Հայաստանում 2024 թվականի մայիսի 1-ից փաթեթավորված խմելու ջրի համար ներդրվել է հսկիչ (նույնականացման) նշաններով պարտադիր դրոշմավորման պահանջ։
Այս համակարգը նախատեսված է ապահովել խմելու ջրի հետագծելիությունը արտադրությունից կամ ներմուծումից մինչև մանրածախ վաճառք՝ թույլ տալով վերահսկել արտադրանքի շարժը ողջ շղթայի ընթացքում:
Ինչ է նախատեսում դրոշմավորման նոր պահանջը
Համաձայն ՀՀ կառավարության 2024 թվականի ապրիլի 18-ի N553-Ն որոշման, նշված պահանջը վերաբերում է բնական կամ արհեստական հանքային ջրերին (գազավորված կամ չգազավորված)՝ առանց շաքարի կամ այլ քաղցրացնող նյութերի հավելման։ Այս ապրանքներն ունեն հատուկ DataMatrix ծածկագիր, որը փակցվում է արտադրանքի վրա և գրանցվում E-Mark համակարգում։ Երբ ապրանքը վաճառվում է վերջնական սպառողին, ծածկագիրը սկանավորվում է, ինչը թույլ է տալիս Պետական եկամուտների կոմիտեին (ՊԵԿ) հետևել, որ ապրանքը օրինականորեն շրջանառվում է և դուրս է գալիս շուկայից:
Ինչպես է գործում DataMatrix ծածկագիրը
DataMatrix ծածկագիրը սկանավորվում է վաճառքի կետի դրամարկղում՝ միանալով ՀԴՄ համակարգին: Ծածկագրի սկանավորումը տեղեկացնում է ՊԵԿ-ին ապրանքի շարժման մասին՝ ապահովելով խիստ վերահսկողություն, որից շեղումը կարող է դիտարկվել որպես ՀԴՄ-ի կիրառության կանոնների խախտում: Այս միջոցառումը նպաստում է ապրանքների շրջանառության թափանցիկությանը և հարկման դաշտի ընդլայնմանը։
Հսկիչ նշաններով դրոշմավորման ընդլայնումը այլ ապրանքների վրա
Փաթեթավորված խմելու ջրից բացի, Հայաստանը արդեն ներդրել է հսկիչ նշաններով դրոշմավորման համակարգ նաև ծխախոտային արտադրանքների (2023 թվականի մարտի 15-ից) և ալկոհոլային ապրանքների (հոկտեմբերի 15-ից) համար։ Կառավարության վերջերս ընդունված N 1715-Լ որոշման համաձայն՝ հսկիչ նշաններով դրոշմավորման փորձնական ծրագիրն ընդգրկում է նաև այլ ապրանքներ, ինչպիսիք են թեյը, սուրճը, դեղերը, ներկանյութերը և օծանելիքը։
Հսկիչ նշաններով դրոշմավորման նպատակը
Այս համակարգի ներդրումը նպատակ ունի պաշտպանել սպառողներին և խթանել բիզնեսների ազնվությունը։ Այն նաև նվազեցնում է կեղծ ապրանքների շրջանառության հավանականությունը՝ օգնելով կառավարությանը վերահսկել ապրանքների հետագծելիությունը, ինչպես նաև ապահովել հարկերի ճիշտ հաշվառումը:
ՊԵԿ-ը հիշեցնում է բոլոր կազմակերպություններին և անհատ ձեռներեցներին պահպանել ՀԴՄ-ի կիրառության կանոնները, որպեսզի ապահովվի հսկիչ նշաններով ապրանքների օրինական վաճառքը՝ խուսափելով հնարավոր իրավական խախտումներից։
