Թողարկվել է Համաշխարհային ջրային ռեսուրսների վիճակի 2024թ․ զեկույցը

2025 թվականի սեպտեմբերի 18-ին պաշտոնապես թողարկվել է Համաշխարհային օդերևութաբանական կազմակերպության (ՀՕԿ)-ի Համաշխարհային ջրային ռեսուրսների վիճակի 2024 թվականի զեկույցը։ Այս մասին հայտնում է «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիտորինգի կենտրոնը»։

Զեկույցի ներկայացումն անցկացվել է հիբրիդային եղանակով, որի ընթացքում բացման խոսքով հանդես է եկել ՀՕԿ-ի գլխավոր քարտուղար Սելեաստա Սաուլոն։

«Ջրի շրջապտույտը դարձել է ավելի ու ավելի անկայուն և ծայրահեղ՝ տատանվելով չափազանց շատ և չափազանց քիչ ջրի միջև՝ մեծ ազդեցություն ունենալով տնտեսությունների և հասարակության վրա։ 2024 թվականին գետավազանների միայն մեկ երրորդն էր նորմալ վիճակում։ Մնացածը ջրային ռեսուրսների տեսանկյունից կամ միջինից բարձր, կամ միջինից ցածր էին, ինչը վեցերորդ տարին անընդմեջ ակնհայտ անհավասարակշռության դրսևորում էր։

Հետևապես իմ եզրակացությունն այն է, որ հուսալի, գիտականորեն հիմնավորված տեղեկատվությունը ավելի կարևոր է, քան երբևէ, քանի որ մենք չենք կարող կառավարել այն, ինչը չենք չափում։ ՀՕԿ-ի «Համաշխարհային ջրային ռեսուրսների 2024 թվականի վիճակի մասին զեկույցը» ՀՕԿ-ի այդ գիտելիքները տրամադրելու պարտավորության մի մասն է»,-ասել է նա։

Բացման խոսքից հետո ՀՕԿ-ի հիդրոլոգիայի, ջրի և կրիոսֆերայի ծառայությունների տնօրեն դոկտոր Ստեֆան Ուլենբրուքի կողմից հակիրճ ներկայացվել է զեկույցի հիմնական հաղորդագրությունները։ Միջոցառմանը մասնակցել է նաև ՀՕԿ-ում Հայաստանի հիդրոլոգիական խորհրդական, «Հայհիդրոմետ» ՊՈԱԿ-ի Հիդրոլոգիայի ծառայության պետ Ամալյա Միսակյանը։

2024 թվականի զեկույցի հիմնական առաջընթացները

«Համաշխարհային ջրային ռեսուրսների վիճակի մասին զեկույցը» արդեն չորրորդ տարին է հրապարակվում, և այն մինչ օրս ամենաընդգրկունն է՝ լճերի, ջրամբարների, տեղումների և ջրի որակի վերաբերյալ նոր տեղեկություններով։ ՀՕԿ անդամ պետությունների ներգրավվածությունն ավելացել է տվյալների փոխանակման առումով։ Այն առաջարկում է առաջընթաց մեթոդաբանության և տվյալների աղբյուրների ոլորտում։

Զեկույցի արժեքը

• Հեշտ հասկանալի գլոբալ ակնարկ և տարբեր հիդրոլոգիական փոփոխականների գրաֆիկական ամփոփումներ գլոբալ մասշտաբով (ստանդարտացված, հետևողական, հեղինակավոր):

• Այն հնարավորություն է տալիս տարբերակելու ջրի կարճաժամկետ ազդեցությունները երկարաժամկետ միտումներից:

• Տեղեկատվություն տրամադրել (համատեղ) ջրային ռեսուրսների վերաբերյալ միջկառավարական քննարկումների վերաբերյալ:

• Խթանել մոնիթորինգը և տվյալների փոխանակումը:

Հաշվետվության հետևանքները և ապագայի հեռանկարները

• Հաշվետվությունը ընդգծում է արբանյակային դիտարկումների և մոդելավորման համակարգերի ներուժը՝ օգնելու երկրներին, մասնավորապես՝ սահմանափակ մոնիթորինգի հնարավորություններ և տվյալների մեծ բացեր ունեցող երկրներին, լուծելու այս մարտահրավերները և բարելավելու հիդրոլոգիական գնահատականները։

EW4All – Վաղ նախազգուշացումներ բոլորի համար

Հիդրոլոգիական համակարգերի և ջրային ռեսուրսների վիճակի դիտարկումները/չափումները և գնահատումը վաղ նախազգուշացման համակարգերի կարևորագույն նախապայման է։ Այս զեկույցը ներկայացնում է տվյալների հասանելիության վիճակի ընդհանուր պատկերը և խրախուսում է տվյալների փոխանակումը, որը կարևոր է ՄԱԿ-ի «Վաղ նախազգուշացումներ բոլորի համար» (EW4All) նախաձեռնության համար իմաստալից արտադրանք մշակելու համար։ Հիմնական իրադարձությունների մասին հաղորդումը բարձրացնում է հանրային իրազեկվածությունը և հիմք է հանդիսանում EW4All գործունեության համար։

Հիդրոլոգիական ցիկլ

Հիդրոլոգիական ցիկլը զգալի փոփոխությունների է ենթարկվում՝ կլիմայի փոփոխության և մարդկային միջամտությունների պատճառով գլոբալ փոփոխականության աճով պայմանավորված։ Ջրային ցիկլում կա գլոբալ փոփոխականություն, այն հսկայական է և աճող։ Փոփոխվող հիդրոլոգիական ռեժիմներին կամ ջրային միջավայրին ավելի լավ հարմարվելու համար մեզ անհրաժեշտ է մեր ռեսուրսների կանոնավոր մոնիթորինգ և գնահատում։