ունենալ տնտեսության տարբեր ոլորտներում, ներառյալ առողջապահությունը, կրթությունը, գյուղատնտեսությունը և արդյունաբերությունը: Այն կարող է օգնել նվազեցնել ծախսերը, բարձրացնել արտադրողականությունը և բարելավել ծառայությունների որակը։

ԱԻ-ի տեսական հիմքերը

Արհեստական ինտելեկտը հիմք է հանդիսանում մեքենայական ուսուցման, նեյրոնային ցանցերի և տվյալների վերլուծության համար։ ԱԻ-ի զարգացման ամենակարևոր գործոններից մեկը տվյալների որակն է։ Մեքենայական ուսուցումը հնարավորություն է տալիս ծրագրերին սովորել մեծածավալ տվյալների հիման վրա՝ բացահայտելով մոդելներ և միտումներ, որոնք մարդու համար դժվար կլիներ հայտնաբերել։

Նեյրոնային ցանցեր: Նեյրոնային ցանցերը ԱԻ-ի հիմնական բաղադրիչներից են։ Դրանք մոդելավորում են մարդու ուղեղի նեյրոնների աշխատանքը՝ ապահովելով արագ և արդյունավետ տվյալների վերլուծություն։

Մեքենայական ուսուցում: Մեքենայական ուսուցումը հնարավորություն է տալիս համակարգերին ինքնուրույն սովորել և կատարելագործվել առանց մարդկային միջամտության։

Հայկական ՏՏ մասնագետների առավելությունները

Հայաստանի ՏՏ մասնագետները ունեն միջազգային բարձր որակավորում և փորձ։ ԱԻ-ի զարգացման համար կարևոր է բարձրակարգ մասնագետների առկայությունը, որոնք կարող են աշխատել բարդ ալգորիթմների և մոդելների վրա։

Հայտնի օրինակներ:

— TUMO կենտրոնը պատրաստում է երիտասարդ մասնագետներ, որոնք արդեն հաջողությամբ կիրառվում են ԱԻ-ի և ՏՏ ոլորտներում։

— PicsArt և Krisp ընկերությունները հաջողությամբ կիրառում են ԱԻ իրենց արտադրանքներում, որը հայտնի է դարձել միջազգային շուկայում։

 ԱԻ-ի կիրառման օրինակներ Հայաստանում

  1. Առողջապահություն:

   — Տվյալների վերլուծություն և հիվանդությունների կանխատեսում: ԱԻ-ն կարող է օգնել վաղ հայտնաբերել հիվանդությունները և մշակել անհատականացված բուժման պլաններ։

   — Օրինակ: Ծրագիր, որն օգտագործում է ԱԻ` քաղցկեղի ախտորոշման համար՝ վերլուծելով հիվանդի բժշկական պատմությունը և պատկերային տվյալները։

  1. Գյուղատնտեսություն:

   — Ջրային ռեսուրսների կառավարման օպտիմալացում: ԱԻ-ն կարող է վերլուծել կլիմայական պայմանները և առաջարկել օպտիմալ ջրման պլաններ։

   — Օրինակ: Ծրագիր, որն օգտագործում է ԱԻ` կանխատեսելու բերքի աճը և վերլուծելու հողի որակը։

  1. Արդյունաբերություն:

   — Արտադրական գործընթացների ավտոմատացում: ԱԻ-ն կարող է օպտիմալացնել արտադրական գործընթացները, կանխատեսել հնարավոր խափանումները և առաջարկել արդյունավետ լուծումներ։

   — Օրինակ: Ընկերություն, որը կիրառում է ԱԻ` արտադրական գծերի վերահսկման և տվյալների վերլուծության համար։

 

 ԱԻ-ի զարգացման հնարավոր խոչընդոտները

  1. Ֆինանսական ռեսուրսների սահմանափակություն: ԱԻ-ի զարգացման համար պահանջվում են մեծ ներդրումներ, որոնք հաճախ դժվար է գտնել։
  2. Տեխնոլոգիական ենթակառուցվածքներ: Անհրաժեշտ է զարգացնել և արդիականացնել տեխնոլոգիական ենթակառուցվածքները, ինչը նույնպես պահանջում է մեծ միջոցներ։
  3. Կրթական համակարգի բարելավում: Անհրաժեշտ է կրթական համակարգի շարունակական բարելավում և մասնագետների պատրաստման նոր ծրագրերի ներդրում։

Պետական և միջազգային նպաստող միջոցառումներ

Պետությունը և միջազգային կազմակերպությունները կարող են մեծ դեր խաղալ ԱԻ-ի զարգացմանը նպաստելու գործում։ 

— Պետական աջակցություն: Կառավարությունը կարող է աջակցել ԱԻ նախագծերին հարկային արտոնություններով, պետական ծրագրերի միջոցով և այլ միջոցներով։

— Միջազգային համագործակցություն: Հայկական ստարտափները կարող են համագործակցել միջազգային կազմակերպությունների հետ, ներգրավել օտարերկրյա ներդրումներ և մուտք գործել նոր շուկաներ։

Արհեստական ինտելեկտը կարող է մեծապես նպաստել Հայաստանի տնտեսական զարգացմանը: Մեր երկրում կան բոլոր պայմանները ԱԻ-ի հաջող զարգացման համար՝ բարձրակարգ մասնագետներ, տեխնոլոգիական համայնքներ և միջազգային համագործակցություններ։ Կարևոր է շարունակաբար ներդնել այս ոլորտում և աջակցել նորարարություններին։ Սա կարող է բերել Հայաստանի տնտեսության նոր մակարդակի և ստեղծել բազմաթիվ հնարավորություններ մեր երկրի քաղաքացիների համար։