-
ՀԷՑ-ում չեղարկվել են մի շարք գնման գործընթացներ. ընդհանուր 3 մլրդ դրամ նախահաշվային արժեքով
2025/07/30/ 21:21 -
Հուլիսի 30-ի բիզնես լուրերը
2025/07/30/ 20:48 -
Հուլիսի 30-ի կարևոր լուրերը
2025/07/30/ 20:22 -
Ինչու որոշ կազմակերպություններ վերածում են ԱԲ-ն ուժի, իսկ մյուսները՝ ձախողվում
2025/07/30/ 17:49 -
2025-ին ՀՀ պետական բյուջեի պակասուրդը սպասվածից ցածր է. ինչ է փոխվել բյուջետային վարքագծում
2025/07/30/ 17:07 -
Gucci-ում ղեկավարությունը փոխվել է վաճառքների անկման ֆոնին
2025/07/30/ 16:57 -
Ուկրաինան ՌԴ-ի և Ադրբեջանի միջև տարաձայնություններն օգտագործելու ծրագրեր ունի. Զախարովա
2025/07/30/ 16:40 -
Որ ոլորտներում են ամենաշատ գործունեությունը ծավալել ՀՀ քաղաքացիները 2025 թ.-ի մայիսին
2025/07/30/ 16:07 -
Հայ բժիշկը Կամչատկայում երկրաշարժի ժամանակ բարեհաջող ընդունել է երեխայի ծնունդը
2025/07/30/ 15:23 -
Ռալֆ Յիրիկյանի դասախոսությունը՝ ինժեներական ամառային դպրոցում
2025/07/30/ 15:19
Բաժանորդագրվել

ՀէՑ-ից բացի հայկական որ ընկերությունները կարող են ազգայնացվել
Լուրեր |

Որ ոլորտների ընկերություններն են ազգայնացման ենթակա Հայաստանում
Հայաստանի օրենսդրությամբ ազգայնացման (պետականացման) հնարավորությունն առավելապես վերաբերում է այն ոլորտներին ու ընկերություններին, որոնք ունեն հանրապետական կամ ռազմավարական նշանակություն։ «ՀՀ-ում սեփականության մասին» օրենքի համաձայն, հանրապետական սեփականություն կարող են համարվել՝- հանրապետական նշանակության մայր խողովակաշարերը
- էներգետիկ համակարգերը
- կապի և ինֆորմացիայի համակարգերը
- տրանսպորտը
- հանքահումքային արդյունաբերությունը
- արտադրական ենթակառուցվածքի օբյեկտները
- խոշոր ջրամբարներն ու հիդրոմելիորատիվ կառույցները
- պետական բանկերը
- ապահովագրական, պահեստային և այլ ֆոնդերը
- սոցիալ-մշակութային ոլորտի օբյեկտները և այլ գույք
- Էներգետիկա Բացի ՀԷՑ-ից, ազգայնացման ենթակա կարող են լինել էլեկտրաէներգիայի արտադրության խոշոր կայանները, գազամատակարարման համակարգերը, ջերմաէներգետիկ օբյեկտները։
- Տրանսպորտ Երկաթուղին, խոշոր ավտոմոբիլային կամ օդային տրանսպորտային ընկերությունները, որոնք ունեն հանրապետական նշանակություն։
- Կապի և ինֆորմացիայի համակարգեր Հեռահաղորդակցության խոշոր օպերատորներ, պետական նշանակության տվյալների կենտրոններ։
- Բանկային համակարգ Պետական կամ խոշոր առևտրային բանկեր, եթե դրանք ունեն համակարգային նշանակություն երկրի ֆինանսական կայունության համար։
- Հանքարդյունաբերություն Մետաղական հանքերի շահագործմամբ զբաղվող խոշոր ընկերություններ, եթե դրանք համարվում են ռազմավարական։
- Ջրային ռեսուրսների կառավարում Ջրամբարներ, ոռոգման համակարգեր, խմելու ջրի խոշոր մատակարարող ընկերություններ։
Սահմանափակումներ՝ օտարերկրյա ներդրումներ
Հայաստանի օրենսդրությամբ օտարերկրյա ներդրումները, ընդհանուր առմամբ, ազգայնացման ենթակա չեն, բացառությամբ արտակարգ իրավիճակների, երբ դա կարող է արվել դատարանի որոշմամբ և լրիվ փոխհատուցմամբ։ Այսինքն՝ եթե ընկերությունը օտարերկրյա ներդրում է կամ օտարերկրյա ներդրողի մասնակցությամբ է, ապա դրա ազգայնացումը հնարավոր է միայն հատուկ, օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում։Ազգայնացման միջազգային փորձը
Ազգայնացման փորձը լայնորեն կիրառվել է տարբեր երկրներում՝ տարբեր արդյունքներով։Երկիր | Ազգայնացման ոլորտ/ընկերություն | Արդյունք/նպատակ |
Նորվեգիա | Նավթարդյունաբերություն (Statoil) | Պետական եկամուտների աճ, սոցիալական ծրագրերի ֆինանսավորում, կայուն տնտեսական զարգացում |
Բոլիվիա | Բնական գազ, էներգետիկա, հեռահաղորդակցություն | Ազգային եկամուտների վերահսկում, սոցիալական ծրագրերի ֆինանսավորում, օտարերկրյա ներդրումների կրճատում |
Շվեդիա | Բանկային համակարգ, դեղատներ, երկաթուղիներ | Ֆինանսական կայունություն, հանրային ծառայությունների որակի բարձրացում |
Մեքսիկա | Նավթարդյունաբերություն (PEMEX) | Օտարերկրյա ազդեցության նվազեցում, պետական վերահսկողություն |
Վենեսուելա | Նավթարդյունաբերություն (PDVSA) | Սկզբնական շրջանում՝ եկամուտների աճ, սակայն երկարաժամկետում՝ արտադրության անկում և ներդրումների նվազում |
Ֆրանսիա | Հեռահաղորդակցություն, էներգետիկա | Մոնոպոլիաների կոտրում, հանրային ծառայությունների բարելավում |
Կանադա | Էներգետիկ ենթակառուցվածքներ, երկաթուղի | Տնտեսական շահերի պաշտպանություն, երկարաժամկետ պետական վերահսկողություն |
Չինաստան | Էներգետիկա, բանկային համակարգ, արդյունաբերություն | Արագ արդյունաբերականացում, պետության կողմից ուղղորդվող տնտեսական աճ |
Որքանով է նպատակահարմար ազգայնացումը, եթե բացակայում է քաղաքական ենթատեքստ
Ազգայնացումը կարող է արդարացված լինել, եթե այն ծառայում է հանրային շահին, ապահովում է ռազմավարական ոլորտների կայուն զարգացումը, կանխում է մենաշնորհային չարաշահումները կամ պաշտպանում է ազգային անվտանգությունը։ Հատկապես այն դեպքերում, երբ մասնավոր սեկտորը չի կարողանում ապահովել ծառայությունների որակն ու մատչելիությունը կամ կա համակարգային ճգնաժամ (օրինակ՝ ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ Շվեդիայում կամ ԱՄՆ-ում)։ Սակայն, եթե ազգայնացման շարժառիթը զուտ քաղաքական չէ, ապա նպատակահարմարությունը պետք է գնահատվի հետևյալ չափանիշներով.- Տնտեսական արդյունավետություն. Պետական կառավարման համակարգը հաճախ ավելի պակաս ճկուն է և կարող է հանգեցնել արդյունավետության նվազման, եթե բացակայում են հաշվետվողականության ու մրցակցության մեխանիզմներ։
- Ներդրումային միջավայր. Ազգայնացումը կարող է վախեցնել ներդրողներին, հատկապես եթե այն իրականացվում է առանց հստակ կանոնների և փոխհատուցման մեխանիզմների։
- Հանրային շահ. Եթե ազգայնացումը նպաստում է հանրային ծառայությունների որակի բարելավմանը, գների վերահսկմանը և սոցիալական արդարությանը, ապա այն կարող է լինել արդյունավետ գործիք։
- Կարճաժամկետ և երկարաժամկետ հետևանքներ. Կարճաժամկետում կարող է ապահովել բյուջետային լրացուցիչ եկամուտներ, սակայն երկարաժամկետում՝ վատ կառավարման դեպքում, կարող է հանգեցնել ոլորտի անկման (ինչպես Վենեսուելայի նավթարդյունաբերության օրինակում)։
Հետեվեք մեզ սոց-ցանցերում
Կարդացեք նաեվ

Լուրեր | 2025/07/30 20:48
Հուլիսի 30-ի բիզնես լուրերը

Լուրեր | 2025/07/30 20:22
Հուլիսի 30-ի կարևոր լուրերը