Արհեստական բանականությունը պետք է լինի ոչ թե հաճոյացող կամ վերահսկող, այլ վստահելի տեղեկության աղբյուր

Խնդրի խորքային հարցադրումը

Արհեստական բանականության հետ մեր փոխհարաբերության հիմնական հարցն այսօր այն է, թե ինչ դեր պետք է ստանձնի այն մարդու կյանքում։ Պե՞տք է արդյոք այն մեզ հաճոյանա՝ ստեղծելով հոգեբանական հարմարավետություն, ուղղի մեր սխալները՝ ստանձնելով բարոյախորհրդատուի դեր, թե պարզապես հավատարիմ կերպով փոխանցի տեղեկություն։ Հարցը տեխնոլոգիականից շատ ավելի լայն է․ այն վերաբերում է մեր արժեքային համակարգին և ապագա հասարակության կառուցվածքին։

Հաճոյանալու գայթակղությունը

Շատ ԱԲ համակարգեր կառուցվում են այնպես, որ հաճոյանան օգտվողին․ համաձայնվեն նրա կարծիքների հետ, ներկայացնեն միայն հաճելի պատկերներ ու պատասխաններ։ Սա կարճաժամկետում ստեղծում է վստահության և մոտիկության զգացում, սակայն երկարաժամկետում վտանգում է քննադատական մտածողությունը։ Երբ մարդն ամեն քայլափոխի հաստատում է ստանում, նա կորցնում է ինքնաքննադատության և ինքնազարգացման խթանները։

Ուղղելու պատասխանատվությունը

ԱԲ-ն կարող է ստանձնել նաև ուղղողի դեր․ մատնանշել մեր թերությունները, սխալ որոշումները կամ սխալ փաստարկները։ Սա օգտակար է, սակայն ունի իր սահմանափակումները։ Համակարգը սովորում է տվյալներից, որոնք հաճախ պարունակում են մարդկային կողմնակալություններ։ Ուստի «ուղղումը» երբեմն կարող է լինել ոչ թե ճշգրտում, այլ նոր սխալի ամրապնդում։ ԱԲ-ի ուղղիչ դերը պետք է զուգակցվի թափանցիկության և բացատրությունների հետ, այլապես այն կարող է վերածվել պարզապես նոր հսկիչի։

Պարզապես տեղեկացնելու արժեքը

Ամենակայուն և երկարաժամկետ մոտեցումը ԱԲ-ի համար մնում է տեղեկատվության վստահելի և թափանցիկ փոխանցումը։ Պարզ ասել, թե ինչ է հայտնի, ինչն է անորոշ, ինչ տվյալների վրա է հիմնվում եզրակացությունը։ Այս մոդելը չի փորձում ո՛չ հաճոյանալ, ո՛չ էլ պարտադրել ուղղում, այլ ապահովում է գիտելիքի առողջ միջավայր։ Այն ստեղծում է վստահություն ոչ թե կարճաժամկետ զգացմունքների, այլ երկարաժամկետ հուսալիության միջոցով։

Եզրակացություն

Հաճոյանալու մոտեցումը վտանգում է մարդու ինքնուրույնությունը․ այն տալիս է հաճելի պահեր, բայց թուլացնում է մտավոր դիմադրությունը։

Ուղղելու մոտեցումը կարևոր է, սակայն անբավարար․ առանց թափանցիկության այն կարող է վերածվել վերահսկման։

Տեղեկացնելու մոտեցումը ամենահաստատունն է․ այն պահպանում է հավասարակշռությունը՝ միաժամանակ ապահովելով ճշգրտություն, թափանցիկություն և վստահելիություն։

Առաջարկներ կազմակերպությունների և ղեկավարների համար

• Կառուցեք ԱԲ համակարգեր, որոնք չեն սահմանափակվում համաձայնությամբ, այլ հարցեր են առաջադրում և տարբեր տեսանկյուններ առաջարկում։

• Նվազեցրեք հաճոյանալու ռիսկը՝ ապահովելով բազմակարծություն և այլընտրանքային սցենարներ։

• Մշակեք ճշմարտության բարձր ստանդարտներ, որտեղ կարևոր է ոչ միայն պատասխան տալը, այլև բացատրելը՝ ինչի վրա է հիմնված այդ պատասխանը։

Արհեստական բանականության իսկական արժեքը ոչ թե մեզ հաճոյանալու կամ ուղղելու մեջ է, այլ այն, որ այն կարող է լինել վստահելի գործընկեր՝ բաց, թափանցիկ և համարձակորեն տեղեկացնող։

Աղբյուր՝ MIT Technology Review – Should AI flatter us, fix us or just inform us?

*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ