Չինաստանը երեքշաբթի հակադարձեց ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի սահմանած մաքսատուրքերին՝ կիրառելով սեփական մաքսատուրքեր ամերիկյան ապրանքների նկատմամբ։ Միևնույն ժամանակ, Պեկինը հայտարարեց Google-ի դեմ հակամենաշնորհային հետաքննության մեկնարկի մասին՝ խորացնելով առևտրային լարվածությունը երկու երկրների միջև։
Նոր մաքսատուրքեր՝ ամերիկյան ներմուծման համար
Չինաստանի ֆինանսների նախարարությունը հայտարարեց, որ 15% մաքսատուրք կկիրառի ածխի և հեղուկ բնական գազի (LNG) ներկրման համար, իսկ 10% մաքսատուրք՝ հում նավթի, գյուղատնտեսական տեխնիկայի և մեծ շարժիչներով մեքենաների համար։ Այս նոր սահմանափակումները ուժի մեջ կմտնեն հաջորդ երկուշաբթի՝ ազդելով ամերիկյան ապրանքների մրցունակության վրա։
Չինաստանի հայտարարության մեջ ընդգծվում է, որ ԱՄՆ-ի մաքսատուրքերի բարձրացումը խախտում է Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կանոնները և վնասում է երկու երկրների տնտեսական հարաբերություններին։
Google-ի դեմ հակամենաշնորհային հետաքննություն
Չինաստանի շուկայի կարգավորման պետական վարչությունը (SAMR) հայտարարել է, որ հետաքննում է Google-ին՝ հակամենաշնորհային օրենքները խախտելու կասկածանքով։ Թեև այս հայտարարությունը բացահայտորեն կապված չէ մաքսատուրքերի հետ, այն հնչել է Թրամփի նոր սահմանափակումների ուժի մեջ մտնելուց մի քանի րոպե անց, ինչը որոշ փորձագետներ դիտարկում են որպես Չինաստանի հաշվարկված պատասխան քայլ։
Google-ի ներկայությունը Չինաստանում սահմանափակ է. ընկերությունը դուրս եկավ չինական շուկայից 2010 թվականին՝ չհամաձայնելով կատարել Պեկինի գրաքննության պահանջները։ Սակայն, հակամենաշնորհային հետաքննությունը կարող է ազդել Google-ի հնարավոր ապագա ծրագրերի վրա Չինաստանում, ինչպես նաև ազդակ ծառայել այլ արևմտյան տեխնոլոգիական ընկերությունների համար։
Արտահանման վերահսկողության նոր սահմանափակումներ
Պեկինը հայտարարել է, որ ուժեղացնում է արտահանման վերահսկողությունը որոշ առանցքային հումքային նյութերի նկատմամբ, որոնք օգտագործվում են բարձր տեխնոլոգիական արտադրության մեջ։ Սահմանափակումների նոր փաթեթը ներառում է վոլֆրամ, բիսմուտ, մոլիբդեն, ինդիում և թելուրիում՝ կարևոր հանքանյութեր, որոնք ԱՄՆ-ը համարում է ռազմավարական նշանակության։
Ավելի վաղ՝ դեկտեմբերին, Չինաստանը սահմանափակել էր գալիումի և գերմանիումի արտահանումը, որոնք լայնորեն օգտագործվում են միկրոէլեկտրոնիկայի և պաշտպանական արդյունաբերության մեջ։ Այս նոր սահմանափակումները կարող են հավելյալ ճնշում գործադրել ԱՄՆ տեխնոլոգիական և արդյունաբերական ոլորտների վրա։
Չինաստանը խստացնում է սահմանափակումները ամերիկյան ընկերությունների նկատմամբ
Չինաստանի առևտրի նախարարությունը հայտարարել է, որ երկու ամերիկյան ընկերություն՝ PVH Group (Calvin Klein և Tommy Hilfiger ապրանքանիշերի սեփականատեր) և Illumina (բիոտեխնոլոգիական ընկերություն), ներառվել են «անվստահելի կազմակերպությունների» ցանկում։ Այս ընկերություններին արգելվում է ներգրավվել Չինաստանի հետ առևտրային գործունեության մեջ և կատարել նոր ներդրումներ երկրում։
PVH Group-ի նկատմամբ հետաքննությունը սկսվել էր 2023 թվականի սեպտեմբերին՝ Սինցզյանից բամբակի գնումները դադարեցնելու որոշման հետ կապված։ Պեկինը պնդում է, որ այդ քայլը եղել է ոչ պատշաճ առևտրային վարքագծի դրսևորում։
Հնարավոր հետևանքներ համաշխարհային տնտեսության վրա
Վերլուծաբանների կարծիքով՝ Չինաստանի նոր սահմանափակումները կարող են երկարաժամկետ ազդեցություն ունենալ համաշխարհային շուկաների վրա։ ԱՄՆ նախկին դիվանագետ Ֆիլիպ Լակը նշել է, որ Չինաստանի արտահանման վերահսկողության միջոցները կարող են խաթարել արևմտյան երկրներում բարձր տեխնոլոգիաների արտադրությունը։
Շուկայի գլխավոր ստրատեգ Սթիվեն Դովերի խոսքով, այս առևտրային լարվածությունը կարող է հանգեցնել համաշխարհային տնտեսական աճի դանդաղման, ԱՄՆ-ում գնաճի աճի և դոլարի փոխարժեքի բարձրացման։
***
Չինաստանի պատասխան մաքսատուրքերն ու առևտրային սահմանափակումները ցույց են տալիս, որ առևտրային հակամարտությունը նոր փուլ է մտնում։ Մինչ Թրամփը փորձում է ճնշում գործադրել Չինաստանի վրա, Պեկինը հստակ ուղերձ է հղում, որ պատրաստ է հակազդել՝ կիրառելով ինչպես մաքսատուրքեր, այնպես էլ արտահանման վերահսկողություն և հակամենաշնորհային միջոցներ։ Այս զարգացումները կարող են նշանակալի ազդեցություն ունենալ ոչ միայն ԱՄՆ-ի և Չինաստանի, այլև գլոբալ շուկաների վրա՝ առաջ բերելով նոր տնտեսական և քաղաքական մարտահրավերներ։
Աղբյուր՝ TIME
