Անցնող շաբաթվա այլ կարևոր իրադարձությունները ֆինանսական շուկաների համար. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Լուրեր ներդրողների համար. Limitless Asset Management. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Բիզնեսի դեմքը. հարցազրույց՝ «ԱրտԼանչ»-ի համահիմնադիր Բակուր Մելքոնյանի հետ. դիտեք ABNews.am կայքում
Քաղաքացիներ իրազեկման ակցիա էին կազմակերպել IDBank-ի գլխավոր մասնաշենքի դիմաց. դիտեք ABNews.am կայքում
ԵԱՏՄ-ի ՀՆԱ-ն 2024 թվականին ավելացել է 4,2%-ով. Օվերչուկ
2024-ին Վրաստանում ծնելիությունը նվազել է մոտավորապես 2%-ով
Ինչպիսին կլինի Հայաստանը, եթե յուրաքանչյուր մարդ 1 տարով սկսի սեփական նախագիծ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
DD Trans. ապահով,արագ և որակյալ միջազգային բեռնափոխադրումներ. դիտեք ABNews.am կայքում
Հանրապետական շտապօգնության ծառայությունը համալրվել է ևս 6 նոր մեքենայով
Ozon Հայաստանը գործարկել է ինքնաթիռով ապրանքների առաքման ծառայություն. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Դանիան 43,4 մլն դոլար է հատկացրել Ուկրաինայի տեխնոլոգիական օգնության համար
Սեփական հողի վրա բիզնես անելն ավելի դժվար է, քան օտար երկրում․ իրական պատճառները. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Երբ ոսկին դառնում է աշխարհաքաղաքական զենք .ինչու են բոլորն այն գնում. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Արբանյակային ինտերնետ՝ առանց սահմանների. Starlink-ը պաշտոնապես Հայաստանում է. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ՀՀ տնտեսական աճի տեմպը բավական արագորեն դանդաղում է. «Լույս» հիմնադրամ. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Հեծանիվով դասի կամ աշխատանքի․ նոր պետական ծրագիր կրթական ոլորտի համար. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
ԱՄՆ-ում մեքենաների միջին գինը կարող է բարձրանալ 10 հազար դոլարով՝ մաքսատուրքերի պատճառով. The Washington Post
Ովքեր են ընդգրկվել ամենահարուստ մարդկանց եռյակում 2025-ի սկզբին. մանրամասները՝ ABNews.am կայքում
Ավելի քան 3600 բեռնատար սպասում է վրաց-ռուսական սահմանով անցնելուն
Մելանյա Թրամփի հարսանեկան զգեստը վաճառքի հանվել է 45 հազար դոլարով

Հայաստանը մեծ աշխարհաքաղաքականության կիզակետում

Փտր 13, 2024 14:13
50

Ամունդի-Ակբա տնտեսական համաժողովի վերջին քննարկումը վերաբերում էր աշխարհաքաղաքականությանը Հարավային Կովկասում և դրա ազդեցությանը Հայաստանի տնտեսության վրա։ Թեման ներկայացվեց հարցազրույցի ձևաչափով՝ ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանի և Աշխարհաքաղաքական գիտությունների դոկտոր, Փարիզի Սիանս-Պո (Sciences Po) Քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի դասախոս Ֆրեդերիկ Անսելի մասնակցությամբ։ Հարցազրույցը վարում էր Ամունդի-Ակբայի գործադիր տնօրեն Ժան Մազեջյանը։

Ֆ․ Անսելն տարածաշրջանային իրողությունների վերաբերյալ իր խոսքում նշեց, որ որպես հայկական կոլեկտիվի ներկայացուցիչներ պետք է կարողանանք ներկայացնել մեր ինքնությունը, հասկանանք ինչ նպատակներ ունենք մենք և մեր հակառակորդները։ Պետք է նրանց ռազմավարությունն ու մարտավարությունը գերազանց ձևով ճանաչել։  Նրա դիտարկմամբ աշխարհաքաղաքականության համատեքստում առաջին հերթին ուժերի բալանսն է։ Կարևոր դեր է խաղում պետության սուվերենությունը։

Ինչ վերաբերում է երկրների աշխարհագրական դիրքին, ապա Կովկասի և հատկապես Հայաստանի դիրքը առանձնահատուկ է և աշխարհաքաղաքական առումով այն մեծ կշիռ ունի՝ չնայած ունի փոքր տարածք և բնակչություն։ Պատերազմը նոր բան չէ։ Այսօր աշխարհում կան բազմաթիվ ճգնաժամեր ու անորոշությունն օրեցօր մեծանում է։ Դրա հանդեպ առավել զգայուն է հատկապես տնտեսական ոլորտը, որովհետեւ այս տատանումների ուղիղ կրողն է։

Հաշվի առնելով քաղաքական զարգացումներն աշխարհում, կարևոր ենք համարում նաև անդրադառնալ այդ խնդրին Հայաստանյան համատեքստում, թե ինչպես է այն ազդում երկրի տնտեսության վրա։ Օրեցօր ավելանում են անորոշությունները՝ ինչպե՞ս պետք է գործի Կենտրոնական բանկը, ինչպե՞ս պետք է ապահովի ֆինանսական կայունություն։ Այս հարցադրմանը  ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը պատասխանեց, որ Կենտրոնական բանկերը կանխատեսումներ անող կառույցներ չեն, նրանց կարողությունները սահմանափակ են և անկախ նրանից գտնվում են զարգացած թե զարգացող երկրներում ունեն կարևոր գործառույթներ, այն է՝ ֆինանսական կայունության ապահովումը, դրամավարկային քաղաքականությունը, գնաճի դեմ պայքարը և մակրոտնտեսական կայունությունը։ Վերջին տարիներին կառուցում են սցենարներ, որոնց միջոցով փորձում են կառավարել ռիսկերը, իսկ հանրությանը տեղեկացնում են, թե ինչ է մտածում ԿԲ խորհուրդը։

Համաժողովի ընթացքում Մ․ Գալստյանը ընդգծեց, որ ընդհանուր աշխարհաքաղաքական զարգացումների արդյունքում հետաքրքրությունը Հայաստանի նկատմամբ աճել է, ինչը նպաստել է ավելի բարենպաստ տնտեսական միջավայրի ձևավորմանը։ Ռուս-ուկրաինական հակամարտության հետևանքով Հայաստան տեղափոխվածների  տնտեսական ազդեցությունը ևս նշանակալից է հատկապես որոշ ոլորտների պարագայում, սակայն պետք է պատրաստ լինել նաև հնարավոր զարգացումներին, եթե ռելոկանտները որոշեն հեռանալ երկրից։

Քննարկման առանցքում էր նաև «խաղաղության համաձայնագիրը», որը ստորագրելու հավանականությունն Անսելի կարծիքով շատ մեծ է և, որ հայ-թուրքական սահմանի բացումը պայմանավորված է այդ համաձայնագրով։ Նրա համոզմամբ դա կնպաստի ՀՀ տնտեսության զարգացմանը։

Անդրադառնալով հայ-թուրքական սահմանի բացման վերաբերյալ մտավախություններին՝ Մարտին Գալստյանը նշեց, որ պետք է պատրաստ լինել և մեծացնել կարողությունը Հայաստանում մշակելու և վարելու խելացի քաղաքականություն։ Նրա գնահատմամբ պետք է պատրաստ լինել տնտեսության վրա ազդեցություն ունեցող հնարավոր սցենարներին և ունենալ իրավիճակին արձագանքելու գործիքակազմ։ Ամենակարևորը նոր գաղափարներն են, գիտելիքների հարստացումը, կարողությունները զարգացնելը, ոչ թե վախենալը։