Պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) հրապարակել է 2024 թվականի հունվար-դեկտեմբեր ամիսների 1,000 խոշոր հարկ վճարողների ցանկը, որտեղ ընդգրկված են նաև Հայաստանում գործող առևտրային բանկերը և ՀՀ Կենտրոնական բանկը։
Բանկային ոլորտի առաջատար հարկատուն 2024-ին եղել է Ամերիաբանկը, որը վճարել է 23.49 մլրդ դրամ հարկ։ Չնայած բանկը շարունակում է մնալ ոլորտի առաջատարը, հարկերի ծավալը 2023-ի համեմատ նվազել է 8.65%-ով կամ 2.23 մլրդ դրամով։ Ընդհանուր ցուցակում բանկը զբաղեցրել է 7-րդ տեղը։
Բանկերի կողմից վճարված հարկերի ցուցանիշները 2024-ին
Լավագույն 5 հարկատու բանկերը
- Ամերիաբանկ – 23.49 մլրդ դրամ, 7-րդ հորիզոնական (նվազում՝ -8.65%)
- Ակբա բանկ – 13.27 մլրդ դրամ, 18-րդ հորիզոնական (աճ՝ +0.16%)
- Ինեկոբանկ – 11.08 մլրդ դրամ, 23-րդ հորիզոնական (աճ՝ +12.29%)
- Յունիբանկ – 7.87 մլրդ դրամ, 32-րդ հորիզոնական (աճ՝ +93.29%)
- Կոնվերս Բանկ – 7.82 մլրդ դրամ, 33-րդ հորիզոնական (աճ՝ +1.11%)
Յունիբանկը 2024-ին գրանցել է բանկային ոլորտի հարկերի ամենամեծ աճը՝ 93.29%-ով կամ 3.8 մլրդ դրամով։
Մնացած բանկերի հարկային վճարումները
- Արդշինբանկ – 6.73 մլրդ դրամ, 42-րդ հորիզոնական (անկում՝ -72.93%)
- ԱյԴի Բանկ – 6.42 մլրդ դրամ, 45-րդ հորիզոնական (անկում՝ -2.00%)
- Արարատբանկ – 6.06 մլրդ դրամ, 48-րդ հորիզոնական (աճ՝ +4.48%)
- Էվոկաբանկ – 5.64 մլրդ դրամ, 51-րդ հորիզոնական (անկում՝ -29.55%)
- ՎՏԲ-Հայաստան Բանկ – 5.36 մլրդ դրամ, 54-րդ հորիզոնական (աճ՝ +37.23%)
- Հայէկոնոմբանկ – 5.22 մլրդ դրամ, 56-րդ հորիզոնական (աճ՝ +14.75%)
- Արդշինինվեստբանկ (նախկին HSBC Բանկ) – 4.96 մլրդ դրամ, 63-րդ հորիզոնական (անկում՝ -7.89%)
- ԱՄԻՕ Բանկ (նախկին Հայբիզնեսբանկ) – 4.55 մլրդ դրամ, 68-րդ հորիզոնական (աճ՝ +29.01%)
- Ֆասթ Բանկ – 4.15 մլրդ դրամ, 74-րդ հորիզոնական (աճ՝ +29.28%)
- Արմսվիսբանկ – 2.92 մլրդ դրամ, 108-րդ հորիզոնական (անկում՝ -5.33%)
- Մելլաթ Բանկ – 1.52 մլրդ դրամ, 203-րդ հորիզոնական (աճ՝ +50.63%)
- Արցախբանկ – 1.48 մլրդ դրամ, 211-րդ հորիզոնական
- Բիբլոս Բանկ Արմենիա – 1.08 մլրդ դրամ, 291-րդ հորիզոնական (աճ՝ +14.35%)
Կենտրոնական բանկի հարկային վճարումները
ՀՀ Կենտրոնական բանկը 2024-ին վճարել է 2.09 մլրդ դրամ հարկ, ինչը նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 1.16%-ով կամ 24.52 մլն դրամով։
Ընդհանուր միտումները
2024 թվականին Հայաստանի առևտրային բանկերը վճարել են 119.63 մլրդ դրամ հարկ, ինչը 2023-ի համեմատ պակաս է 8.84%-ով կամ 11.6 մլրդ դրամով։
- Բանկերի վճարած հարկերի ընդհանուր ծավալը կազմում է ՀՀ 1,000 խոշոր հարկատուների հարկերի 6.75%-ը, մինչդեռ 2023-ին այդ ցուցանիշը 7.67% էր։
- Ամենամեծ հարկատու բանկը՝ Ամերիաբանկը, 2023-ի համեմատ վճարել է ավելի քիչ հարկ՝ -8.65%։
- Ամենամեծ աճը գրանցած բանկը՝ Յունիբանկը, 2023-ի համեմատ վճարել է 93.29%-ով ավելի հարկ։
- Ամենամեծ նվազումը գրանցած բանկը՝ Արդշինբանկը, որի վճարած հարկերի ծավալը կրճատվել է 18.13 մլրդ դրամով կամ -72.93%։
Դոլարային համարժեքը
Եթե բանկերի վճարած հարկերը հաշվարկենք ԱՄՆ դոլարով՝ օգտագործելով ԿԲ-ի 2025 թվականի հունվարի 29-ի փոխարժեքը (398.27 դրամ մեկ դոլարի դիմաց), ապա ընդհանուր հարկային վճարումները կկազմեն 300.37 մլն դոլար։
***
Հայաստանի բանկային ոլորտը շարունակում է մնալ խոշոր հարկատուների թվում, սակայն 2024-ի արդյունքներով հարկային մուտքերի ընդհանուր կրճատում է նկատվում։ Միաժամանակ, առանձին բանկեր, ինչպիսիք են Յունիբանկը, ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը և Մելլաթ Բանկը, զգալիորեն ավելացրել են իրենց հարկային վճարումները։ Այս միտումները կարող են պայմանավորված լինել ինչպես բանկային ոլորտի եկամուտների փոփոխություններով, այնպես էլ հարկային քաղաքականության ու բիզնես միջավայրի գործոններով։
