2024 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին Հայաստանում սպառողական գները նվազել են 0,1%-ով, ինչը ցուցիչ է սպառողական պահանջարկի որոշակի կայունացման և ապրանքների գների վերահսկվող պայմանների։ Այս տվյալները հրապարակվել են Ազգային վիճակագրական կոմիտեի (ԱՎԿ) զեկույցում։ Տարվա առաջին ութ ամիսների արդյունքները հետաքրքրություն են առաջացնում՝ հաշվի առնելով նաև գնաճի համաշխարհային կանխատեսումները և Կենտրոնական բանկի ծրագրերը։
Մանրամասնեցված գնաճի ցուցանիշները
Չնայած ընդհանուր նվազմանը, օգոստոսին, նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ, սպառողական գները աճել են 1,3%-ով։ Սա ցույց է տալիս, որ շուկայի որոշ սեգմենտներում դեռևս պահպանվում են գնաճային ճնշումներ։ Միաժամանակ, 2024-ի օգոստոսին հուլիսի համեմատ, սպառողական գների ամսական աճը կազմել է 0,1%:
Արդյունաբերական ապրանքների գների աճ
Արդյունաբերական ապրանքների գները 2024 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսներին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել են 2,9%-ով, իսկ օգոստոսին՝ 3,5%-ով։ Հետաքրքիր է նշել, որ այս տարվա օգոստոսին արդյունաբերական ապրանքների գները ամսվա կտրվածքով նվազել են 1,4%-ով։
Պետական բյուջե և Կենտրոնական բանկի կանխատեսումներ
2024 թվականի պետական բյուջեում նախատեսված էր 4% (±1,5%) գնաճ։ Սակայն, Կենտրոնական բանկի երրորդ եռամսյակի դրամավարկային քաղաքականության հաշվետվությունում նշված է, որ տարվա վերջում ակնկալվում է ավելի ցածր՝ 2,1-2% գնաճ։ Ակնկալվում է, որ 2025 թվականին գնաճը կհասնի 4-3,2%-ի, իսկ 2026-ին՝ 4.2-3.8%-ի:
Գնաճի համաշխարհային կանխատեսումներ
Կարևոր է նկատել, որ միջազգային կառույցների կանխատեսումները գների աճի վերաբերյալ ևս տարբեր են։ Համաշխարհային բանկը ակնկալում է, որ 2024 թվականին գնաճը Հայաստանում կկազմի 3%, իսկ 2025-ին՝ 3,5%։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (ԱՄՀ) ավելի մանրամասն է՝ կանխատեսելով 3,1% գնաճ 2024-ի համար և 3,7%՝ 2025-ի համար։ Ասիական զարգացման բանկը (ԱԶԲ) 2024-ի համար կանխատեսում է 3% գնաճ՝ ենթադրելով, որ 2025-ին այն կհասնի 3,5%-ի։
Հետագա զարգացումների սպասումներ
ԵԱԶԲ-ն իր հերթին, ակնկալում է 2024 թվականին 1,5% գնաճ՝ միաժամանակ նշելով, որ վերջին տարիներին տնտեսության մեջ կայունացման ազդակներ են նկատվում։ Ընդհանուր առմամբ, առաջիկա տարիներին գնաճի կայունություն ակնկալվում է, որը կնպաստի տնտեսական ակտիվության աճին և ներդրումների ներգրավմանը։
Եզրակացություն
Գնաճի մակարդակի ընթացքը և ապագայի կանխատեսումները ցույց են տալիս, որ Հայաստանում տնտեսական պայմանները շարունակում են փոփոխվել՝ կախված գլոբալ և տեղական գործոններից։ Տեղեկացվածությունն ու կանխատեսումները կարևոր են բոլոր ոլորտների ներկայացուցիչների համար՝ ճիշտ ռազմավարությունների և որոշումների կայացման համար:
