Յուրաքանչյուր հաջողակ բիզնեսմեն գիտակցում է, որ շրջակա տնտեսական միջավայրն ուղղակիորեն ազդում է բիզնեսի գործունեության, եկամտաբերության և աճի վրա։ Դրա համար էլ կարևոր է հետևել որոշ տնտեսական հիմնական ցուցանիշների, որոնք օգնում են կանխատեսել շուկայի շարժը, կառավարել ռիսկերն ու կայացնել հիմնավորված որոշումներ։
1. ՀՆԱ (Համախառն ներքին արդյունք)
ՀՆԱ-ն ցուցիչ է, որը ներկայացնում է երկրի ընդհանուր տնտեսական արտադրանքը։ Եթե ՀՆԱ-ն աճում է, դա նշանակում է, որ տնտեսությունը զարգանում է, սպառումն աճում է, և մարդկանց վճարունակությունը բարձրանում է։ Նման միջավայրում բիզնեսներն ավելի հեշտությամբ կարող են զարգանալ։
Ինչու է կարևոր բիզնեսի համար.
-
ՀՆԱ-ի աճը հաճախ հանգեցնում է վաճառքների բարձրացման։
-
ՀՆԱ-ի նվազումը կարող է հուշել տնտեսական ճգնաժամի մասին։
2. Բարձր կամ ցածր գնաճի մակարդակ (ԻՆՖԼՅԱՑԻԱ)
Ինֆլյացիան ցույց է տալիս, թե ինչպես են փոփոխվում ապրանքների և ծառայությունների գները ժամանակի ընթացքում։ Շատ բարձր գնաճը կարող է ազդել սպառողների գնողունակության վրա, իսկ չափազանց ցածր գնաճը՝ հուշել տնտեսական սառեցման մասին։
Բիզնեսի համար սա նշանակում է.
-
Արտադրության կամ մատակարարման ծախսերի փոփոխություն։
-
Գնային քաղաքականության վերանայում։
-
Պահանջարկի կանխատեսման փոփոխություններ։
3. Փոխարժեքներ և արժութային տատանումներ
Եթե ձեր բիզնեսը ներմուծում կամ արտահանում է ապրանքներ, ապա արժութային փոխարժեքների տատանումները կարող են մեծ ազդեցություն ունենալ ծախսերի և եկամուտների վրա։
Օրինակ.
-
ՀՀ դրամի արժեզրկումը կարող է թանկացնել ներմուծվող ապրանքները։
-
Արտահանողների համար շահավետ կարող է լինել ազգային արժույթի թուլացումը։
4. Աշխատաշուկայի վիճակ (գործազրկության մակարդակ)
Տնտեսության առողջությունն արտահայտվում է նաև աշխատաշուկայի կայունությամբ։ Գործազրկության բարձր մակարդակը նշանակում է նվազող սպառողական կարողություն, ինչը կարող է ազդել վաճառքների վրա։
Բիզնեսի համար սա նշանակում է.
-
Աշխատուժի հասանելիություն և վարձատրության մակարդակ։
-
Սպառման ընդունակության գնահատում ըստ շուկայի։
5. Տոկոսադրույքներ (բանկային և ԿԲ)
Բանկային վարկերի տոկոսադրույքներն ուղղակիորեն ազդում են ֆինանսավորման արժեքի վրա։ Բարձր տոկոսադրույքները բարդացնում են վարկային ֆինանսավորումը, իսկ ցածր տոկոսները խթանում են ներդրումները։
Ինչու հետևել.
-
Կապիտալ ներդրումների որոշումներ կայացնելու համար։
-
Վարկավորման ռազմավարության հարմարեցման նպատակով։
6. Պետական բյուջեի դեֆիցիտ և պետական պարտք
Պետության ֆինանսական քաղաքականությունը՝ ծախսերը, հարկերը, աջակցման ծրագրերը, անմիջականորեն ազդում են տնտեսության վրա։ Պարտքի չափի և բյուջեի դեֆիցիտի աճը կարող է հանգեցնել հարկերի բարձրացման կամ տնտեսական անկայունության։
7. Գնորդների վստահության ինդեքս
Այս ցուցանիշը չափում է, թե որքանով են սպառողները վստահ երկրի տնտեսությանը։ Եթե մարդիկ վստահ են իրենց եկամուտների կայունությանը, նրանք ավելի հակված են ծախսել՝ խթանելով բիզնեսը։
***
Բիզնես վարելիս պետք չէ սահմանափակվել միայն ներքին հաշվետվություններով կամ գովազդային արշավներով։ Տնտեսական լայն ցուցանիշների մշտական մոնիտորինգը կարող է զգալի առավելություն տալ՝ թույլ տալով ժամանակին արձագանքել փոփոխություններին, կանխատեսել խնդիրներ ու բացահայտել աճի հնարավորություններ։ Սա հատկապես կարևոր է Հայաստանում, որտեղ արտաքին և ներքին տնտեսական զարգացումները հաճախ փոխկապակցված են։
Պրակտիկ խորհուրդ. Ստեղծեք Ձեր բիզնեսի համար փոքր «տնտեսական վահանակ»՝ ամսական կամ եռամսյակային մոնիտորինգի գրաֆիկով։ Սա կօգնի ավելի արագ գնահատել շուկայի շարժերը։
