Գեղեցկության մրցույթներն աշխարհում հսկայական գումարներ են ներգրավում, և այդ մրցույթների ազդեցությունը շարունակաբար աճում է: Տարբեր երկրներ մեծ գումարներ են ծախսում ոչ միայն մրցույթների կազմակերպման, այլև մասնակիցներին պատրաստելու և երկրի պատկերը ձևավորելու համար:
Տնտեսական ազդեցությունը՝ թվերով
Տարեկան $5-6 միլիարդ դոլար է ծախսվում տարբեր մակարդակների գեղեցկության մրցույթների վրա ամբողջ աշխարհում: Սա ներառում է միջազգային մակարդակի մրցույթներ, ինչպիսիք են «Միսս Տիեզերք», «Միսս Աշխարհ» և այլ խոշոր բրենդներ, ինչպես նաև ավելի փոքր տեղական ու տարածաշրջանային միջոցառումները։ Միայն միջազգային «Միսս Տիեզերք» մրցույթը, օրինակ, առաջացնում է մոտ $100 միլիոն եկամուտ տարբեր ուղղություններով՝ հեռարձակման իրավունքներից, հովանավորներից և տոմսերից:
Այս մրցույթները կարևոր դեր են խաղում զբոսաշրջության ոլորտում. մրցույթները կազմակերպող երկրները հաճախ գրավում են հազարավոր զբոսաշրջիկներ, որոնք ծախսում են միլիոնավոր դոլարներ տեղական տնտեսության վրա: Մրցույթի ժամանակ հյուրընկալող քաղաքներն ու երկրները հաճախ նկատում են զբոսաշրջության աճ մինչև 15%-ով:
Հիմնական ոլորտները, որոնք շահում են գեղեցկության մրցույթներից
- Մարքեթինգ և գովազդ: Գեղեցկության մրցույթները մեծ ուշադրություն են բերում բազմաթիվ ապրանքանիշերի վրա՝ հագուստից ու կոսմետիկայից մինչև զարդեր և տեխնոլոգիաներ: Ամենամեծ հովանավորչական պայմանագրերը կարող են հասնել $10 միլիոն-ի:
- Տուրիզմ: Օրինակ, 2018 թվականին Թայլանդում անցկացված «Միսս Տիեզերք»-ի ժամանակ մրցույթը ներգրավել էր 50,000 զբոսաշրջիկ՝ ստեղծելով ավելի քան $15 միլիոն եկամուտ:
- Հեռարձակման իրավունքներ: Հեռուստատեսային իրավունքները միջազգային մրցույթների համար կարող են արժենալ մինչև $20 միլիոն։
Գեղեցկության մրցույթների քաղաքական նշանակությունը
Բազմաթիվ երկրներ օգտագործում են գեղեցկության մրցույթները որպես դիվանագիտական գործիք։ Հաղթողները հաճախ դառնում են ազգային հպարտության խորհրդանիշներ, ինչն ուժեղացնում է երկրի միջազգային դիրքը:
Սակայն, ինչպես Հայաստանի դեպքում, գեղեցկության մրցույթները երբեմն քաղաքական բանավեճի պատճառ են դառնում։ Երբ Իրինա Զախարովան՝ ազգությամբ ռուս մասնակցողը, ընտրվեց որպես «Միսս Տիեզերք Հայաստան» մրցույթի մասնակից, առաջացան քննադատություններ, որ հայ աղջիկներից «խլվել է» մասնակցության իրավունքը: Սա ցույց է տալիս, թե որքան մեծ կարող է լինել հանրային արձագանքը նման մրցույթների ժամանակ և որքան զգայուն են նրանք ազգային ինքնության հարցերում:
Նախկին մրցույթի տնօրեն Գոհար Հարությունյանը նշեց, որ Հայաստանի գեղեցկուհիները նույնիսկ դիմել էին տարբեր կառույցների՝ իրենց բողոքը հայտնելու համար։ Սա միայն մեկ օրինակ է այն բանի, որ գեղեցկության մրցույթները հաճախ ունենում են ոչ միայն տնտեսական, այլև սոցիալական և քաղաքական նշանակություն:
Հայկական շուկայի ազդեցությունը
Հայաստանում գեղեցկության մրցույթների կազմակերպումն ու անցկացումը կարող է ներգրավել միջազգային հետաքրքրություն և տուրիստական հոսքեր: Թեև Հայաստանը փոքր շուկա է, այդուհանդերձ, նման միջոցառումները կարող են ուժեղացնել երկրի միջազգային տեսանելիությունը և ներգրավել օտարերկրյա ներդրումներ։ Հնարավոր է, որ Հայաստանում անցկացվող մրցույթները բերեն $1-2 միլիոն տնտեսությանը՝ հաշվի առնելով փոքր երկրները սպասարկող տեղական բիզնեսների շահույթը:
