Ի՞նչ է ապրանքի թվային դրոշմավորումը և ինչո՞ւ է անհրաժեշտ
Դրոշմավորումը նույնականացման միջոցի՝ Դատա մատրիքս հատուկ թվային ծածկագրի` դրոշմավորման ենթակա ապրանքի վրա տեղադրումը և համապատասխան հավաստի տեղեկատվության փոխանցումն է ազգային օպերատորի E-mark համակարգ։ Դատա մատրիքս ծածկագիրը վաճառքից առաջ արտադրողի կամ ներմուծողի կողմից փակցվում կամ տպագրվում է ապրանքի փաթեթավորման վրա՝ հնարավորություն տալով տեսնելու, թե ապրանքը երբ և ում կողմից է արտադրվել կամ ներմուծվել երկիր և սպառման որ փուլում է այն գտնվում։
Նույնականացման միջոցներով թվային դրոշմավորումն ապահովում է ապրանքների հետագծելիությունը և հնարավորություն տալիս վերահսկել շրջանառությունում գտնվող յուրաքանչյուր ապրանք՝ արտադրությունից կամ ներմուծումից մինչև վերջնական սպառում։ Արդյունքում՝ ստեղծվում են հավասար պայմաններ շուկայի բոլոր մասնակիցների համար, կանխվում է կեղծ և անորակ ապրանքների վաճառքը, նվազում է ստվերային տնտեսությունը, պաշտպանվում են սպառողների իրավունքները։
Ո՞ր ապրանքներն են ենթակա պարտադիր դրոշմավորման
2025 թվականի մարտի 1-ից՝ գազավորված և ոչ գազավորված ըմպելիքներ, ոչ ալկոհոլային խմիչքներ, մակարոնեղեն, թեյը և սուրճ, կենդանական և բուսական յուղեր, շոկոլադ և կակաո պարունակող սննդամթերք, պահածոյացված մթերք, գարեջուր և գարեջրային խմիչքներ (ԱՏԳ ԱԱ ծածկագրեր՝ 0901, 0902, 0903 00 000 0, 1504, 1505 00, 1506 00 000 0, 1507, 1508, 1509, 1510, 1512 11 910, 1512 19 900, 1515, 1516 20 960 2, 1517, 1602, 1604, 1605, 1806, 1901, 1902, 1903 00 000 0, 1904, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006 00, 2007, 2008, 2009, 2101, 2202, 2203 00, 2209 00):
- 2025 թվականի հունիսի 1-ից՝ կաթնամթերք, մսամթերք, երշիկեղեն և կենդանիների կեր (ԱՏԳ ԱԱ ծածկագրեր՝ 0207, 0209, 0210, 0401, 0402, 0403, 0404, 0405, 0406, 1601 00, 1603 00, 2105 00, 2309):
- 2025 թվականի սեպտեմբերի 1-ից՝ նավթավերամշակման արտադրանք, ներկանյութեր, լաքեր և չորարարներ (ԱՏԳ ԱԱ ծածկագրեր՝ 2710 19 710 0, 2710 19 750 0, 2710 19 820 0, 2710 19 840 0, 2710 19 860 0, 2710 19 880 0, 2710 19 920 0, 2710 19 940 0, 2710 19 980 0, 3203 00, 3204, 3205 00 000 0, 3206, 3207 10 000 0, 3208, 3209, 3210 00, 3211 00 000 0, 3212, 3403 19 100 0, 3403 19 900 0, 3403 99 000 0):
- 2026 թվականի հունվարի 1-ից՝ դեղեր, վիտամիններ, oծանելիք, կոսմետիկան, հիգիենայի և խնամքի միջոցներ (ԱՏԳ ԱԱ ծածկագրեր` 2936, 3002 41 000 0, 3002 42 000 0, 3004, 3006 30 000 0, 3006 60 000 , 3303 00, 3304, 3305, 3306, 3307, 3401, 3402)։
Կառավարության որոշումը կարող եք գտնել այստեղ։
Հիշեցնենք, որ 2023 թվականից Հայաստանում նույնականացման միջոցներով պարտադիր դրոշմավորվում են ծխախոտային արտադրանքը, ալկոհոլային արտադրանքը, իսկ 2024 թվականի մայիսից՝ փաթեթավորված խմելու ջուրը։
Ի՞նչ փուլերով է անցնում դրոշմավորումը
Յուրաքանչյուր ապրանքախմբի համար նախքան նույնականացման միջոցներով պարտադիր դրոշմավորմանն անցնելը իրականացնում է փորձնական ծրագիր, այնուհետև միայն դրոշմավորումը դառնում է պարտադիր։ Փորձնական ծրագիրը ոլորտի ներկայացուցիչներին հնարավորություն է տալիս ծանոթանալ դրոշմավորման պահանջներին, տեխնիկապես պատրաստվել և ժամանակ ունենալ պարզաբանել առաջացած խնդիրները՝ աշխատելով ՊԵԿ-ի և ազգային օպերատորի մասնագետների հետ։
Ինչպե՞ս սկսել դրոշմավորումը
Նույնականացման միջոցներով դրոշմավորումն իրականացնելու համար արտադրող կամ ներմուծող ընկերությունները պետք է իրականացնեն հետևյալ երեք քայլերը․
- գրանցվեն ազգային օպերատորի e-Mark համակարգում (ներկայացնել գրանցման դիմում, կնքել պայմանագիր, ստանալ համակարգին հասանելիություն, գրանցել համապատասխան աշխատակիցներ համակարգից օգտվելու համար, գրանցել ապրանք),
- ձեռք բերեն Դատա մատրիքս ծածկագիր,
- մինչև ապարանքի օտարելը փակցնեն Դատա մատրիքս ծածկագիրը ապրանքի վրա և Е-mark համակարգում փոխեն ապրանքի կարգավիճակները։
Ի՞նչ պարտավորություններ ունեն վաճառքի կետերը
Նույնականացման միջոցներով դրոշմավորված ապրանքները վաճառելու համար վաճառքի կետերը պետք է․
- ապահովված լինեն երկչափ շտրիխ կոդեր կարդացող սկաներներով, որոնք անհրաժեշտ է համակցել մանրածախ վաճառքի կետի առևտրային ծրագրի կամ ՀԴՄ սարքի հետ,
- վաճառքի ժամանակ սկանավորել ապրանքի ծածկագիրը, որի տվյալը ՀԴՄ տվյալների հետ միասին կփոխանցվի ՊԵԿ տեղեկատվական շտեմարան, օպերատորի համակարգին կտեղեկացվի ապրանքի շրջանառությունից դուրս գալու մասին, որի արդյունքում կփոխվի ապրանքի ծածկագրի կարգավիճակը։
Եթե վաճառքի կետում ապրանքը չի սկանավորվում, դա համարվում է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. պատասխանատվությունը կրում է վաճառքի կետը։
Ինչպե՞ս օգտվել E-mark բջջային հավելվածից
Մանրածախ վաճառքի կետում ապրանքը գնելիս՝ սպառողը կարող է E-mark բջջային հավելվածի միջոցով սկանավորել Դատա մատրիքս ծածկագիրը և ստուգել ապրանքի վերաբերյալ տվյալները։ Հավելվածը հասանելի է IOS և Android համակարգերի օգտատերերի համար։
ՊԵԿ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժին
