Ինչու է նոր սերունդը հրաժարվում «կյանքը աշխատանքին նվիրվելու» գաղափարից

Աշխատանքը դարձել է ոչ թե ինքնության հենասյուն, այլ այն տարածքը, որտեղ մարդը պետք է զարգանա, ոչ թե սպառվի։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում աշխատանքային մշակույթը փոխվել է ավելի արագ, քան երբևէ։ Այն գաղափարը, որ մարդը պետք է կյանքը նվիրի աշխատանքին, լինի ամեն օրը գրասենյակում, ապացուցի հավատարմությունը ծանրաբեռնվածությամբ և հաջողությունը չափի զբաղվածությամբ, այլևս չի գործում նոր սերնդի համար։ Դա չի նշանակում, որ մարդիկ այլևս չեն ուզում աշխատել կամ ձգտել առաջընթացի։ Ընդհակառակը՝ նրանք աշխատում են շատ, բայց ոչ ամեն գնով։ Նրանք հրաժարվում են այն մոդելից, որ կյանքը պետք է կառուցել աշխատանքի շուրջ։

Այս փոփոխությունը պատահական չէ, այլ ունի խորքային պատճառներ՝ սոցիալական, հոգեբանական, տնտեսական և մշակութային։

Նոր սերունդը մեծացել է մի իրականության մեջ, որտեղ կյանքը արագ է, անորոշ, ճնշումը՝ բարձր, իսկ աշխատանքի աշխարհը՝ մշտապես փոփոխվող։ Նրանք տեսել են նախորդ սերունդների փորձը՝ ապրել աշխատանքի համար, բայց ոչ միշտ ստանալ դրա փոխհատուցումը։ Նրանք ականատես են եղել, թե ինչպես կարող են մարդիկ տարիներով աշխատել, բայց մեկ ճգնաժամը կամ մեկ սխալը խլում է ամեն ինչ։ Աշխատանքի նկատմամբ կույր հավատարմությունը այլևս ապահովություն չի տալիս։ Արդյունքում ծնվել է մի նոր մտածողություն՝ մարդկանց արժեքը չի որոշվում, թե որքան են աշխատում, այլ՝ ինչպես են ապրում։

Այս սերունդը զգում է, որ աշխատանքը չի կարող լինել կյանքի միակ առանցքը։ Նրանք ավելի շատ կարևորում են ինքնությունը, հոգեկան առողջությունը, մարդկային հարաբերությունները, հոգեբանական կայունությունը, անձնական հետաքրքրությունները։ Աշխատանքը դարձել է ոչ թե ինքնության հենասյուն, այլ այն տարածքը, որտեղ մարդը պետք է զարգանա, ոչ թե սպառվի։ Նրանք հրաժարվում են այն համոզմունքից, որ նվիրվածությունը չափվում է ժամաքանակով։ Այժմ այն չափվում է արժեքով, որը մարդը ստեղծում է, ոչ թե ժամերով, որոնք նվիրում է։

Նոր սերունդը նաև այլ պատկերացում ունի հաջողության մասին։ Եթե նախկինում հաջողությունը հստակ էր՝ կարիերային աստիճան, բարձր պաշտոն, կայունություն, ապա այսօր հաջողությունը բազմաշերտ է։ Այն ներառում է ազատություն, ժամանակի վերահսկում, զարգացման հնարավորություն, հոգեկան հավասարակռություն, ստեղծարարություն, ինքնաարտահայտում։ Հաջողությունը այլևս չի համարվում միայն դուրսից երևացող նվաճում։ Այն ներքին ճիշտ զգացողությունն է։

Տնտեսական փոփոխություններն էլ են ազդել։ Աշխատանքը այլևս չի երաշխավորում լիարժեք կայունություն։ Հեռավոր աշխատանքը, ֆրիլանսը, շուկայում մրցակցային հմտությունների աճը, թվային աշխատաշուկան սովորեցրել են, որ մարդը չի կարող ապավինել միայն մեկ գործատուի կամ մեկ պաշտոնի։ Նոր սերունդը ձգտում է բազմաշերտ ինքնությանը, մի քանի հնարավոր ուղիների, բազմաֆունկցիոնալությանը։ Նրանք ուզում են աշխատել ոչ թե այնտեղ, որտեղ հարկավոր է, այլ այնտեղ, որտեղ արժեք են ստեղծում։ Նրանց համար կարիերան ոչ թե երկար ճանապարհ է, այլ փոփոխվող ուղիների քարտեզ։

Այս սերունդը նաև ավելի շատ գիտակցում է հոգեկան առողջության արժեքը։ Նրանք տեսնում են, որ աշխատանքային ծանրաբեռնվածությունը, անարդար հարաբերությունները, լարված միջավայրը կարող են ոչ միայն խլել էներգիան, այլ նաև ազդել կյանքի որակի վրա։ Նրանք չեն վախենում փոխել աշխատանք, երբ զգում են, որ միջավայրը սպառում է։ Նրանք վստահ են, որ աշխատանքը պետք է հարմարվի կյանքին, ոչ թե կյանքը՝ աշխատանքին։

Այս գնալով ավելի տարածվող մոտեցումը չի նշանակում հակագործարարական վերաբերմունք։ Այն նշանակում է ավելի հասուն, ավելի գիտակցված և ավելի առողջ մոտեցում աշխատանքի հանդեպ։ Նոր սերունդը չի դժգոհում աշխատանքից։ Նրանք պարզապես հրաժարվում են այն գաղափարից, որ պետք է զոհաբերել կյանքն ու ինքնությունը։

Այնքան ժամանակ, որքան մարդիկ ընտրում են ապրել աշխատանքից դուրս ամբողջական կյանք, աշխատաշուկան նույնպես փոխվում է։ Գործատուները ստիպված են ստեղծել ավելի ներառական, մարդկային, ճկուն և զարգացնելու միջավայրեր։ Աշխատանքային հարաբերությունները դառնում են համագործակցային, ոչ ենթարկման վրա հիմնված։ Իսկ կարիերան դառնում է կյանքի մի մաս, ոչ դրա սահմանումը։

Նոր սերնդի ընտրությունը հիմնված է պարզ համոզման վրա՝ կյանքը շատ մեծ է մեկ աշխատանքի համար։ Եվ որքան արագ այդ համոզումը տարածվում է, այնքան ավելի մարդկային է դառնում ապագայի աշխատաշուկան։