21-րդ դարում կանայք զբաղեցնում են առավելապես առաջատար դիրքեր գործարար ոլորտում՝ հիմնելով իրենց ընկերությունները, ղեկավարելով միջազգային բիզնեսներ և հաղթահարելով բազմաթիվ սոցիալական ու հոգեբանական մարտահրավերներ։ Ինչի՞ վրա է հիմնված այս հաջողությունը։ Ինչպիսի՞ հոգեբանական և մոտիվացիոն հատկանիշներ են ձևավորում բիզնեսով զբաղվող կնոջ կերպարը։ Այս հոդվածում ներկայացնում ենք այդ պրոֆիլի հիմնական բաղադրիչները։
Հիմնական մոտիվացիոն գործոնները
Բիզնես կանանց մոտիվացիան շատ շերտավոր է՝ ներառելով ինչպես արտաքին, այնպես էլ ներքին շարժիչ ուժեր։
1. Ինքնաիրացման ձգտում (self-actualization)
Շատ կանանց մոտ բիզնեսի միջոցով կարևորվում է ինքնաարտահայտման և ներուժը լիարժեք իրացնելու հնարավորությունը։ Նրանց համար բիզնեսը ոչ միայն եկամտի աղբյուր է, այլ կյանքի իմաստ, արժեք ստեղծելու միջոց։
2. Անկախության ձգտում
Կանայք հաճախ ձգտում են ազատ լինել աշխատավարձից, ղեկավարից կամ համակարգից՝ ինքնուրույն որոշումներ կայացնելու, ժամանակի կառավարում իրականացնելու և ընտանիքի ու աշխատանքի միջև հավասարակշռություն պահելու համար։
3. Սոցիալական ազդեցություն ունենալու ցանկություն
Բազմաթիվ կանայք շարժվում են ոչ միայն շահույթ ստանալու նպատակով, այլ նաև հանրային ազդեցություն ունենալու մղումով։ Նրանցից շատերը հիմնում են սոցիալական ձեռնարկություններ՝ ուղղված հասարակական խնդիրների լուծմանը։
4. Դեր մոդել դառնալու ներքին մղում
Երեխաների, համայնքի կամ երիտասարդ կանանց համար օրինակ լինելու մղումը ևս նշանակալի մոտիվացիա է։ Բազմաթիվ բիզնես կանայք դիտարկում են իրենց դերը որպես ոգեշնչող առաջնորդ։
Հոգեբանական պրոֆիլի առանձնահատկությունները
Ի տարբերություն ընդհանրական գործարար անձնավորության մոդելի՝ կանանց մոտ ձևավորվում է մի քանի յուրահատուկ հոգեբանական գծերով համալրված պրոֆիլ։
1. Բարձր ինքնագիտակցություն և հուզական ինտելեկտ
Կանայք հաճախ ունեն բարձր մակարդակի էմպաթիա, կարող են զգալ հաճախորդների կամ աշխատակիցների զգացողությունները, ինչը բարելավում է թիմային հարաբերությունները և հաճախորդների հետ կապը։
2. Վստահություն՝ ինքնավստահության հետ համատեղ
Թեև կանայք երբեմն սկսում են բիզնես առանց 100% վստահ լինելու սեփական կարողությունների վրա, ժամանակի ընթացքում նրանք զարգացնում են խորքային ինքնավստահություն՝ հիմնված փորձի, հաջողությունների և պրակտիկ կարողությունների վրա։
3. Հոգեբանական ճկունություն (resilience)
Բիզնես անող կանայք սովորաբար բարձր ճկունությամբ են աչքի ընկնում։ Նրանք կարողանում են հարմարվել փոփոխություններին, վերապրել ձախողումները և շարժվել առաջ՝ պահպանելով հոգեբանական կայունություն։
4. Հավասարակշռության պահպանում
Բազմաթիվ կանայք փորձում են համատեղել բիզնեսը ընտանիքի, երեխաների խնամքի և անձնական կյանքի հետ։ Այս գործոնը նրանց մոտ զարգացնում է կազմակերպվածություն, պլանավորման հմտություն և հոգեբանական բազմակողմանի ուժ։
Հիմնական մարտահրավերները
Բիզնես կանայք բախվում են մի շարք մարտահրավերների, որոնք ձևավորում են նրանց մոտիվացիոն դաշտը և հոգեբանական կառուցվածքը։
-
Ստերեոտիպերի հաղթահարում
Շատ երկրներում բիզնեսում կանանց ներկայությունը դեռ համարվում է արտասովոր, ինչը պահանջում է հաղթահարել արտաքին թերագնահատումը։ -
Ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիության սահմանափակում
Կանայք երբեմն դժվարությամբ են ներգրավում ներդրումներ կամ վարկեր՝ հատկապես սկսնակ փուլերում։ -
Սոցիալական աջակցության պակաս Որոշ դեպքերում ընտանիքի, գործընկերների կամ շրջապատի կողմից չհասկացված լինելը կարող է սթրես առաջացնել։
Հաջողության ձևավորող հոգեբանական գործոնները
Բիզնեսում հաջողակ կանանց մոտ սովորաբար նկատվում են հետևյալ հոգեբանական գծերը.
| Հատկանիշ | Նկարագրություն |
|---|---|
| Հստակ նպատակադրում | Գործողությունները պայմանավորված են կոնկրետ նպատակներով և ռազմավարությամբ։ |
| Ինքնամոտիվացիա | Նույնիսկ ձախողումների ժամանակ շարունակելու ներքին ուժի առկայություն։ |
| Սովորելու պատրաստակամություն | Հաճախ նոր ոլորտներ ուսումնասիրելու և հմտություններ զարգացնելու ցանկություն։ |
| Լիդերության հմտություններ | Հավասարակշռված առաջնորդման ոճ, որը համադրում է խստությունն ու նրբությունը։ |
***
Բիզնես անող կնոջ հոգեբանական պրոֆիլը բարդ, բազմաշերտ և հարստացած է։ Նա առաջնորդվում է ոչ միայն տնտեսական նպատակներով, այլ նաև արժեքային, հոգեբանական և սոցիալական մղումներով։ Նման կանայք իրենց հաջողությամբ ոչ միայն ձեւավորում են նոր տիպի ձեռնարկատիրական միջավայր, այլ նաև փոխում են հանրային ընկալումները կանանց դերի մասին բիզնեսում։
