Հայաստանի Հանրապետությունում 2020 թվականից սկսած կիրառվում է ապրանքների թվային դրոշմավորման համակարգ՝ նպաստելով հարկային դաշտի թափանցիկության ապահովմանը և ապրանքաշրջանառության վերահսկմանը։ Թվային դրոշմավորումը հիմնված է DataMatrix հատուկ թվային ծածկագրի կիրառման վրա, որը տեղադրվում է ներմուծող կամ արտադրող ընկերության կողմից՝ ապրանքի վրա:
Ինչպե՞ս է գործում համակարգը
Թվային դրոշմավորման գործընթացն իր մեջ ներառում է մի քանի քայլեր.
- Գրանցում: Արտադրող կամ ներմուծող ընկերությունները պարտադիր գրանցվում են ազգային օպերատորի (E-Mark) համակարգում։
- Ծածկագրի ստացում: Համակարգը տրամադրում է DataMatrix ծածկագիր, որը անհրաժեշտ է տեղադրել ապրանքի վրա՝ մինչ օտարումը կամ վաճառքը։
- Վերջնական սպառման սկանավորում: Վաճառքի կետում ապրանքի սկանավորումը ապահովում է շրջանառության տվյալների փոխանցումը ՊԵԿ տեղեկատվական շտեմարան։
Այս գործընթացը հնարավորություն է տալիս վերահսկել ապրանքի ամբողջական շրջանառությունը՝ արտադրությունից մինչև սպառում։
Հսկիչ նշանով պարտադիր դրոշմավորվող ապրանքներ
Թվային դրոշմավորումը պարտադիր է հետևյալ ապրանքախմբերի համար.
- Փաթեթավորված խմելու ջուր՝ ներառյալ բնական և արհեստական հանքային ջրերը։
- Ալկոհոլային խմիչքներ՝ գինիներ, սպիրտային ըմպելիքներ։
- Ծխախոտային արտադրանքներ։
Այս ապրանքախմբերին ավելացվում են նաև այլ ապրանքներ՝ փորձնական ծրագրերի շրջանակում։
Եթե ապրանքը չի դրոշմավորվել կամ DataMatrix ծածկագիրը չի սկանավորվել մանրածախ վաճառքի կետում, ապա դա համարվում է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում։ Օրենքի շրջանակներում սահմանված են համապատասխան պատասխանատվության միջոցներ։
Այս համակարգը ոչ միայն ապահովում է հարկային կարգապահությունը, այլև խթանում է արդար մրցակցությունը և պաշտպանում է սպառողների իրավունքները՝ բացառելով կեղծ կամ չհաստատված ապրանքների շրջանառությունը։
ՊԵԿ-ը հորդորում է բոլոր տնտեսավարողներին հետևել օրենսդրությամբ սահմանված կարգին և ապահովել թվային դրոշմավորման պարտականությունների պատշաճ կատարումը։
