Որն է ավելի շահավետ․ անհատ ձեռնարկատեր, թե՞ ընկերություն․ իրավական և ֆինանսական համեմատություն

Ձեր սեփական գործը սկսելուց առաջ կարևոր է հասկանալ, թե որ իրավական կարգավիճակն է ավելի նպաստավոր՝ անհատ ձեռնարկատեր (ԱՁ), թե ընկերություն (ՍՊԸ, ՓԲԸ և այլ տեսակներ)։ Յուրաքանչյուր տարբերակ ունի իր առավելություններն ու թերությունները՝ կախված հարկային, իրավական և գործառնական պայմաններից։ Այս հոդվածում համեմատում ենք այս երկու տարբերակները՝ օգնելով ձեզ ճիշտ ընտրություն կատարել։

1. Իրավական տարբերություններ

Անհատ ձեռնարկատեր (ԱՁ)

  • Իրավական կարգավիճակ․ ֆիզիկական անձ է, որը գրանցվում է որպես տնտեսվարող առանց առանձին իրավաբանական անձ դառնալու։
  • Պարտավորություններ․ ԱՁ-ն իր գույքով ամբողջովին պատասխանատու է իր պարտավորությունների համար։
  • Կառավարման հեշտություն․ ԱՁ-ն չունի պարտադիր կանոնադրություն, բաժնետերեր կամ տնօրենների խորհուրդ, ինչը թույլ է տալիս արագ որոշումներ կայացնել։
  • Գործունեության դադարեցում․ ԱՁ-ն լուծարելը համեմատաբար հեշտ է և ավելի քիչ ժամանակատար, քան ընկերության լուծարումը։

Ընկերություն (ՍՊԸ, ՓԲԸ, այլ ձևեր)

  • Իրավաբանական կարգավիճակ․ ընկերությունը առանձին իրավաբանական անձ է, ինչը նշանակում է, որ այն ունի իր սեփական պարտավորությունները։
  • Պարտավորություններ․ սեփականատերերը (բաժնետերերը) պատասխանատվություն են կրում միայն իրենց ներդրած կապիտալի չափով, ինչը նվազեցնում է անձնական ռիսկերը։
  • Կառավարման կառուցվածք․ պահանջվում է կանոնադրություն, տնօրենների խորհուրդ (կախված ընկերության տեսակից), ինչը բարդացնում է կառավարման գործընթացը։
  • Լուծարում․ ընկերության լուծարումը ավելի երկարատև և բարդ գործընթաց է, քան ԱՁ-ի գործունեության դադարեցումը։

2. Ֆինանսական համեմատություն

Հարկային տարբերություններ
ԱՁ

  • Կարող է կիրառել շրջանառության հարկ, եթե շրջանառությունը չի գերազանցում սահմանված շեմը (օրինակ՝ Հայաստանում 115 մլն դրամ)։
  • Հարկման համակարգը պարզ է՝ հիմնականում վճարվում են շրջանառության հարկ կամ եկամտահարկ (ըստ ընտրված ռեժիմի)։
  • Եթե աշխատող չունի, ապա պարտադիր սոցիալական վճարները սահմանափակ են։

Ընկերություն (ՍՊԸ, ՓԲԸ և այլն)

  • Ընդհանուր առմամբ ենթակա է շահութահարկի (օրինակ՝ 18-20% տարբեր երկրներում)։
  • Աշխատակիցների դեպքում վճարվում են եկամտահարկ, սոցիալական վճարներ և այլ պարտադիր վճարներ։
  • Մեծ բիզնեսների համար հարկային պլանավորումը ավելի լայն հնարավորություններ է տալիս (օրինակ՝ ծախսերի հաշվառմամբ հարկի նվազեցում)։

Ֆինանսավորման հնարավորություններ

  • ԱՁ-ները հիմնականում ֆինանսավորում են իրենց գործունեությունը անձնական միջոցներով կամ բանկային վարկերով։
  • Ընկերությունները կարող են ներգրավել ներդրումներ, բաժնետերեր կամ կորպորատիվ վարկեր, ինչը նրանց մեծացնում է աճի հնարավորությունները։

3. Գործառնական առավելություններ և թերություններ

Տարբերություն Անհատ ձեռնարկատեր (ԱՁ) Ընկերություն (ՍՊԸ, ՓԲԸ)
Գրանցման պարզություն Արագ և հեշտ Ավելի բարդ, պահանջվում են փաստաթղթեր
Պարտավորությունների սահմանափակում Անսահմանափակ՝ անձնական գույքով Սահմանափակ՝ ներդրած կապիտալի չափով
Հարկային համակարգ Ավելի պարզ, ցածր հարկեր Ավելի բարդ, շահութահարկ և այլ վճարներ
Ֆինանսավորում Սահմանափակ Ներդրումներ, վարկեր, բաժնետերեր
Կառավարում Անձնական վերահսկողություն Բարդացված՝ կանոնադրություն, խորհուրդներ

4. Ո՞րն է ավելի շահավետ՝ ԱՁ թե ընկերություն։

Եթե ձեր բիզնեսը փոքր է, դուք աշխատում եք միայնակ կամ փոքր թիմով, և ցանկանում եք խուսափել բարդ հարկային հաշվառման գործընթացներից, ապա ԱՁ-ն լավ տարբերակ է։ Այն ավելի հեշտ է գրանցել, հարկային բեռը փոքր է, և լուծարումը նույնպես պարզ է։

Եթե ձեր բիզնեսը ավելի մեծ է, պահանջում է ներդրումներ, աշխատակիցների վարձում, կամ ցանկանում եք նվազեցնել անձնական ֆինանսական ռիսկերը, ապա ընկերության գրանցումն ավելի նպատակահարմար է։ Այն թույլ է տալիս ավելի մեծ գործարքներ իրականացնել և ներգրավել ֆինանսավորում։

***

  • Փոքր բիզնեսի համար՝ ԱՁ-ն ավելի պարզ և շահավետ է։
  • Միջին և խոշոր բիզնեսի համար՝ ՍՊԸ-ն կամ ՓԲԸ-ն ավելի ապահով և երկարաժամկետ տարբերակ է։
  • Եթե մտադիր եք ներդրողներ ներգրավել կամ մեծացնել ընկերությունը, ապա ընկերությունը նախընտրելի է։

Ձեր ընտրությունը պետք է հիմնվի բիզնեսի ծավալի, հարկային քաղաքականության, ֆինանսավորման աղբյուրների և ռիսկերի վրա։ Եթե ցանկանում եք նվազագույն բյուրոկրատիա, ընտրեք ԱՁ, իսկ եթե ցանկանում եք աճել և նվազեցնել անձնական պատասխանատվությունը, ընտրեք ընկերություն։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: