Արհեստական ընկերուհիներ, իրական հետևանքներ․ նոր վտանգավոր միտում Z սերնդի շրջանում

Արհեստական բանականության զարգացումը վերջին տարիներին փոխում է ոչ միայն աշխատաշուկան և կրթական համակարգը, այլև՝ մարդկանց սոցիալական վարքագիծը։

Նորագույն ուսումնասիրությունները և Forbes-ի, Pew Research Center-ի ու Harvard-ի զեկույցները ցույց են տալիս, որ մարդակերպ ԱԲ-ի տարածումը խոր ազդեցություն է ունենում մարդկանց՝ հատկապես երիտասարդների հոգեբանական և սոցիալական կյանքի վրա։

Պարասոցիալական հարաբերությունների նոր ձևը՝ ԱԲ ուղեկիցներ

Մարդակերպ ԱԲ-ն, օրինակ՝ չաթբոտները կամ վիրտուալ «ընկերուհիները», ստեղծում են այնպիսի տպավորություն, թե ունեն գիտակցություն և հույզեր։ Սակայն, ինչպես նշում է Forbes-ը, իրականում դրանք պարզապես ալգորիթմներ են՝ հարմարեցված մարդու վարքագծին արձագանքելու համար։ Այդ պատճառով էլ դրանց հետ ձևավորվող所谓 «հարաբերությունները» բնորոշվում են որպես պարասոցիալական, այսինքն՝ միակողմանի՝ առանց իրական փոխադարձության։

Այս երևույթը հատկապես վտանգավոր է, քանի որ մարդը սկսում է հուզական կախվածություն ձևավորել համակարգչային համակարգերից՝ մոռանալով մարդկային իրական կապերի մասին։ Նման հարաբերությունները կարող են հանգեցնել մեկուսացման, վստահության կորստի և սոցիալական հմտությունների թուլացման։

ԱԲ-ն՝ որպես միայնության ժամանակավոր փարատում

Հարվարդի բիզնես դպրոցի և Reuters-ի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ ԱԲ ուղեկիցները կարող են կարճաժամկետ օգուտ տալ՝ նվազեցնելով միայնության զգացումը։ Սակայն, ինչպես ընդգծում են հետազոտողները, այս ազդեցությունը հիմնականում ժամանակավոր է։

Շատ երիտասարդներ՝ հատկապես տղամարդիկ, սկսում են նախընտրել ԱԲ-ի հետ շփումը՝ խուսափելով մերժման կամ իրական հարաբերությունների բարդություններից։ Reuters-ի տվյալներով՝ նրանց կեսը նախընտրում է «հանդիպել» ԱԲ ընկերուհու հետ, քան իրական մարդու։ Սա վկայում է ոչ թե հարաբերությունների որակի բարելավման, այլ՝ իրական սոցիալական հմտությունների նվազման մասին։

Սոցիալական օգտակարություն՝ առանց իրական կապի

Չնայած վտանգներին, ԱԲ-ի որոշ սոցիալական կիրառություններ ունեն նաև դրական կողմեր։ Ցինցինատիի համալսարանի տվյալներով՝ ԱԲ-ն կարող է նպաստել հաղորդակցման հմտությունների բարելավմանը, օգնել ինտроверտներին պատրաստվել սոցիալական շփումների և ընդլայնել հաղորդակցման շրջանակները։

Սակայն փորձագետները նշում են, որ դա իրական կապի փոխարինում չէ։ Փոխազդեցությունը և կապը տարբեր երևույթներ են․ մարդը կարող է օրական տասնյակ հաղորդագրություններ ուղարկել, բայց դեռ զգալ միայնություն։ Կապը ձևավորվում է միայն այն ժամանակ, երբ շփումը ներառում է փոխադարձ վստահություն, աջակցություն և հուզական խորություն։

Միայնությունը՝ տեխնոլոգիական դարաշրջանի համաճարակ

NIVEA Connect-ի 2025 թվականի համաշխարհային ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ 16–24 տարեկանների 25%-ը իրեն միայնակ է զգում։ Սա այն դեպքում, երբ այս խումբն ամենաակտիվն է թվային շփումների մեջ։ Այս հակասությունը վկայում է, որ թվային կապերի քանակը չի նշանակում որակյալ փոխհարաբերություններ։

CDC-ի զեկույցի համաձայն՝ սոցիալական կապը ոչ թե հաղորդակցությունների թվով է չափվում, այլ պատկանելության և փոխադարձ աջակցության զգացումով։ Այդ իսկ պատճառով, որքան էլ ԱԲ-ն օգտակար թվա առօրյա խնդիրներում, այն չի կարող փոխարինել իրական մարդու կողմից տրվող հոգեբանական և հուզական աջակցությանը։

Վերջաբան․ կեղծ ընկերությունը՝ իրական հետևանքներով

Մարդակերպ արհեստական բանականությունը ներկայանում է որպես շփման, ընկերակցության և նույնիսկ սիրո փոխարինող, բայց իրականում կարող է խորացնել միայնությունը։ Այն, ինչ այսօր թվում է որպես լուծում՝ կարող է վաղը դառնալ նոր սոցիալական ճգնաժամի պատճառ։

Տեխնոլոգիաները, հատկապես ԱԲ-ն, պետք է օգտագործվեն՝ բարելավելու մարդկային փոխհարաբերությունները, ոչ թե փոխարինելու դրանք։ Արհեստական բանականությունը կարող է օգնել մեզ հասկանալ մարդկանց, բայց երբ այն սկսում է զբաղեցնել մարդկանց տեղը, հասարակությունը կանգնում է հոգեբանական ու սոցիալական լուրջ մարտահրավերի առաջ։

Հոդվածը պատրաստվել է Forbes-ի վերլուծության հիման վրա

*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ