2025-ի առաջին եռամսյակում հարկային եկամուտներն ու պետական տուրքերն աճել են 13.2%-ով. ՊԵԿ
Փետրվարին ԵՄ-ում գործազրկությունը հասել է 5.7%-ի
Վճարիր Evoca Mastercard-ով և մասնակցիր մեքենայի խաղարկությանը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանում շուտով նոր տեսակի անձնագրեր կտրամադրվեն. ինչ պետք է իմանալ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Իդրամն արդեն Yerevan City-ում է. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Երևանում այս տարի 10 հա-ից ավելի տարածքում կհիմնվեն ուրբան այգիներ. ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ոչ ամեն բիզնես է լավ բիզնես. ինչպես տարբերել եկամտաբեր գաղափարը ֆինանսական «փոսից». մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հոբելյանական 5-րդ TOON EXPO-ն Մոսկվայում. հունիսի 27-29. դիտեք ABNews.am կայքում
Toyota ավտոմեքենաների համաշխարհային վաճառքը փետրվարին աճել է 9,5%-ով
Մրցակիցների քեյսերի վերլուծություն. ինչ կարող ենք սովորել Ozon-ի ամենահաջողակ վաճառողներից. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հայաստանում հանցագործության դեպքերը 2024 թվականին նվազել են 1.1%-ով
Այս շաբաթվա ներդրողի օրացույցը. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Անցնող շաբաթվա այլ կարևոր իրադարձությունները ֆինանսական շուկաների համար. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Լուրեր ներդրողների համար. Limitless Asset Management. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Բիզնեսի դեմքը. հարցազրույց՝ «ԱրտԼանչ»-ի համահիմնադիր Բակուր Մելքոնյանի հետ. դիտեք ABNews.am կայքում
Քաղաքացիներ իրազեկման ակցիա էին կազմակերպել IDBank-ի գլխավոր մասնաշենքի դիմաց. դիտեք ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ-ի ՀՆԱ-ն 2024 թվականին ավելացել է 4,2%-ով. Օվերչուկ
2024-ին Վրաստանում ծնելիությունը նվազել է մոտավորապես 2%-ով
Ինչպիսին կլինի Հայաստանը, եթե յուրաքանչյուր մարդ 1 տարով սկսի սեփական նախագիծ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
DD Trans. ապահով,արագ և որակյալ միջազգային բեռնափոխադրումներ. դիտեք ABNews.am կայքում

Ինչու են որոշ երկրներ արգելում կանխիկ գումարի օգտագործումը, և ինչ է սպասվում մեզ մոտ

Փտր 8, 2025 11:53
41

Վերջին տարիներին մի շարք երկրներ սկսում են սահմանափակել կամ ամբողջությամբ արգելել կանխիկ գումարի օգտագործումը: Այդ քայլը հաճախ ներկայացվում է որպես պայքար կոռուպցիայի, փողերի լվացման և անօրինական շրջանառության դեմ, սակայն այն նաև ունի այլ տնտեսական և տեխնոլոգիական նպատակներ:

Որ երկրներն են սահմանափակում կանխիկի օգտագործումը

  • Շվեդիա – Եվրոպայում առաջին երկրներից է, որտեղ կանխիկի շրջանառությունն էականորեն նվազել է: Շվեդիայում բանկերը, խանութները և նույնիսկ հասարակական տրանսպորտը մեծամասամբ չեն ընդունում կանխիկ գումար:
  • Չինաստան – QR կոդերով և բջջային վճարումներով Չինաստանը դարձել է աշխարհի ամենաքիչ կանխիկ օգտագործող երկրներից մեկը:
  • Հնդկաստան – 2016-ին երկրի կառավարությունը հանկարծակի հայտարարեց բարձր արժեք ունեցող թղթադրամների անվավեր ճանաչումը՝ նպատակ ունենալով պայքարել կոռուպցիայի դեմ:
  • Եվրոպական երկրներ – Ֆրանսիան, Իտալիան և Իսպանիան սահմանել են կանխիկ վճարումների խիստ սահմանափակումներ, հատկապես մեծ գումարների համար:

Ինչու են երկրները անցնում անկանխիկ գործարքների

  1. Կոռուպցիայի և ստվերային տնտեսության դեմ պայքար – Կանխիկ գործարքները դժվար է վերահսկել, ինչը նպաստում է անօրինական գործարքների:
  2. Հարկային եկամուտների բարձրացում – Անկանխիկ վճարումները հեշտացնում են հարկային վերահսկողությունը, ինչը պետությանը հնարավորություն է տալիս հավաքել ավելացված հարկեր:
  3. Անվտանգություն – Մեծ քանակությամբ կանխիկ գումարները հեշտ թիրախ են գողերի և խարդախների համար:
  4. Հարմարավետություն և արագություն – Բանկային քարտերն ու թվային վճարումները թույլ են տալիս ավելի արագ ու արդյունավետ գործարքներ իրականացնել:
  5. Տնտեսության թվայնացում – Տեխնոլոգիական զարգացումներն ու բանկային թվային համակարգերի զարգացումը խրախուսում են անկանխիկ շրջանառությունը:

Ինչ կարող է փոխվել Հայաստանում

Հայաստանում կանխիկ շրջանառության նկատմամբ դեռևս խիստ սահմանափակումներ չկան, բայց միտումները ցույց են տալիս, որ պետությունն աստիճանաբար խրախուսում է անկանխիկ գործարքները:

  • ՀԴՄ խստացումներ – Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) խստացնում է վերահսկողությունը ՀԴՄ-ների նկատմամբ, ինչը նպաստում է անկանխիկ վճարումների աճին:
  • Թվային վճարումների զարգացում – Հայաստանում գործող բանկերն ու վճարային համակարգերը (Idram, Telcell, EasyPay) մեծացնում են իրենց ծառայությունների շրջանակը:
  • Օրենսդրական փոփոխություններ – Կառավարությունը քննարկում է օրենսդրական բարեփոխումներ, որոնք խրախուսում են անկանխիկ վճարումները:

Արդյոք կանխիկի արգելումը միանշանակ դրական է

Չնայած անկանխիկ տնտեսության մի շարք առավելություններին, որոշ մարդիկ մտահոգություն ունեն.

  • Գաղտնիության խնդիրներ – Բոլոր գործարքները վերահսկելի են, ինչը կարող է վտանգել անձնական տվյալները:
  • Բանկային կախվածություն – Մարդիկ ստիպված են կախված լինել բանկային համակարգերից, որոնք կարող են ունենալ բարձր սակագներ կամ սահմանափակումներ:
  • Տեխնոլոգիական հասանելիություն – Ոչ բոլոր քաղաքացիներն ունեն թվային վճարումներ կատարելու հնարավորություն, հատկապես տարեցները կամ հեռավոր գյուղերի բնակիչները:

Ինչ է սպասվում

Հայաստանում դեռևս չկա կանխիկի լիակատար արգելքի հստակ օրակարգ, սակայն կարելի է ակնկալել, որ պետությունը կխրախուսի անկանխիկ գործարքները՝ խստացնելով հարկային վերահսկողությունը և զարգացնելով վճարային տեխնոլոգիաները:

***

Կանխիկի արգելումը շատ երկրներում դիտվում է որպես տնտեսական զարգացման գործիք, բայց այն ունի ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական հետևանքներ: Հայաստանում այն դեռ չի դարձել օրակարգային հարց, բայց անկանխիկ գործարքների մասնաբաժինն աստիճանաբար աճում է, ինչը նշանակում է, որ ապագայում մենք ևս կարող ենք ականատես լինել այս փոփոխությանը:

 

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: