2024 թվականին Հայաստանի պետական բյուջեում հավաքագրվել է 2 տրլն 390.9 մլրդ դրամի հարկային եկամուտներ և տուրքեր, ինչը 117 մլրդ դրամով կամ 5.1%-ով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Այս մասին տեղեկացրել է Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախագահ Էդուարդ Հակոբյանը մամուլի ասուլիսի ժամանակ։
Հարկային և մաքսային մուտքերի բաժանումը
Ըստ Հակոբյանի, հարկային մարմինների կողմից հավաքագրված գումարը կազմել է 1 տրլն 940 մլրդ դրամ՝ ցույց տալով 11%-ի աճ: Միևնույն ժամանակ, մաքսային մարմինների հավաքագրումները կազմել են 450 մլրդ դրամ, որտեղ նկատվել է անկում՝ պայմանավորված ներմուծման ծավալների նվազմամբ։ Մասնավորապես, մեքենաների և ծխախոտի ներմուծումը կրճատվել է։
«Ներքին տնտեսության հարկային մուտքերը բավականին առաջանցիկ են եղել տնտեսական աճի նկատմամբ, սակայն ներմուծման մասով հարկերը ժամանակավոր դժվարություններ են ունեցել։ Մենք ակնկալում ենք, որ 2025 թվականին այս գործոնը կկորցնի իր նշանակությունը»,- նշեց Հակոբյանը։
Պայքար ստվերային տնտեսության դեմ
Հակոբյանը շեշտել է, որ «ստվերի» դեմ պայքարը 2024 թվականին մեծ հաջողություններ է բերել։ Ըստ նրա, ստուգումների և հարկային վարչարարության բարելավման շնորհիվ հավաքագրվել է լրացուցիչ 50 մլրդ դրամ, ինչը 37%-ով ավելի է, քան 2023 թվականին։
Հարկային վարչարարության արդյունավետության աճ
Նախագահի խոսքով, 2023 թվականին ՊԵԿ-ի և Ֆինանսների նախարարության կողմից կատարված գնահատականները ցույց են տալիս, որ վերջին երեք տարիներին հարկային վարչարարության բարելավումը ՀՆԱ-ի մեջ ապահովել է տարեկան 0.3-0.4 տոկոսային կետի կրճատում հարկային ճեղքում, ինչը նշանակում է տարեկան միջինը 30-40 մլրդ դրամի «ստվերային» հարկային եկամուտների վերականգնում։
Տնտեսական աճի համահունչ զարգացում
Հակոբյանը նկատել է, որ 2024 թվականի հարկային եկամուտների աճը եղել է համահունչ տնտեսական զարգացումներին։ Հարկերի հավաքագրման աճին նպաստել են նաև անկանխիկ վճարումների ծավալների ընդլայնումը։
Այսպիսով, ՊԵԿ-ի հաշվարկները վկայում են, որ հարկային վարչարարության բարեփոխումները, տնտեսության աճի հետ զուգակցվելով, էականորեն նպաստել են հարկային եկամուտների ավելացմանը։
