Հուլիսի 15-ից ուժի մեջ մտնող Ռուսաստանի «Ռոսսելխոզնադզոր» ընկերության որոշումը՝ արգելել հայկական 16 ընկերությունների միրգ-բանջարեղենի արտահանումը, մեծ ուշադրության կենտրոնում է: Պաշտոնապես նշվում է, որ արտահանվող ապրանքների մեջ հայտնաբերվել են պեստիցիդներ, որոնք չեն համապատասխանում ռուսական շուկայի ստանդարտներին։ Սակայն, ինչպես հաճախ պատահում է, նման որոշումներում քաղաքական ենթատեքստը նույնպես չի բացառվում:
Պատճառները և հետևանքները
Ռուսական կողմի հայտարարությունների համաձայն՝ նրանց համար մտահոգիչ է պեստիցիդների առկայությունը արտահանվող միրգ-բանջարեղենի խմբաքանակներում, ինչը արձանագրվել է ապրիլ-հունիս ամիսների ընթացքում: Անցյալի փորձը ցույց է տալիս, որ նման իրավիճակները հաճախ քաղաքական որոշումներ են, հատկապես հաշվի առնելով ՀՀ իշխանությունների արտաքին քաղաքականության փոփոխությունները։
Հայաստանի սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինն (ՍԱՏՄ) իր պատասխան նամակում նշել է, որ իրականացվում են բոլոր ջանքերը՝ կարգավորելու պեստիցիդների առկայության հարցը։ ՍԱՏՄ-ն նաև հայտարարել է, որ նախատեսում է պարբերական լաբորատոր հսկողություն, որը կօգնի կանխել նման խնդիրները ապագայում:
Արտահանման արգելքի ազդեցությունը
Արգելքը կիրառվել է կոնկրետ 16 ընկերությունների նկատմամբ, ինչն ազդում է հայկական գյուղատնտեսության վրա։ Արտահանողները տուժում են՝ զրկվելով կարևոր շուկա մուտք գործելու հնարավորությունից, ինչը նաև կարող է վնաս հասցնել գյուղացիների եկամուտներին։
Տեսչական մարմինը նշել է, որ այլ ընկերություններից ցանկացած պտուղ-բանջարեղեն կարող է արտահանվել առանց խոչընդոտների։ Սա ցույց է տալիս, որ խնդիրը կոնկրետ ընկերությունների մոտ է, ինչը ենթադրում է, որ խախտումները հնարավոր է շտկել:
Կարգավորման քայլերը
Հայաստանի սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը սկսել է լայնածավալ վերահսկողական միջոցառումներ՝ հասկանալու, թե որտեղից են առաջացել խնդիրները: Առաջարկվող քայլերը ներառում են՝
- Արտադրողների վերահսկողություն: ՍԱՏՄ-ն իրականացնելու է ստուգումներ այդ 16 ընկերությունների մոտ՝ հայտնաբերելու խախտումների պատճառները:
- Պարբերական լաբորատոր հսկողություն: Նախատեսվում է պարբերաբար ստուգել արտահանվող ապրանքների որակը՝ նման խնդիրներից խուսափելու համար:
- Բանակցություններ ռուսական կողմի հետ: Հայ-ռուսական կառույցների միջև շարունակվող բանակցությունները կարևոր են իրավիճակը կարգավորելու համար:
Ապագայի կանխատեսումները
Հստակ չէ, թե որքան ժամանակ կարող է տևել ռուսական կողմի արգելքը, սակայն ՍԱՏՄ-ն վստահեցնում է, որ անում է հնարավոր ամեն ինչ, որպեսզի հարցը արագ կարգավորվի։ Արդյունավետ միջոցառումների իրականացումը և Մոսկվային տրամադրվող ստուգումների արդյունքները կարող են նպաստել արգելքի վերացմանը:
Այս իրավիճակը ցույց է տալիս, որ կարևոր է խստորեն հետևել միջազգային շուկաների պահանջներին և ստանդարտներին՝ ապահովելու շարունակական և անխոչընդոտ արտահանումը: Հայաստանի գյուղատնտեսության ոլորտի ապագան կախված է նման խնդիրների արագ և արդյունավետ կարգավորումից:
