Հայաստանի Հանրապետության 2025 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը ընդգրկում է մի շարք կարևոր ուղղություններ և տնտեսության ոլորտներում ներդրումների ավելացման կարևորություն ունեցող ուղղորդումներ, որոնց մասին հայտարարեց ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը Ազգային Ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում։ Ահա բյուջեի նախագծի հիմնական ուղղությունները՝ ըստ ոլորտների։
Կապիտալ ծախսեր
2025 թվականին պետական բյուջեի նախագծով կապիտալ ծախսերը կկազմեն շուրջ 733 մլրդ դրամ, ինչը 5.4%-ով ավելի է 2024 թվականի բյուջեով նախատեսվածից։ Այս ծախսերը կազմում են Հայաստանի համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) 6.6%-ը՝ 0.6%-ով բարձր 2024 թվականի կանխատեսված ցուցանիշից։ Կապիտալ ծախսերի աճը կդառնա հիմնական ներդրումային ռազմավարություններից մեկը, որն ուղղված է ենթակառուցվածքների զարգացմանը և տնտեսական աճի կայունացմանը։
Պաշտպանություն
Պաշտպանության ոլորտին հատկացված բյուջեն 2025 թվականին կկազմի 664.7 մլրդ դրամ, ինչը 20%-ով ավելի է 2024 թվականի բյուջեով սահմանվածից։ Պաշտպանությանն ուղղված ծախսերի աճը պայմանավորված է տարածաշրջանային անվտանգության ապահովման և ռազմական կարողությունների ամրապնդման առաջնահերթությամբ։ Այս ծախսերը կկազմեն ՀՆԱ-ի 6%-ը՝ 0.7%-ով ավելի 2024 թվականի համեմատ։
Սոցիալական պաշտպանություն
Սոցիալական պաշտպանության ոլորտի բյուջեն 2025-ին կհասնի 905 մլրդ դրամի, որը 13.9%-ով գերազանցում է 2024 թվականի ծախսերը։ Նախարարը նշեց, որ այս աճը պայմանավորված է բազային ցուցանիշների աճով՝ առանց ոլորտային քաղաքականության փոփոխությունների։ Սոցիալական պաշտպանության ծախսերը կկազմեն ՀՆԱ-ի 8.2%-ը՝ ավելանալով 0.6%-ով նախորդ տարվա համեմատ։
Կրթություն
Կրթության ոլորտին ուղղված ֆինանսական միջոցները 2025 թվականին կկազմեն 300 մլրդ դրամ, որը 4.5%-ով ավելին է նախորդ տարվա համեմատ և կազմում է ՀՆԱ-ի 2.7%-ը։ Կրթության ծախսերի աճը ցույց է տալիս ոլորտի կարևորությունը երկրի ապագա զարգացումների համար, սակայն, ըստ նախարարի, այդ ցուցանիշը հիմնված է հիմնականում բազային ծախսերի վրա։
Շրջակա միջավայր
Շրջակա միջավայրի նախարարության բյուջեն կկազմի 13.5 մլրդ դրամ՝ 37.6%-ով գերազանցելով նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Ծախսերի աճը ուղղված է նախարարության նոր էկոպարեկային ծառայության հիմնադրմանը, որը նպատակ ունի ամրապնդել շրջակա միջավայրի պահպանությունը և կանաչ զարգացման ծրագրերի իրականացումը։
Բարձր տեխնոլոգիաներ
Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության ծախսերը 2025-ին կհասնեն 47.5 մլրդ դրամի, ինչը գրեթե 89%-ով գերազանցում է 2024 թվականի բյուջեով նախատեսվածը։ Սա ցույց է տալիս բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի կարևորման աճը՝ որպես ռազմավարական զարգացում։
Տնտեսական կանխատեսումներ և հարկային համակարգ
2025 թվականին ակնկալվում է ունենալ 5.6% տնտեսական աճ, որը, համաձայն նախորդ տարվա 5.8%-ի, ունի որոշակի նվազում, սակայն միջինում՝ 2026-2027 թվականներին նախատեսվում է 5.5% աճ։ Տնտեսական ակտիվության կարևոր ցուցանիշների և աճի տեմպերի վերահսկման միջոցով կառավարությունը նպատակ ունի մինչև 2026 թվականը միջինում ապահովել 7% տնտեսական աճ։
Հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը կաճի՝ հասնելով 25%-ի, և հարկային եկամուտները կհասնեն 2 տրիլիոն 759 մլրդ դրամի։ Սա արտացոլում է հարկային բազայի և հարկային եկամուտների բարձրացման նպատակաուղղված քաղաքականությունը, որը նախատեսում է երկրի տնտեսական ինքնաբավության և զարգացման ամրապնդումը։
Պետական պարտք և բյուջեի պակասուրդ
2025 թվականի բյուջեի պակասուրդը կլինի 5.5%, որը միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3%-ի։ Պետական պարտքը կաճի մինչև 53.5%, այնուհետև կկայունանա շուրջ 54.6%-ի։ Սա խուսափման միջոցառում է՝ ուղղված պետական պարտքի բեռի կայունացմանը և տնտեսական աճի ապահովմանը։
***
2025 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը մեծ կարևորություն ունի Հայաստանի տնտեսական և սոցիալական ոլորտների զարգացման մեջ։ Նախատեսված փոփոխությունները նպատակ ունեն ոչ միայն ենթակառուցվածքների ամրապնդմանը, այլև պաշտպանության, սոցիալական և կրթական ոլորտների զարգացմանը։
