Սեպտեմբերի 9-ի կարևոր լուրերը

Հայաստան

Զբոսաշրջության ոլորտում նոր ռեկորդ
Էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը հայտնել է, որ 2025 թվականի օգոստոսին Հայաստան այցելել է 334 396 զբոսաշրջիկ, մինչդեռ 2024-ի օգոստոսին այդ թիվը եղել է 300 919։ Աճը կազմել է 11,1 տոկոս։ Նախարարը նշել է, որ այս տարվա մայիսից օգոստոս ամիսները համարվել են Հայաստանի զբոսաշրջության պատմության մեջ ամենաշատ այցելուներով ամիսները։

Գնաճի ցուցանիշները Հայաստանում
Եվրասիական զարգացման բանկի տվյալներով՝ օգոստոսին տարեկան գնաճը կազմել է 3,6 տոկոս, ինչը փոքր աճ է հուլիսի 3,4 տոկոսի համեմատ։ Սննդամթերքի և ներմուծվող ոչ պարենային ապրանքների գները բարձրացել են, սակայն ծառայությունների ոլորտում աճի տեմպը նվազել է։ Կենտրոնական բանկի կանխատեսմամբ՝ սպառողական գների աճը կմնա նպատակային ցուցանիշի սահմաններում։

ԶՈՒ հատուկ նշանակության ուժերը ստացան մարտական դրոշ
Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ, գեներալ-լեյտենանտ Էդվարդ Ասրյանը հատուկ նշանակության ուժերի հրամանատարությանը հանձնել է մարտական դրոշը։ Նա ընդգծել է, որ դրոշը զինվորական պատվի, արիության և հայրենիքին անձնուրաց ծառայության խորհրդանիշ է։

ԱԳՆ-ի հաղորդագրություն ԱՄՆ-ի հետ խորհրդակցությունների մասին
ԱԳՆ խոսնակ Անի Բադալյանը հայտնել է, որ առաջիկայում նախատեսվում են նոր քննարկումներ ամերիկյան կողմի հետ։ Դրանց թվում կլինի նաև տնտեսական և տարածաշրջանային նախագծերի քննարկում։

Հայաստան–Պակիստան հարաբերություններ
ԱԳՆ-ն պարզաբանել է, որ Հայաստանի և Պակիստանի միջև դիվանագիտական հարաբերությունները արդեն հաստատվել են, ուստի ՄԱԿ-ում ճանաչման հարց չկա։ Երկու երկրները քննարկելու են ինչպես երկկողմ, այնպես էլ բազմակողմ համագործակցության հնարավորությունները։

Երևանի ավագանու արտոնությունները զոհվածների ընտանիքներին
Երևանի ավագանին որոշում է կայացրել գույքահարկի արտոնություններ տրամադրել մարտական գործողությունների ընթացքում զոհվածների, վիրավորվածների, գերիների և անհայտ բացակայողների ընտանիքներին։

ՀԴՄ սպասարկման ընկերությունների տուգանքները
Մրցակցության հանձնաժողովը 288,8 մլն դրամ տուգանք է սահմանել յոթ ընկերությունների նկատմամբ՝ ծառայությունների գների բարձրացման և խտրական մոտեցման համար։ Ընկերություններին պարտադրել են գումարները վերադարձնել կամ հաշվանցել հաճախորդներին։

Կենտրոնական բանկի հաշվետվությունը
ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանի խոսքով՝ 2025-ի առաջին ութ ամիսներին 12-ամսյա գնաճը կազմել է 3,6 տոկոս։ Տնտեսական աճը գնահատվել է 4,9–5,3 տոկոսի սահմաններում։ Բանկերի վարկային պորտֆելը աճել է 20 տոկոսով, իսկ վատ վարկերի բաժինը պատմական նվազագույնին է հասել։

Իրանի դեսպանի հայտարարությունը «միջանցքի» թեմայով
Իրանի դեսպանը հայտարարել է, որ որևէ փաստաթղթում «Զանգեզուրի միջանցք» արտահայտությունը չկա։ Խոսքը վերաբերում է ճանապարհին, ոչ թե միջանցքին, և որևէ բան ուժով չի իրականացվելու։

Մշակութային կորուստ Արցախում
Արցախի ԱԳՆ շենքի ապամոնտաժման ընթացքում ոչնչացվել է նկարիչ Առնոլդ Մելիքսեթյանի որմնանկարը։ Արցախի մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչները դա գնահատել են որպես Ադրբեջանի մշակութային ժառանգության ոչնչացման քաղաքականություն։

Հայաստան–Իրան համագործակցություն մշակույթի ոլորտում
Թեհրանի ազգային գրադարանում բացվել է «Հայկական անկյուն»։ Այստեղ ներկայացված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի վերաբերյալ շուրջ 60 գիրք։ Ստորագրվել է համագործակցության հուշագիր՝ ձեռագրերի համատեղ ցուցադրությունների և գիտական ծրագրերի համար։

Տարածաշրջան և աշխարհ

ԵԱՏՄ-ում մանրածախ առևտրի աճ
Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի տվյալներով՝ 2025-ի հունվար–մայիսին մանրածախ առևտրի շրջանառությունը աճել է։ Ղրղզստանում՝ 24,6%, Բելառուսում՝ 9,3%, Հայաստանում՝ 7%, Ղազախստանում՝ 6,5%, Ռուսաստանում՝ 2,3%։

Ֆրանսիայի կառավարությունը հրաժարական է տալիս
Ֆրանսիայի խորհրդարանը անվստահություն է հայտնել վարչապետ Ֆրանսուա Բայրուի կառավարությանը։ Վարչապետը պաշտոնը լքելու է նշանակվելուց ընդամենը 9 ամիս անց։ Նախագահ Մակրոնը քննարկելու է նոր վարչապետի թեկնածությունը։

Թբիլիսիում բախումներ
Վրաստանի մայրաքաղաքում քաղաքապետի թեկնածու Կախա Կալաձեի շտաբի մոտ տեղի են ունեցել բախումներ «Վրացական երազանքի» կողմնակիցների և ցուցարարների միջև։ Բախումները վերածվել են ֆիզիկական բռնությունների։

Իսրայելի նոր ռազմական գործողությունները
Վարչապետ Նեթանյահուն հայտարարել է, որ Գազայում ոչնչացվել է ահաբեկչական 50 օջախ։ Նա նաև նշել է, որ Իսրայելն ինտենսիվ պատերազմ է մղում միաժամանակ մի քանի ճակատներում՝ Եմենում, Գազայում, Լիբանանում։

Եմենից հարվածներ Իսրայելին
«Անսար Ալլահ» զինյալները հարվածել են Իսրայելի մի քանի թիրախների, այդ թվում՝ Թել Ավիվի և Էյլաթի օդանավակայաններին։

Մեքսիկայում վթար
Բեռնատար գնացքի և ավտոբուսի բախման հետևանքով զոհվել է առնվազն 10 մարդ։

Նեպալում զանգվածային բողոքի ցույցերից հետո վարչապետի հրաժարականը
Սոցիալական ցանցերի արգելքի դեմ բողոքի ցույցերի արդյունքում զոհվել էր 19 մարդ։ Դրանից հետո կառավարությունը հանել է սահմանափակումը, իսկ վարչապետ Շարմա Օլին հայտարարել է հրաժարականի մասին։

Դոնեցկի մարզում զոհեր
Ուկրաինական կողմի տվյալներով՝ ռուսական ավիահարվածի հետևանքով զոհվել է առնվազն 20 մարդ, այդ թվում՝ խաղաղ բնակիչներ։

Չինաստանի էներգետիկ տվյալներ
Օգոստոսին նավթի ներմուծումը ավելացել է 5 տոկոսով՝ հասնելով 11,3 մլն բարելի օրական։ Սակայն ծախսերը նվազել են ավելի քան 11 տոկոսով։

Չինաստան–ԱՄՆ առևտրի անկում
Երկկողմ առևտրաշրջանառությունը 2025-ի ութ ամսում նվազել է 14,4 տոկոսով և կազմել մոտ 380 մլրդ դոլար։

Վրաստանում գնաճ
Օգոստոսին Վրաստանում արձանագրվել է վերջին երկու տարվա առավելագույն տարեկան գնաճը՝ 4,6%։ Ամենաշատը թանկացել են մրգերն ու սննդամթերքը։

ԱՄՆ աշխատաշուկայի վիճակը
Օգոստոսին ստեղծվել է ընդամենը 22 հազար նոր աշխատատեղ, գործազրկության մակարդակը հասել է 4,3 տոկոսի՝ վերջին չորս տարվա ամենաբարձր ցուցանիշին։ Տնտեսագետները կանխատեսում են տոկոսադրույքի նվազեցում։

Տնտեսություն և բիզնես

ԵՄ-ին կոչ՝ հրաժարվել ռուսական էներգակիրներից
ԱՄՆ-ի էներգետիկ քաղաքական պատասխանատուն հայտարարել է, որ Եվրոպան պետք է ամբողջությամբ դադարեցնի ռուսական նավթի և գազի ներմուծումը և փոխարինի դրանք ամերիկյան գազով։

Հայաստան–Եվրոպական վերակառուցման և զարգացման բանկ
Կառավարությունը հավանություն է տվել Երևանում մաքսային և լոգիստիկ կենտրոն կառուցելու վարկային և դրամաշնորհային համաձայնագրին։ Հայաստանի համար նախատեսվում է 45 մլն եվրոյի ֆինանսավորում։

ՊԵԿ-ի նախաձեռնություն ստվերի կրճատման համար
Ներկայացվել է շրջանառության վերահսկման նոր համակարգ, որը կվերահսկի արտադրությունից մինչև սպառում ամբողջ շղթան և կպարզեցնի բիզնեսի աշխատանքը։

Մշակույթ և հասարակություն

Նորաձևության աշխարհում նոր կերպար
Իտալացի դիզայներ Մարկո Մոնրոն ներկայացրել է իր «Մունբուբու» կերպարը՝ ոգեշնչված MTV մրցանակաբաշխության խորհրդանիշից։ Լաբուբուն դարձել է համաշխարհային նորաձևության խորհրդանիշ, որը կրել են բազմաթիվ աստղեր։

Մշակութային համագործակցություն Հայաստանի և Իրանի միջև
Թեհրանում բացված «Հայկական անկյունում» ցուցադրվում են Հայաստանի պատմության ու մշակույթի մասին գրքեր, ստորագրվել է հուշագիր՝ համատեղ ցուցադրությունների և ծրագրերի համար։

Սպորտային լուրեր
Քրիշտիանու Ռոնալդուն հրապարակել է տեսանյութ հայ տղայի հետ՝ նշելով, որ շնորհակալ է Հայաստանում ստացած աջակցության համար։