Մանկական հոգեբանները սարսափած են. ChatGPT-ին ավելի մոտ է մեր երեխաներին, քան կարելի է պատկերացնել. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ՀՀ առաջատար կառուցապատողները հատուկ առաջարկներով են ներկայացել TOON EXPO MOSCOW 2025-ին. դիտեք ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ անդամ երկրների ՀՆԱ-ն մեկ տարվա ընթացքում աճել է գրեթե 4,5%-ով. Լուկաշենկո
Իսրայելի և Իրանի միջև հակամարտությունից կրած վնասը գնահատվում է 3 մլրդ ԱՄՆ դոլար. Bloomberg
Ինչպես հարստանալ՝ Ozon Հայաստան հարթակում մեղր վաճառելով. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Գերմանիան 26 մլն եվրոյի վարկ և 2 մլն եվրոյի դրամաշնորհ կտրամադրի Հայաստանին
ՌԴ ԿԲ-ն առաջարկել է թվային ռուբլու ներդրումը 2025-ի հուլիսի 1-ի փոխարեն տեղափոխել 2026-ի սեպտեմբերի 1-ին
«Նաիրիտ»-ի ապամոնտաժման և տարածքի մաքրման համար տրամադրվել է $1.5 մլն դրամաշնորհ Համաշխարհային բանկից
Moody’s-ը հաստատել է Հայաստանի Ba3 վարկանիշը՝ «կայուն» հեռանկարով և 5% տնտեսական աճի կանխատեսմամբ
ԱրարատԲանկը 2024թ․-ին ՄՓՄՁ ոլորտի ֆինանսավորմանն ուղղել է ավելի քան 12 մլրդ ՀՀ դրամ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Երեք եղանակ, որոնցով գործատուները կարող են թիմերն ավելի արդյունավետ դարձնել. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ երկրների համախառն ՀՆԱ-ն աճել է՝ 1.6 տրիլիոնից հասնելով 2.6 տրիլիոն դոլարի. Վլադիմիր Պուտին
Մեկ օրում բացահայտվել է հանցագործության 99 դեպք. գրանցվել է 12 ավտովթար, վիրավորվել է 18 մարդ
Ռուսաստանի վարկային քարտերի ընդհանուր պարտքը հասել է 575.9 միլիարդ ռուբլու. Forbes
Հայաստանում առաջին անգամ անցկացվել է շրջանաձև տնտեսության միջազգային ֆորում. դիտեք ABNews.am կայքում
Կառավարությունը լուծարեց Սյունիքի մարզի Լիճքի միջնակարգ դպրոցը. գյուղում 0-ից 6 տարեկան երեխա չկա
21 անհայտ կորած զինծառայողների ընտանիքները ևս 2 ամիս կստանան 300,000-ական դրամի աջակցությունը
Հունիսին ծիրանով բեռնված 626 մեքենա է անցել ՌԴ, իսկ կոնյակով բեռնված՝ 7 մեքենա մեկ օրում. Գևորգ Պապոյան
Հօգուտ ՀՀ-ի կփոխանցվի շուրջ 227 հազար դոլարին համարժեք 87 միլիոն 622 հազար դրամ. դատախազություն
IDBank-ի ներկայացուցիչը միացել է Trade Finance Global-ի խմբագրական խորհրդին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում

Ինչու են որոշ երկրներ արգելում կանխիկ գումարի օգտագործումը, և ինչ է սպասվում մեզ մոտ

Փտր 8, 2025 11:53
48

Վերջին տարիներին մի շարք երկրներ սկսում են սահմանափակել կամ ամբողջությամբ արգելել կանխիկ գումարի օգտագործումը: Այդ քայլը հաճախ ներկայացվում է որպես պայքար կոռուպցիայի, փողերի լվացման և անօրինական շրջանառության դեմ, սակայն այն նաև ունի այլ տնտեսական և տեխնոլոգիական նպատակներ:

Որ երկրներն են սահմանափակում կանխիկի օգտագործումը

  • Շվեդիա – Եվրոպայում առաջին երկրներից է, որտեղ կանխիկի շրջանառությունն էականորեն նվազել է: Շվեդիայում բանկերը, խանութները և նույնիսկ հասարակական տրանսպորտը մեծամասամբ չեն ընդունում կանխիկ գումար:
  • Չինաստան – QR կոդերով և բջջային վճարումներով Չինաստանը դարձել է աշխարհի ամենաքիչ կանխիկ օգտագործող երկրներից մեկը:
  • Հնդկաստան – 2016-ին երկրի կառավարությունը հանկարծակի հայտարարեց բարձր արժեք ունեցող թղթադրամների անվավեր ճանաչումը՝ նպատակ ունենալով պայքարել կոռուպցիայի դեմ:
  • Եվրոպական երկրներ – Ֆրանսիան, Իտալիան և Իսպանիան սահմանել են կանխիկ վճարումների խիստ սահմանափակումներ, հատկապես մեծ գումարների համար:

Ինչու են երկրները անցնում անկանխիկ գործարքների

  1. Կոռուպցիայի և ստվերային տնտեսության դեմ պայքար – Կանխիկ գործարքները դժվար է վերահսկել, ինչը նպաստում է անօրինական գործարքների:
  2. Հարկային եկամուտների բարձրացում – Անկանխիկ վճարումները հեշտացնում են հարկային վերահսկողությունը, ինչը պետությանը հնարավորություն է տալիս հավաքել ավելացված հարկեր:
  3. Անվտանգություն – Մեծ քանակությամբ կանխիկ գումարները հեշտ թիրախ են գողերի և խարդախների համար:
  4. Հարմարավետություն և արագություն – Բանկային քարտերն ու թվային վճարումները թույլ են տալիս ավելի արագ ու արդյունավետ գործարքներ իրականացնել:
  5. Տնտեսության թվայնացում – Տեխնոլոգիական զարգացումներն ու բանկային թվային համակարգերի զարգացումը խրախուսում են անկանխիկ շրջանառությունը:

Ինչ կարող է փոխվել Հայաստանում

Հայաստանում կանխիկ շրջանառության նկատմամբ դեռևս խիստ սահմանափակումներ չկան, բայց միտումները ցույց են տալիս, որ պետությունն աստիճանաբար խրախուսում է անկանխիկ գործարքները:

  • ՀԴՄ խստացումներ – Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) խստացնում է վերահսկողությունը ՀԴՄ-ների նկատմամբ, ինչը նպաստում է անկանխիկ վճարումների աճին:
  • Թվային վճարումների զարգացում – Հայաստանում գործող բանկերն ու վճարային համակարգերը (Idram, Telcell, EasyPay) մեծացնում են իրենց ծառայությունների շրջանակը:
  • Օրենսդրական փոփոխություններ – Կառավարությունը քննարկում է օրենսդրական բարեփոխումներ, որոնք խրախուսում են անկանխիկ վճարումները:

Արդյոք կանխիկի արգելումը միանշանակ դրական է

Չնայած անկանխիկ տնտեսության մի շարք առավելություններին, որոշ մարդիկ մտահոգություն ունեն.

  • Գաղտնիության խնդիրներ – Բոլոր գործարքները վերահսկելի են, ինչը կարող է վտանգել անձնական տվյալները:
  • Բանկային կախվածություն – Մարդիկ ստիպված են կախված լինել բանկային համակարգերից, որոնք կարող են ունենալ բարձր սակագներ կամ սահմանափակումներ:
  • Տեխնոլոգիական հասանելիություն – Ոչ բոլոր քաղաքացիներն ունեն թվային վճարումներ կատարելու հնարավորություն, հատկապես տարեցները կամ հեռավոր գյուղերի բնակիչները:

Ինչ է սպասվում

Հայաստանում դեռևս չկա կանխիկի լիակատար արգելքի հստակ օրակարգ, սակայն կարելի է ակնկալել, որ պետությունը կխրախուսի անկանխիկ գործարքները՝ խստացնելով հարկային վերահսկողությունը և զարգացնելով վճարային տեխնոլոգիաները:

***

Կանխիկի արգելումը շատ երկրներում դիտվում է որպես տնտեսական զարգացման գործիք, բայց այն ունի ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական հետևանքներ: Հայաստանում այն դեռ չի դարձել օրակարգային հարց, բայց անկանխիկ գործարքների մասնաբաժինն աստիճանաբար աճում է, ինչը նշանակում է, որ ապագայում մենք ևս կարող ենք ականատես լինել այս փոփոխությանը:

 

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: