Ինչպես են զարգացել Հայաստանի տնտեսության տարբեր ուղղությունները տարվա առաջին ամիսներին

2025 թվականի առաջին երկու ամիսների ընթացքում Հայաստանի տնտեսությունը շարունակել է աճել՝ Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշով (ՏԱՑ) գրանցելով 4.1% բարձրացում՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Այս մասին վկայում են ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած նախնական տվյալները։ Սակայն, այս ընդհանուր աճը պարունակում է զգալի ոլորտային տատանումներ, որոնց վերլուծությունը կարեւոր է տնտեսության ընթացիկ իրավիճակի լիարժեք գնահատման համար։

Աճի դինամիկա՝ հունվարից փետրվար

Եթե հունվարին ՏԱՑ-ի աճը կազմել էր 7.1%, ապա փետրվարին այն կտրուկ դանդաղել է՝ հասնելով ընդամենը 1.5%-ի։ Սա հուշում է, որ տնտեսության որոշ հատվածներում նկատվում է անկայունություն կամ պահանջարկի կրճատում։ Աճի նման դանդաղումը՝ տարվա սկզբում, կարող է ազդել առաջին եռամսյակի համախառն տնտեսական արդյունքի վրա։

Արդյունաբերության սուր անկում՝ ոլորտային հիմնական մտահոգություն

Տնտեսության հիմնական հատվածներից արդյունաբերությունը 2025թ. հունվար-փետրվարին ունեցել է զգալի անկում։ Արտադրության ծավալը կազմել է 380.5 մլրդ դրամ, ինչը նվազ է 19.4%-ով՝ համեմատած նախորդ տարվա համապատասխան ցուցանիշի հետ։

• Նկատելի է, որ փետրվարին արդյունաբերական ծավալները մնացել են գրեթե անփոփոխ՝ հունվարի համեմատ նվազելով միայն 0.6%-ով, ինչը կարող է հուշել որոշակի կայունացման մասին, բայց բացասական միտումը դեռ առկա է։

Արդյունաբերության անկումը հատկապես վտանգավոր է՝ հաշվի առնելով դրա ծանրակշիռ դերը արտաքին առևտրում և հավելյալ արժեքի ստեղծման շղթայում։

Շինարարություն․ կայուն և նշանակալի աճ

Ի տարբերություն արդյունաբերության, շինարարության ոլորտը շարունակում է ցուցադրել աճի կայուն միտում։

• Հունվար-փետրվարին շինարարության ծավալը հասել է 44.6 մլրդ դրամի, ինչը աճ է 12.2%-ով։

• Ավելին, փետրվարին շինարարության ծավալը նախորդ ամսվա համեմատ աճել է 36.8%-ով, ինչը կարող է վկայել պետական կամ մասնավոր խոշոր նախագծերի ակտիվացման մասին։

Շինարարության աճը սովորաբար ուղեկցվում է այլ հատվածներում ակտիվացմամբ՝ սկսած շինանյութերի մատակարարման շղթաներից մինչև աշխատուժի ներգրավում։

Առևտրի շրջանառություն՝ վերականգնվող պահանջարկի նշան

Առևտրի ոլորտում նույնպես արձանագրվել է դրական զարգացում․

• 822.7 մլրդ դրամի շրջանառություն, աճ՝ 7.8%՝ տարեկան կտրվածքով։

• Փետրվարին նկատվել է նկատելի աշխուժացում՝ աճ՝ 16.6%՝ հունվարի համեմատ։

Սա կարող է խոսել ներքին սպառման վերականգնման, աշխատավարձերի որոշակի կայունության և, հնարավոր է, սեզոնային գործոնների մասին։

Ծառայությունների ոլորտ․ երկնիշ աճ

Ծառայությունների ոլորտը նույնպես գրանցել է ուժեղ աճ՝

• 12.4% բարձրացում, ընդհանուր ծավալը՝ 556.1 մլրդ դրամ։
  Ծառայությունները ներառում են ֆինանսներ, տրանսպորտ, զբոսաշրջություն, առողջապահություն և այլն։ Այս աճը կարող է պայմանավորված լինել նախ՝ բնակչության կողմից ծառայությունների պահանջարկի վերականգնմամբ, և նաև՝ շուկայում նոր բիզնեսների մուտքով։

Էլեկտրաէներգիայի արտադրություն՝ չափավոր աճ

Էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը 2025թ. առաջին երկու ամիսներին ավելացել է 6.9%-ով, ինչը վկայում է արտադրական գործընթացների և պահանջարկի համեմատաբար կայուն մակարդակի մասին։

Արտաքին առևտրաշրջանառության կտրուկ անկում՝ մտահոգիչ ազդակ

Տնտեսական ակտիվության զեկույցում ամենահակասական ցուցանիշը կապված է արտաքին առևտրաշրջանառության կտրուկ նվազման հետ․

• Արտահանումը նվազել է 59.7%-ով,

• Ներմուծումը՝ 45.8%-ով,

• Ընդհանուր առևտրաշրջանառությունը՝ 52%-ով նվազում։

Այս ցուցանիշները կարող են ազդել ինչպես արտադրական հատվածների կայունության, այնպես էլ պետական բյուջեի մուտքերի վրա՝ հաշվի առնելով մաքսային և հարկային բաղադրիչները։

Գնաճի միջավայր

Սպառողական գների ինդեքսը 2025թ. հունվար-փետրվարին կազմել է 2.1%, ինչը համեմատաբար մեղմ գնաճ է։ Դա կարող է վկայել այն մասին, որ առայժմ ներմուծվող գնաճի և ներքին պահանջարկի ճնշումը համեմատաբար վերահսկելի է։

• Տնտեսական ակտիվության աճը հիմնականում ապահովվել է շինարարության, առևտրի և ծառայությունների հաշվին։

• Արտաքին առևտրի կրճատումը և արդյունաբերության անկումը շարունակում են մնալ ռիսկային գործոններ։

• Եթե փետրվարի աճի դանդաղումը պահպանվի նաև մարտին, ապա առաջին եռամսյակի տնտեսական աճը կարող է զգալիորեն զիջել նախորդ կանխատեսումներին։

Պետական քաղաքականությունը կարող է ուղղվել արդյունաբերության խթանմանը, արտահանման շուկաների դիվերսիֆիկացմանը և ներդրումային միջավայրի բարելավմանը՝ տնտեսական աճի կայունացման նպատակով։

______________________________________________________________________________

Վիճակագրական կոմիտեն ներկայացրել է 2025թ.-ի հունվար-փետրվար ամիսների ՀՀ սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող մակրոտնտեսական ցուցանիշները նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի նկատմամբ.

Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն (ՏԱՑ) աճել է 4.1%-ով,
Շինարարության ոլորտն աճել է 12.2%-ով,
Առևտրի շրջանառությունն աճել է 7.8%-ով,
Ծառայությունների ծավալն (առանց առևտրի) աճել է 12.4%-ով,
Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը նվազել է 19.4%-ով,
Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ցուցանիշն աճել է 6.9%-ով,
Արտահանումը նվազել է 59.7%-ով,
Ներմուծումը նվազել է 45.8%-ով,
Սպառողական գների ինդեքսն աճել է 2.1%-ով։

2025թ.-ի փետրվար ամսվա ՀՀ սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող մակրոտնտեսական ցուցանիշները նախորդ տարվա փետրվարի նկատմամբ հետևյալն են.

Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն (ՏԱՑ) աճել է 1.5%-ով,
Շինարարության ոլորտն աճել է 12.7%-ով,
Առևտրի շրջանառությունն աճել է 6%-ով,
Ծառայությունների ծավալն (առանց առևտրի) աճել է 12.1%-ով,
Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը նվազել է 26.6%-ով,
Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ցուցանիշն աճել է 5.8%-ով,
Արտահանումը նվազել է 67.7%-ով,
Ներմուծումը նվազել է 55.2%-ով,
Սպառողական գների ինդեքսն աճել է 2.5%-ով։

2025թ.-ի փետրվար ամսվա ՀՀ սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող մակրոտնտեսական ցուցանիշները 2025թ.-ի հունվարի նկատմամբ հետևյալն են.

Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն (ՏԱՑ) աճել է 5.3%-ով,
Շինարարության ոլորտն աճել է 36.8%-ով,
Առևտրի շրջանառությունն աճել է 16.6%-ով,
Ծառայությունների ծավալը (առանց առևտրի) նվազել է 1.3%-ով,
Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը նվազել է 0.6%-ով,
Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ցուցանիշը նվազել է 6.3%-ով,
Արտահանումն աճել է 2.9%-ով,
Ներմուծումը նվազել է 7.1%-ով,
Սպառողական գների ինդեքսն աճել է 0.1%-ով։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: