Եվրոպական կենտրոնական բանկը (ԵԿԲ) մինչև 2025 թվականը կարող է գործարկել իր թվային եվրոն՝ առաջարկելով քաղաքացիներին մուտք գործել Կենտրոնական բանկի փողերը թվային տեսքով:
Նախաձեռնությունը, որը դեռևս սպասում է օրենսդրական հաստատմանը, նպատակ ունի արդիականացնել Եվրոպայի վճարային համակարգերը, նվազեցնել կախվածությունը օտարերկրյա պրովայդերներից և պահպանել եվրոյի գլոբալ ազդեցությունը:
Թվային եվրոյի դերը գլոբալ շուկայում
Եվրոն ներկայումս զբաղեցնում է երկրորդ տեղը ԱՄՆ դոլարից հետո՝ կազմում է համաշխարհային արժութային պահուստների մոտ 20%-ը և արտարժույթի շուկայի շրջանառության 31%-ը: ԵԿԲ-ն հույս ունի, որ թվային եվրոն կխթանի եվրոյի ներկայությունը համաշխարհային շուկայում, միաժամանակ նվազեցնելով կախվածությունը ոչ եվրոպական վճարային ցանցերից:
ԵԿԲ-ի ռազմավարությունը
ԵԿԲ-ն նախատեսում է ապահովել թվային եվրոյի անվտանգություն և մատչելիություն ինչպես առցանց, այնպես էլ օֆլայն տարբերակներով՝ բանկային դրամապանակների կամ լիազորված միջնորդների միջոցով: Այնուամենայնիվ, բանկային հատվածի ապակայունացումից խուսափելու համար նախատեսվում է սահմանել պահեստավորման սահմանաչափեր և թվային եվրոյի մնացորդների համար չվճարել տոկոսներ:
Քննադատություն և տարբեր տեսակետներ
Մասնագետների կարծիքները տարբեր են: Ոմանք պնդում են, որ ԵԿԲ-ն կարող է ավելի համարձակ լինել՝ լուծելով բանկերի չափազանց մեծ հզորության և համակարգային խնդիրները: Մյուսները համարում են, որ թվային եվրոն ավելորդ միջամտություն է մասնավոր հատվածի զարգացող թվային վճարային շուկայում: Միևնույն ժամանակ, համաշխարհային մակարդակով, Չինաստանի թվային յուանը արդեն գերազանցել է 1 տրիլիոն դոլարի գործարքների ծավալը, մինչդեռ ԱՄՆ-ը հրաժարվել է մանրածախ CBDC ներդրումից՝ նկատի ունենալով մասնավոր շուկայի դերը և գաղտնիության հարցերը:
Գլոբալ մրցավազքը և Եվրոպայի մարտահրավերները
ԵԿԲ-ն գտնվում է բարդ իրավիճակում, որտեղ G20-ի երկրներից 19-ն ակտիվորեն ուսումնասիրում են CBDC-ները, իսկ 13-ը փորձարկում են իրենց սեփական թվային արժույթները: Եվրոպան փորձում է հավասարակշռել պետական և մասնավոր հատվածների դերերը՝ խուսափելով մասնավոր շուկայի խոչընդոտումից:
Եվրոպայի թվային ապագան
Թեև ԵԿԲ-ի մոտեցումը կենտրոնացած է ռազմավարական ինքնավարության վրա, որոշ փորձագետներ այն համարում են չափազանց զգուշավոր՝ առանց շոշափելի ազդեցություն թողնելու: Եթե թվային եվրոն հաջողությամբ գործարկվի, այն կարող է ամրապնդել Եվրոպայի ֆինանսական դիրքերը թվային դարաշրջանում: Սակայն ձախողումը կարող է թվային եվրոն վերածել անարդյունավետ փոխզիջման՝ չկարողանալով մրցել համաշխարհային բեմում:
Եվրոպական թվային եվրոյի ապագան կախված է նրա արդյունավետությունից և ԵԿԲ-ի կողմից ընտրված մոտեցումների ճկունությունից՝ գլոբալ մրցակցության պայմաններում: 2025 թվականը կլինի այս նախաձեռնության վճռորոշ տարին՝ ցույց տալու, թե արդյոք թվային եվրոն կդառնա Եվրոպայի թվային ֆինանսական ապագայի հիմնաքարը:
Աղբյուր՝ B24
