Ինչպես են գլոբալ ռիսկերը ազդում նույնիսկ խոշոր և կայացած ընկերությունների շահույթի վրա

2017 թվականից ի վեր համաշխարհային տնտեսությունն անցել է էական վերափոխումների միջով։ 

Այդ փոփոխությունների ֆոնին գրեթե 3500 բորսայում ցուցակված խոշոր ընկերություններ՝ տարեկան առնվազն 1 միլիարդ դոլար հասույթով, ընդհանուր առմամբ կորցրել են շուրջ 320 միլիարդ դոլար շահույթ։ Այս փաստը վկայում է այն մասին, թե որքան խորը հետևանքներ կարող են ունենալ աշխարհաքաղաքական և մակրոտնտեսական տատանումները՝ նույնիսկ կայացած և բարձր հասույթ ունեցող բիզնեսների համար։

Ինչու են նվազել շահույթները

EY-Parthenon խորհրդատվական ընկերության վերլուծության համաձայն՝ վերջին տարիներին աշխարհը դուրս է եկել համեմատաբար կայուն մակրոտնտեսական միջավայրից, որտեղ գերիշխում էր թույլ դրամավարկային քաղաքականությունը և հարաբերական խաղաղությունը։ Դրա փոխարեն շուկաները բախվել են մի շարք մարտահրավերների՝ սկսած առևտրային պատերազմներից և բարձր տոկոսադրույքներից մինչև համաշխարհային բախումներ և մատակարարման շղթաների խափանումներ։

Այս ֆոնին, ըստ EY-Parthenon UK-ի մակրոտնտեսության և գեոստրատեգիայի բաժնի ղեկավար Մաթս Պերսոնի, պետական քաղաքականությունն ու գլոբալ իրադարձությունները սկսել են շատ ավելի մեծ ազդեցություն ունենալ ընկերությունների արժեքի և շահույթի վրա, քան վերջին տասնամյակների ընթացքում։

Որոնք են տուժած ոլորտները

Հետազոտության մանրամասներում նշվում է, որ յուրաքանչյուր չորրորդ բաց բաժնետիրական ընկերություն ունեցել է շահույթի նվազում 5%-ով կամ ավելի։ Սա վերաբերում է հատկապես այն ոլորտներին, որոնք առավել զգայուն են գլոբալ պահանջարկի կամ քաղաքական անկայունության նկատմամբ, օրինակ՝ արդյունաբերական արտադրություն, էներգետիկա, տրանսպորտ, խոշոր մանրածախ ցանցեր։

Բացի այդ, բարձր տոկոսադրույքներով պայմանավորված՝ ընկերությունների ծախսերն աճել են, իսկ նոր ներդրումների հնարավորություններն՝ ավելի սահմանափակվել։

Ովքե՞ր են շահած կողմում

Թեպետ ընդհանուր պատկերը բացասական է, հաշվետվությունում ընդգծվում է, որ որոշ ընկերություններ կարողացել են հարմարվել փոփոխվող միջավայրին և անգամ շահույթը բարձրացնել՝ գերազանցելով իրենց ոլորտի համանման ընկերություններին։

Այս հաջողակների հիմնական գործոններն են՝

• օպերացիոն ճկունություն,
• աշխարհագրական դիվերսիֆիկացիա,
• նորարարության ներդրում,
• տեխնոլոգիական արդյունավետության բարձրացում։

Բացի այդ, ըստ ուսումնասիրության, միայն միջազգային ընկերությունների մոտ 10%-ին է հաջողվել պահպանել իրենց բարձր EBITDA շահութաբերության մակարդակը 2014-ից մինչև 2024 թվականը։

Ինչ պետք է իմանան ներդրողները և կառավարությունները
Հաշվի առնելով տվյալ միտումները՝ ակնհայտ է, որ ներդրողները պետք է առավել մեծ ուշադրություն դարձնեն ոչ միայն ընկերությունների ֆինանսական ցուցանիշներին, այլև դրանց դիմակայունությանը գլոբալ ցնցումների նկատմամբ։

Նույնը վերաբերում է նաև կառավարություններին։ Ընկերությունների մրցունակությունը և երկրի տնտեսական կայունությունը պահպանելու համար անհրաժեշտ է՝

• կայուն հարկային և ֆինանսական միջավայր,
• արտաքին ռիսկերի կառավարում,
• աջակցություն նորարարությանը և տեխնոլոգիական արդիականացմանը։

***

Հասույթը միլիոնավոր դոլարներով չափվող խոշոր ընկերությունների օրինակով պարզ երևում է, որ աշխարհաքաղաքական և մակրոտնտեսական ռիսկերը այսօր ավելի մեծ ազդեցություն ունեն, քան երբևէ։ Այն ընկերությունները, որոնք կարողանում են ճկուն արձագանքել փոփոխություններին, չեն միայն պահպանել դիրքերը, այլև ավելացրել են շահույթը՝ օգտագործելով տնտեսական անորոշությունները որպես հնարավորություն։

Աղբյուր՝ Financial Times

*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ