2025 թվականի մայիսի 8-ին տեղի ունեցավ պատմական նշանակության մի իրադարձություն.
Վատիկանում Կարդինալների կոնկլավը ընտրեց Հռոմի նոր պապին՝ կարդինալ Ռոբերտ Ֆրենսիս Պրևոյին ԱՄՆ-ից։ Նա դարձավ ոչ միայն Հռոմի 267-րդ պապը, այլև առաջինը՝ ԱՄՆ-ից ընտրված հոգևոր առաջնորդների շարքում։ Պապական անունն է՝ Լեոն XIV։
Ո՞վ է Լեոն XIV պապը
69-ամյա Ռոբերտ Ֆրենսիս Պրևոստը ծնվել է Չիկագոյում, Իլինոյս նահանգում։ Նա ունի լայն միջազգային ծառայողական փորձ՝ միսիոներական աշխատանքներ է իրականացրել Հարավային Ամերիկայում՝ հատկապես Պերուի Տրուխիլյո քաղաքում։ 2014-2023 թվականներին նա ղեկավարել է Չիկլայոյի եպիսկոպոսությունը։
Վերջին շրջանում Պրևոստը զբաղեցնում էր Վատիկանի ազդեցիկ կառույցներից մեկի ղեկավարի պաշտոնը՝ եպիսկոպոսների նշանակումների դիկաստերիայի (Dicastery for Bishops) ղեկավարը։ Նրա այս պաշտոնավարումը հաճախ դիտարկվում է որպես Պապ դառնալու հնարավորության «նախապատրաստական փուլ»։
Պատմական և խորհրդանշական անուն
Նոր պապը վերցրել է «Լեոն XIV» անունը՝ շարունակելով Լեոն պապերի ավանդույթը, որոնցից վերջինը՝ Լեոն XIII-ը, պաշտոնավարել է 1878-1903 թվականներին։ Այս ընտրությունը, հնարավոր է, ենթադրում է բարեփոխչական շարունակականություն, քանի որ Լեոն XIII-ը հայտնի էր ժամանակակից աշխարհի և եկեղեցու հարաբերությունների վերաիմաստավորմամբ։
Առաջին ամերիկացի պապը. ինչո՞ւ է սա նշանակալից
Ռոբերտ Ֆրենսիս Պրևոստը պատմության մեջ առաջին պապն է, որն ընտրվել է ԱՄՆ-ից։ Սա կարևոր քայլ է աշխարհագրական ընդգրկման և եկեղեցու գլոբալացման տեսանկյունից։ Այն կարող է ազդել Վատիկանի քաղաքականության վրա՝ ընդլայնելով ուշադրությունը դեպի ամերիկյան մայրցամաքը՝ Լատինական Ամերիկայի և Հյուսիսային Ամերիկայի վրա։
Նրա առաջնորդության ոճը, հավանաբար, կշարունակի Փոփոխության և արդիականացման ուղին՝ ինչպես արել էր Պապ Ֆրանցիսկոսը։ Ինքը՝ Լեոն XIV-ը, նշել է՝ մնում է միսիոներ իր էությամբ՝ «Քրիստոնյայի կոչումը մնում է նույնը՝ լինել միսիոներ և քարոզել Ավետարանը»։
Միջազգային արձագանքները
Նոր պապի ընտրությանը հետևել են շնորհավորանքներ համաշխարհային առաջնորդներից.
-
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը նշել է, որ սա հպարտության մեծ պահ է ԱՄՆ-ի համար։ Նա իր Truth Social հարթակում գրեց, որ անհամբեր սպասում է հանդիպմանը։
-
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ուղարկեց սրտանց շնորհավորական ուղերձ՝ նշելով՝ վստահ է, որ Վատիկանի և Ռուսաստանի միջև կառուցողական համագործակցությունը կշարունակի զարգանալ՝ հիմնվելով քրիստոնեական ընդհանուր արժեքների վրա։
Այս ուղերձները շեշտում են նոր պապի համաշխարհային նշանակությունը՝ որպես հաշտեցնող ու բարեկամական երկխոսության խթանող կերպար։
***
Լեոն XIV պապի ընտրությունը նշանավորում է մի շարք նոր գործընթացների սկիզբ թե՛ եկեղեցու ներսում, թե՛ միջազգային հարաբերություններում։ Նրա ամերիկյան ծագումը, միսիոներական անցյալը և վարչական փորձը հուշում են, որ Հռոմի Սուրբ Աթոռը մտադիր է խորացնել բարեփոխումները՝ միաժամանակ ընդլայնելով ազդեցությունը գլոբալ հարթակում։
Նրա գործունեությունը առաջիկա տարիներին մեծապես կհետաքրքրի թե՛ հավատացյալներին, թե՛ քաղաքական առաջնորդներին։ Նոր պապի ընտրությունը պատմական է և կարող է փոխել ինչպես Վատիկանի ներսում տեղի ունեցող գործընթացները, այնպես էլ նրա հարաբերությունները աշխարհի տարբեր տարածաշրջանների հետ։
