ՀՀ Կառավարության հերթական նիստի հիմնական որոշումները և քննարկումները
Այսօր՝ փետրվարի 27-ին, տեղի է ունեցել ՀՀ Կառավարության հերթական նիստը, որը վարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Նիստի ընթացքում ընդունվել են մի շարք կարևոր որոշումներ, որոնք վերաբերում են երկրի տնտեսական զարգացմանը, հարկային քաղաքականությանը, սոցիալական բարեփոխումներին, կրիպտոակտիվների ոլորտի կարգավորմանը, ինչպես նաև Հայաստանի և Հունգարիայի միջև տնտեսական համագործակցությանը։
1. Կառավարության 2024 թվականի կատարման զեկույցի հաստատում
Կառավարությունն ընդունել է «ՀՀ Կառավարության ծրագրի (2021-2026 թթ.) 2024 թվականի կատարման ընթացքի և արդյունքների զեկույցի մասին» որոշում։ Համաձայն դրա՝ գործադիրը հավանություն է տվել զեկույցին, որը կներկայացվի ՀՀ Ազգային ժողով։
ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի խոսքով՝ կառավարությունը պարտավոր է յուրաքանչյուր տարի մինչև մարտի 1-ը Ազգային ժողովին ներկայացնել իր ծրագրի կատարման ընթացքի և արդյունքների վերաբերյալ զեկույց։ Նա նշել է, որ այս զեկույցը կազմվել է բոլոր շահագրգիռ մարմինների մասնակցությամբ և ներառում է արդյունքային և թվային ցուցանիշներ հետևյալ բաժիններով՝
- Նախաբան,
- Արտաքին քաղաքականություն,
- Պաշտպանություն,
- Տնտեսություն,
- Ենթակառուցվածքների զարգացում,
- Մարդկային կապիտալի զարգացում,
- Իրավունք և արդարադատություն,
- Ինստիտուցիոնալ զարգացում։
Փոխվարչապետը նաև ընդգծել է, որ զեկույցում ներառված են Հայաստանի սոցիալ-տնտեսական պատկերը նկարագրող ցուցանիշները, ինչպես նաև միջազգային հեղինակավոր մի շարք վարկանիշներում Հայաստանի առաջընթացի վերաբերյալ տվյալները, որոնք ցույց են տալիս Կառավարության իրականացրած բարեփոխումների բովանդակությունն ու արդյունքները։
Վարչապետի խոսքը տնտեսական ցուցանիշների վերաբերյալ
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նիստի ընթացքում անդրադարձել է Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած 2024 թվականի սոցիալ-տնտեսական արդյունքներին, նշելով, որ ըստ տվյալների՝
- 2024 թվականին ՀՀ-ում արձանագրվել է 5.9% իրական տնտեսական աճ,
- ՀՀ կառավարության 2021-ի նպատակադրումն էր տարեկան միջինում 7% աճ ապահովել։
Վարչապետը ներկայացրել է վերջին տարիներին գրանցված տնտեսական աճի տեմպերը՝
- 2021թ.՝ 5.8% տնտեսական աճ,
- 2022թ.՝ 12.6% տնտեսական աճ,
- 2023թ.՝ 8.3% տնտեսական աճ։
«Մեր նպատակային ցուցանիշը՝ տարեկան միջինում 7% տնտեսական աճ ապահովելը, ըստ էության, իրականացվել է»,- ընդգծել է Նիկոլ Փաշինյանը։
2. Աշխատատեղերի աճի և միջին աշխատավարձի փոփոխությունների վերաբերյալ վերլուծություն
2024 թվականի արդյունքներով Հայաստանում աշխատավարձով ապահովված աշխատատեղերի թվաքանակը կազմել է 760,555, որը
- 2018 թվականի հունվարի համեմատ ավելացել է 203,875-ով կամ 36.6%-ով։
- 2023 թվականի համեմատ աշխատատեղերի աճը կազմել է 37,882 կամ 5.2%։
Վարչապետը նշել է, որ աշխատատեղերի աճի դինամիկան տարեցտարի ավելանում է, և այս միտումը շարունակվում է նաև 2025 թվականի հունվարին, որի ընթացքում
- 2024 թվականի հունվարի համեմատ աշխատատեղերի թիվն ավելացել է 41,124-ով,
- 2018 թվականի հունվարի համեմատ ավելացել է ավելի քան 200,000 աշխատատեղով։
Վարչապետը ներկայացրել է նաև միջին ամսական աշխատավարձի աճի ցուցանիշները՝
- 2024 թվականի միջին ամսական աշխատավարձը կազմել է 287,172 դրամ,
- 2018-ի համեմատ աճը կազմել է 114,445 դրամ կամ 66.3%,
- 2025 թվականի հունվարի դրությամբ միջին աշխատավարձը կազմել է 296,651 դրամ,
- 2018 թվականի հունվարի համեմատ աճը կազմել է 126,594 դրամ կամ 74%։
Նիկոլ Փաշինյանը նաև անդրադարձել է գնաճի ազդեցությանը՝ նշելով, որ
- 2018-2024 թվականների ընթացքում միջին գնաճը կազմել է 25.3%,
- Միևնույն ժամանակ աշխատավարձերի աճը 66.3% է, ինչը նշանակում է, որ աշխատավարձերի աճը մոտ 40%-ով գերազանցել է գնաճի ցուցանիշը։
Վարչապետը հավելել է, որ 2024 թվականին 2023-ի համեմատ գնաճը կազմել է ընդամենը 0.3%, մինչդեռ աշխատավարձի աճը կազմել է 6.4%։
3. Կրիպտոակտիվների կարգավորման նոր օրենք
Կառավարությունը հաստատել է կրիպտոարժույթների ամբողջական կարգավորումները։ Ինչպես նշել է ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը, վերահսկվելու է ոչ թե դրանց տեխնոլոգիական կողմը, այլ բացառապես ֆինանսական մասը։ Կրիպտոակտիվներ թողարկող և առևտուր իրականացնող ընկերությունները պետք է հաշվետվություն ներկայացնեն ԿԲ-ին իրենց սեփականատերերի մասին և բավարարեն կապիտալի նվազագույն պահանջները։
Կրիպտոակտիվների թողարկման (ICO) գործընթացները կհեշտացվեն՝ համեմատած ավանդական IPO-ի հետ՝ խթանելով ոլորտի զարգացումը։ Սա թույլ կտա նվազեցնել որոշ ֆինանսական ռիսկեր, այդ թվում՝ սպեկուլյատիվ առևտուրը և փողերի լվացման վտանգը։
Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանի խոսքով՝ օրենքի ընդունումը կստեղծի կանխատեսելի միջավայր՝ հստակ կանոններով, անվտանգությամբ ու թափանցիկությամբ։ Հայաստանը կարող է դառնալ գրավիչ հարթակ միջազգային ներդրողների համար՝ ապահովելով օգտատերերի համար որակյալ ծառայություններ։
4. Շրջանառության հարկի փոփոխությունների անցումային փուլ. Կառավարությունը հաստատել է աջակցության ծրագիրը
Կառավարությունը հաստատել է առևտրական գործունեություն իրականացնող շրջանառության հարկ վճարող տնտեսվարողների աջակցության ծրագիրը։ Այն նպատակ ունի մեղմել 2025-ից ուժի մեջ մտած հարկային փոփոխությունների ազդեցությունը՝ ապահովելով համաչափ հարկային բեռ։
Հարկային օրենսգրքի փոփոխություններով շրջանառության հարկի դրույքաչափը 5%-ից դարձել է 10%, իսկ ծախսերի նվազեցման սահմանաչափը՝ 4%-ից 9.5%։ Այս փոփոխությունների հետևանքով 2025-ի հունվարի 1-ից առաջ ձեռքբերված ապրանքների իրացման դեպքում առաջանում է լրացուցիչ հարկային բեռ, ինչը կառավարությունը նախատեսում է մեղմել աջակցության ծրագրով։
Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը շեշտել է, որ ծրագիրը մշակվել է մասնավոր հատվածի հետ քննարկումների արդյունքում։ Նա ընդգծել է, որ 2025-ի հուլիսի 1-ից հետո ձեռնարկատիրական մոդելը պետք է հիմնվի փաստաթղթավորված գործարքների վրա, ինչը կարող է նաև նվազեցնել հարկային բեռը։
Ծրագրից օգտվելու համար հարկ վճարողները պետք է 2024-ին իրականացրած լինեն առևտրական գործունեություն, 2024-ի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ եղել լինեն բացառապես շրջանառության հարկ վճարող, ունենան հարկային պարտավորությունների ամբողջական կատարում և ներկայացնեն ապրանքային մնացորդի վերաբերյալ տվյալներ։
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կարևորել է ընդունված որոշումը՝ նշելով, որ այն ստվերի դեմ պայքարի շրջանակում է։ Նա ընդգծել է, որ նոր համակարգը խրախուսում է օրինական գործունեությունը՝ նվազեցնելով փաստաթղթավորված գործարքների հարկային բեռը՝ հասցնելով այն 1%-ի։ Միաժամանակ, եթե հարկը 5%-ից բարձր լինի, Կառավարությունը լրացուցիչ մասը կվերադարձնի տնտեսվարողներին։
5. Սոցիալական կրեդիտների շրջանակում 2486 քաղաքացի ստացել է 232 մլն դրամ
Կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ համընդհանուր հայտարարագրման շրջանակում 2486 քաղաքացի արդեն ստացել է 232 մլն դրամ սոցիալական կրեդիտների միջոցով։
Վարչապետը կոչ է արել առավել ակտիվ ներկայացնել համակարգը և ընդգծել, որ քաղաքացիները պետք է գումարը ծախսեն անկանխիկ եղանակով՝ վերադարձի հնարավորությունից օգտվելու համար։ ԿԳՄՍ և Առողջապահության նախարարությունները մշակվում են համապատասխան փաթեթներ, իսկ նոյեմբերի 1-ը վերջնաժամկետ է նույնականացման քարտ ստանալու դիմումների համար։
6. Կառավարությունը երկարացնում է սոցիալական աջակցությունը անհայտ կորածների ընտանիքներին
Կառավարությունը կհատկացնի լրացուցիչ միջոցներ՝ ապահովելու անհայտ կորած զինծառայողների և պատերազմական գործողությունների հետևանքով անհայտ կորած քաղաքացիական անձանց ընտանիքների սոցիալական աջակցության շարունակականությունը։
7. Հայաստանի և Հունգարիայի միջև տնտեսական համագործակցության խորացում
Կառավարությունը հաստատել է Հայաստանի և Հունգարիայի միջև տնտեսական համագործակցության մասին համաձայնագիրը, որով կստեղծվի համատեղ միջկառավարական հանձնաժողով՝ նպատակ ունենալով խորացնել տնտեսական հարաբերությունները հետևյալ ոլորտներում՝
- Առևտուր,
- Դեղագործական արդյունաբերություն,
- Զբոսաշրջություն,
- Էներգետիկա,
- Գյուղատնտեսություն,
- Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն և ջրային ռեսուրսների կառավարում։
8. Եվս երկու համայնքում՝ հրապարակային ընտրություններ
Գործադիրն ապահովելու է Փարաքար և Գյումրի համայնքների ավագանիների ընտրությունների թափանցիկությունը՝ տեղամասերում տեսախցիկներ տեղադրելով, տեսանկարահանում և առցանց հեռարձակում իրականացնելով: Նիստերն ու վերահաշվարկները նույնպես կհեռարձակվեն, իսկ տեսագրությունները կհրապարակվեն ԿԸՀ կայքում:
