Ինչ է փոխվել բանկերում, կանխիկում ու վճարային համակարգում՝ ԿԲ հաշվետվության գլխավոր կետերը

Հայաստանի Կենտրոնական բանկը հրապարակել է 2024 թվականի տարեկան հաշվետվությունը, որտեղ ներկայացված են տնտեսության կառուցվածքային բարեփոխումների և դրամավարկային քաղաքականության զարգացման հիմնական միտումները։

Ստորև ներկայացնում ենք հաշվետվության կարևորագույն կետերը.

Դրամավարկային քաղաքականություն և գնաճ

2024 թվականի սկզբին գրանցվել է 12-ամսյա գնաճի նվազում, սակայն հետագայում արձանագրվել է որոշակի աճ՝ պայմանավորված արտաքին շուկաներից եկող գնաճային ազդեցությունների փոփոխությամբ։ ԿԲ-ն նպատակ ունի գնաճի թիրախը իջեցնել մինչև 3%, ինչը կնպաստի երկարաժամկետ տնտեսական կայունությանը և ներդրողների վստահության բարձրացմանը ։

Բանկային համակարգի ամրապնդում

Բանկային համակարգի ամրապնդման նպատակով 2024թ. հոկտեմբերին կապիտալի հակացիկլիկ բուֆերը բարձրացվել է 0.25 տոկոսային կետով՝ հասնելով 1.75 տոկոսի ռիսկով կշռված ակտիվների նկատմամբ։ Բանկերի վարկային պորտֆելի կառուցվածքում լողացող տոկոսադրույքով վարկերը կազմել են 38%, իսկ հաստատուն տոկոսադրույքով վարկերը՝ 62%։

Բանկային համակարգի ընդհանուր ակտիվները 2024 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ կազմել են 11.04 տրլն ՀՀ դրամ՝ 2023 թվականի համադրելի ցուցանիշի համեմատ աճելով 20%-ով ։ Ընդհանուր կապիտալը կազմել է 1.7 տրլն դրամ՝ աճելով 25%-ով։

Անկանխիկ վճարումների զարգացում

2024 թվականին ներդրվել է QR կոդերի միջոցով վճարումների փոխգործելիության պարտադիր պահանջ, որի լիարժեք իրականացումը նախատեսվում է 2025 թվականին։ Սա նպաստում է անկանխիկ վճարումների ոլորտի զարգացմանը և ֆինանսական ներառման բարձրացմանը։

Տնտեսական ակտիվություն և աճ

2024 թվականին Հայաստանում պահպանվել է բարձր տնտեսական ակտիվություն՝ պայմանավորված գերազանցապես ծառայությունների, շինարարության և առևտրի ոլորտներում արձանագրված բարձր աճով, ինչի արդյունքում տարեկան տնտեսական աճը կազմել է 5.9%։ Տարվա ընթացքում բանկային համակարգի ավանդային և վարկային պորտֆելներն աճել են բարձր տեմպերով, անշարժ գույքի գները շարունակել են աճել, թեև ավելի նվազ տեմպերով, մինչդեռ հիփոթեքային վարկավորման աճի տեմպերը պահպանվել են բարձր մակարդակում։

Կանխիկ դրամի շրջանառություն

Հաշվետվության մեջ նշվում է, որ 2024 թվականին կանխիկ դրամի զանգվածը շրջանառության մեջ աճել է 8.2%-ով, իսկ ԿԲ ընդհանուր դրամարկղային շրջանառության ծավալը նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 1.8%-ով։ Սա հետևանք է ԿԲ-ի կողմից 2022 թվականին ընդունված որոշման, որի արդյունքում առևտրային բանկերի դրամարկղային կենտրոնների տեխնիկական հագեցվածությունը համապատասխանեցվել է միջազգային չափանիշներին։

***

2024 թվականը Հայաստանի ֆինանսաբանկային համակարգի համար եղել է կայունության և զարգացման տարի։ Կենտրոնական բանկի իրականացրած քաղաքականությունները նպաստել են տնտեսության կառուցվածքային բարեփոխումներին, ֆինանսական համակարգի ամրապնդմանը և տնտեսական ակտիվության բարձր մակարդակի պահպանմանը։

Աղբյուրներ

• Կենտրոնական բանկի 2024թ. տարեկան հաշվետվություն

• Կենտրոնական բանկի 2024թ. տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունը՝ ամփոփ

• ՀՀ բանկային համակարգի ակտիվները 2024 թ․-ի դեկտեմբերին կազմել են 11.04 տրլն ՀՀ դրամ

• Կենտրոնական բանկը ներկայացրել է ֆինանսական համակարգի 2024-ի ամփոփումն ու առաջիկա ծրագրերը