Շատ ձեռնարկատերեր խոստովանում են, որ բիզնես սկսելն ու զարգացնելը հաճախ ավելի հեշտ է օտար երկրում, քան սեփական երկրում։ Թեպետ սա կարող է տարօրինակ հնչել առաջին հայացքից, իրականում այս դիտարկումն ունի մի շարք խորքային պատճառներ։ Ստորև ներկայացնում ենք, թե ինչու է երբեմն սեփական հողի վրա բիզնեսի ճանապարհը ավելի դժվարանցանելի։

1․ Սոցիալական ու հոգեբանական ճնշում

Սեփական երկրում բիզնես անողը հաճախ բախվում է ընտանիքի, հարազատների ու շրջապատի ակնկալիքների և կարծիքների հետ։

• «Դու պարտավոր ես հաջողել»,

• «Ինչո՞ւ ես այսքան ռիսկի դիմում»,

• «Ավելի լավ չէ՞ աշխատես պետական համակարգում»։

Այսպիսի խոսքերը ձևավորում են ճնշում, որը չի լինում օտար երկրում, որտեղ գործարարն ավելի ազատ է սեփական որոշումներում և ձերբազատված է «գիտենք քեզ վաղուց» մտածելակերպից։

2․ Ներդրումային միջավայրի և բյուրոկրատիայի խնդիրներ

Սեփական երկրում բիզնես սկսողը հաճախ բախվում է անթափանց բյուրոկրատիայի, թույլ իրավական համակարգի կամ անարդար մրցակցային դաշտի հետ։
Օրինակ՝

• Անհասկանալի կամ հաճախ փոփոխվող հարկային կանոնակարգեր,

• Դանդաղ ընթացող լիցենզավորման և գրանցման գործընթացներ,

• Չարաշահում գործադիր մարմինների կողմից։

Օտար երկրներում՝ հատկապես զարգացած իրավական համակարգ ունեցող երկրներում, այս գործընթացները կարող են լինել շատ ավելի պարզ, հասկանալի և կանխատեսելի։

3․ Չնայած կապերին՝ մրցակցությունն ավելի անձնական է

Սեփական երկրում կապեր ունենալը հաճախ բիզնեսին օգնելու փոխարեն կարող է վնասել՝

• Եթե մրցակիցները նույնպես ունեն ուժեղ կապեր, պայքարը դառնում է ոչ թե պրոֆեսիոնալ, այլ անձնական։

• Ընտանեկան ու ընկերական հարաբերությունները կարող են խանգարել պրոֆեսիոնալ որոշումների կայացմանը։

Օտար երկրում գործարարը գործում է չեզոք դաշտում՝ առանց ավելորդ կապերի կամ պարտավորվածության։

4․ Հասարակական վերաբերմունք նորարարության նկատմամբ

Շատ երկրներում, այդ թվում Հայաստանում, նորարարական գաղափարները հաճախ ընկալվում են վերապահումով։

• «Սա մեզ մոտ չի աշխատի»

• «Ոչ ոք նման բան չի արել, ուրեմն կձախողվի»։

Այս մտածելակերպը կարող է խոչընդոտել նորարար բիզնեսի զարգացումը, մինչդեռ շատ օտար երկրներում նորարարությունը ոչ միայն խրախուսվում է, այլև պետական աջակցության արժանանում։

5․ Անհատական ինքնաճանաչման դժվարություն

Սեփական հողի վրա անհատը հաճախ սահմանափակված է իր մասին հասարակության ձևավորած կարծիքով՝

• «Ինքը հումանիտար է, ի՞նչ բիզնես»,

• «Նա աշխատավոր մարդ է, ի՞նչ գործարար»։

Օտար միջավայրում, սակայն, մարդն ազատ է իր նոր ինքնությունը կառուցելու, փորձարկելու, զարգանալու ու սխալվելու առանց «ի՞նչ կասեն մարդիկ» վախի։

6․ Արտաքին միջավայրի հանդեպ ավելի իրատեսական սպասումներ

Օտար երկրում գործող գործարարը հասկանում է, որ ինքը միայնակ է, ու պետք է ապավինի միայն սեփական կարողություններին։
Սակայն սեփական երկրում, հակառակը, գործարարները հաճախ ակնկալում են պետական աջակցություն, արտոնություններ կամ միջամտություն։ Երբ այդ աջակցությունը չի իրականանում, հիասթափությունը խանգարում է բիզնեսի բնականոն զարգացմանը։

***

Սեփական հողի վրա բիզնես անելն ունի իր առանձնահատուկ դժվարությունները, որոնք կապված են ոչ միայն տնտեսության վիճակի, այլև մշակութային, հոգեբանական և կառավարման առանձնահատկությունների հետ։

Այնուամենայնիվ, սեփական երկրում հաջող բիզնես կառուցելը հնարավոր է՝ պայմանով, որ ձեռնարկատերը պատրաստ լինի հաղթահարել արտաքին և ներքին մարտահրավերները, անկախ գործել կարծիքներից և ձևավորել իր ճանապարհը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: