Հարկային եկամուտների և պետական տուրքերի ցուցանիշների բարձրացում
2025 թվականի առաջին եռամսյակի ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների կոմիտեն (ՊԵԿ) ապահովել է 566.5 միլիարդ դրամ հարկային եկամուտներ և պետական տուրքեր: Այս ցուցանիշը գերազանցել է ինչպես բյուջեով նախատեսված եռամսյակային ցուցանիշը՝ 563.1 միլիարդ դրամ, այնպես էլ վերանայված ցուցանիշը՝ 563.4 միլիարդ դրամ: Համապատասխանաբար, գերազանցումն կազմել է 3.4 միլիարդ դրամ կամ 0.6%, և 3.1 միլիարդ դրամ կամ 0.5%:
Համեմատություն նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի հետ
Հարկային եկամուտների աճն առավել ակնառու է դառնում, երբ համեմատում ենք նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի հետ: 2024 թվականի առաջին եռամսյակում պետական բյուջե է մուտքագրվել 500.6 միլիարդ դրամ հարկային եկամուտներ և պետական տուրքեր: 2025 թվականի առաջին եռամսյակում այդ ցուցանիշը աճել է 65.9 միլիարդ դրամով կամ 13.2%-ով: Այսպիսով, կարող ենք փաստել, որ հարկային եկամուտների ավելացումը նախորդ տարվա համեմատ նշանակալի է:
Աճի հնարավոր պատճառները
Աճի հիմնական պատճառներից մեկն է հարկային վարչարարության բարելավումը և տնտեսության որոշ ոլորտներում ակտիվության աճը: Հարկային վարչարարության խստացումն ու գործարքների առավել թափանցիկ վերահսկողությունը նույնպես նպաստում են հարկային մուտքերի աճին:
Մյուս կողմից, տնտեսական աճի դրական դինամիկան նույնպես նպաստում է հարկերի ավելացմանը: Արդյունաբերության, ծառայությունների և առևտրի ոլորտներում գործունեության աճը նպաստում է հարկային մուտքերի ավելացմանը:
Կառավարության բյուջետային քաղաքականությունը
Հարկային եկամուտների աճը կարևոր դեր է խաղում բյուջետային պլանավորման մեջ: ՊԵԿ-ի կողմից արձանագրված գերակատարումը վկայում է կառավարության ռազմավարական ծրագրերի արդյունավետության մասին, որոնց նպատակն է հարկերի հավաքագրման բարձրացումը: Բյուջետային մուտքերի այս աճը կարող է դրական ազդեցություն ունենալ ինչպես սոցիալական ծրագրերի, այնպես էլ պետական ներդրումների վրա:
Արդյունքների գնահատում և հետագա հեռանկարներ
Այս միտումները խոսում են այն մասին, որ հարկային եկամուտների աճը կարող է շարունակվել, եթե տնտեսական ակտիվությունը պահպանվի և վարչարարության բարելավումը շարունակվի: 2025 թվականի առաջին եռամսյակի ցուցանիշները կարող են հիմք հանդիսանալ հետագա եռամսյակների համար, եթե տնտեսական աճի դինամիկան շարունակվի:
Կարևոր է նաև ուշադրություն դարձնել տնտեսության մեջ առկա ռիսկերին, որոնք կարող են ազդել հարկային եկամուտների վրա՝ ներառյալ գլոբալ տնտեսական փոփոխությունները և տեղական շուկաների անկայունությունը:
