Արդյո՞ք կփոխվի Հայաստանի վարկային համակարգը. կառավարությունն առաջարկում է նոր մոտեցում Այսօր ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի նախագահությամբ կայացավ Կառավարության հերթական նիստը, որի ընթացքում քննարկվեցին բազմաթիվ կարևոր ծրագրեր, նախագծեր և նախաձեռնություններ։ Նիստի առանցքում էին սոցիալական աջակցությունը, վարկային բեռի նվազեցմանն ուղղված ծրագրերը, սահմանամերձ համայնքների տնտեսական զարգացմանն ուղղված միջոցառումները, ենթակառուցվածքային նախագծերը, ինչպես նաև կրթության, մշակույթի և սպորտի ոլորտներում նոր նախաձեռնություններ։

1. Վարկային աջակցության նոր ծրագիր՝ անհուսալի վարկերի բեռը նվազեցնելու նպատակով

Կառավարությունը հաստատեց անհուսալի վարկեր ունեցող անձանց տնտեսական ակտիվության խթանման ծրագիրը, որը կգործարկվի 2025 թվականի փետրվարի 1-ից։ Ծրագիրը նախատեսում է առնվազն երեք տարի անհուսալի դասակարգված վարկեր ունեցող անձանց աշխատավարձից հաշվարկվող եկամտային հարկի ուղղում վարկերի մարմանը։ Այս միջոցառման շահառու կարող են դառնալ այն անձինք, որոնց վարկերի մայր գումարների հանրագումարը չի գերազանցում 1 մլն դրամը։ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը նշել է, որ անհուսալի վարկերի բեռը, ըստ Կենտրոնական բանկի, 2024թ. հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ կազմել է 642 մլրդ դրամ, ինչը շուրջ 100 մլրդ դրամով ավելի է 2023թ. ապրիլի ցուցանիշից։ Այս ծրագրի շրջանակում նախատեսվում է ֆինանսական աջակցություն տրամադրել՝ աշխատավարձից հաշվարկվող եկամտային հարկի չափով, որը կուղղվի վարկային պարտավորությունների մարմանը։ Աջակցությունը կտևի առավելագույնը 24 ամիս։ 2. Ծրագրի առանձնահատկությունները.
  • Եկամտային հարկի հաշվարկումը կլինի աշխատավարձի հիման վրա։
  • Բանկերը կզիջեն տույժերի և տուգանքների մինչև 80%-ը։
  • Շահառու ճանաչվելու պարտադիր նախապայմանը կլինի ֆորմալ զբաղվածությունը։
Նախարարը շեշտել է, որ ծրագրի թիրախային խմբի 65%-ը 26-50 տարեկան աշխատունակ անձինք են, որոնք հիմնականում գտնվում են ստվերային զբաղվածության մեջ։ Ծրագրի արդյունավետության ապահովման համար Կառավարությունը նախատեսում է ստեղծել թվային հարթակ, որի միջոցով շահառուները կարող են դիմել ծրագրին։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է ֆինանսական գրագիտության խնդիրներին՝ նշելով, որ վարկ վերցնելը ռիսկային գործընթաց է, և հանրության շրջանում պետք է բարձրացնել այս հարցի մասին իրազեկվածությունը։

3. Սահմանամերձ բնակավայրերի զարգացման ծրագրեր

Սահմանամերձ համայնքների համար նախատեսված ծրագրերի շրջանակում Կառավարությունը հաստատել է Բաղանիս, Բերքաբեր, Կիրանց և Գոմք բնակավայրերում անհատական տների կառուցման աջակցության նախագծերը։ Այս բնակավայրերում ընտանիքները կկարողանան ստանալ մինչև 21 մլն դրամ աջակցություն՝ բնակարանային պայմանները բարելավելու համար։ Նախագծի մանրամասները.
  • Գործող ծրագիրը վերաբացվում է՝ հաշվի առնելով դիմորդների մեծ թվաքանակը։
  • Նախկինում սահմանված 16 մլն դրամի փոխարեն այս համայնքներում աջակցությունը կկազմի 21 մլն դրամ։
  • Ծրագրից կարող են օգտվել այն շահառուները, ովքեր ունեն 13 տարեկանից փոքր երեխա։
Նախարար Նարեկ Մկրտչյանը հավելել է, որ այս փոփոխություններն ուղղված են աջակցությունն առավել հասցեական դարձնելուն։

4. Սուբվենցիոն ծրագրերի ֆինանսավորում

Կառավարությունը հաստատել է 2022-2024թթ. սուբվենցիոն ծրագրերի համաֆինանսավորման նախագիծը, որի համար հատկացվել է 3.3 մլրդ դրամ։ Այս միջոցները կուղղվեն 23 համայնքի 46 ծրագրերի իրականացմանը։ Ծրագրերը ներառում են.
  • Ճանապարհների ասֆալտապատում,
  • Ոռոգման համակարգերի վերանորոգում,
  • Գազիֆիկացում,
  • Լուսավորության ցանցերի կառուցում։
Վարչապետ Փաշինյանը նշել է, որ նման ծրագրերը նպաստում են համայնքների տնտեսությունների ակտիվացմանն ու քաղաքացիների կյանքի որակի բարելավմանը։

5. Կրթության, մշակույթի և սպորտի խթանում

Կառավարությունը հաստատել է մի շարք կրթական, մշակութային և սպորտային նախաձեռնություններ, որոնք ուղղված են ոլորտների զարգացմանը։

Դպրոցների և կրթահամալիրների շինարարություն

Կառավարությունը 2.4 մլրդ դրամ է հատկացրել մի շարք դպրոցների և կրթահամալիրների կառուցմանը։ Ըստ ծրագրի՝ կապիտալ ներդրումները կուղղվեն 19 հաստատության, ներառյալ.
  • Արագածոտնի մարզի Արագածավանի թիվ 2 դպրոց,
  • Արմավիրի մարզի Վանանդի միջնակարգ դպրոց,
  • Կոտայքի մարզի Գողթի միջնակարգ դպրոց։

6. Մշակութային ծրագրեր

Կառավարությունը հաստատել է «Հեղինակային երգի մրցույթ-փառատոնի» և «Ջերմ Ամանոր Ջերմուկում» միջոցառումների կազմակերպումը։ Այս նախաձեռնությունները նպատակ ունեն խթանել երիտասարդ տաղանդների բացահայտումը և նոր մշակութային հարթակներ ստեղծելը։

Սպորտի խթանում

Բասկետբոլի և հեծանվային մարզաձևերի զարգացման նպատակով նախատեսվում է վերապատրաստել 70 մասնագետ՝ դպրոցներում սպորտային ծրագրերի իրականացման համար։

7. Միջազգային համագործակցության ամրապնդում

Կառավարությունը հավանություն է տվել Հայաստանի և Չինաստանի միջև կրկնակի հարկումը բացառելու մասին համաձայնագրին, ինչպես նաև Ասիական զարգացման բանկի հետ «Սեյսմիկ անվտանգության բարելավման ծրագրի» դրամաշնորհային համաձայնագրին։ Այս ծրագրի շրջանակում նախատեսվում է վերակառուցել Արմավիրի մարզի Ոսկեհատի միջնակարգ դպրոցը և ապահովել աղետների կանխարգելման ու ռիսկերի նվազեցման մեխանիզմների ներդրումը։ 8. Կոռուպցիայի կանխարգելում. Կառավարության որոշմամբ Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի մրցութային խորհրդի անդամ է նշանակվել Արթուր Հովսեփյանը։ Սոցիալական աջակցություն. Պատերազմի հետևանքով անհայտ կորած անձանց ընտանիքներին տրամադրվել է 6.6 մլն դրամ սոցիալական աջակցություն։ *** Այսօրվա նիստում ընդունված որոշումները ընդգրկում են ՀՀ զարգացման բազմաթիվ առանցքային ոլորտներ՝ սկսած սոցիալական աջակցությունից մինչև ենթակառուցվածքների արդիականացում և միջազգային համագործակցության խորացում։ ՀՀ Կառավարության կողմից ներկայացված նախաձեռնությունները նպատակ ունեն բարելավել քաղաքացիների կյանքի որակը, խթանել տնտեսական ակտիվությունը և ապահովել Հայաստանի երկարաժամկետ զարգացումը։