Մայիսի 29-ին Իլոն Մասկը հայտարարեց, որ ավարտում է իր պաշտոնավարումը ԱՄՆ կառավարության արդյունավետության դեպարտամենտի (DOGE) ղեկավարի պաշտոնում։ Այս հայտարարությունը նշանավորեց ոչ միայն մի քաղաքական փուլ, այլ նաև մեկ փորձառու գործարարի փորձ՝ բարեփոխել պետական համակարգը՝ տեխնոլոգիական մտածողությամբ։

Ի՞նչ է DOGE-ը և ինչով էր զբաղվում Մասկը

DOGE-ը՝ «Department of Government Efficiency», ստեղծվել է ԱՄՆ-ում՝ պետական կառավարման արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակով։ Իր նշանակման պահին Մասկը խոստացավ՝

• Կրճատել պետական ծախսերը՝

• Նվազեցնել բյուրոկրատիան՝

• Ներդնել թվային լուծումներ պետական համակարգում։

Իր պաշտոնավարման ընթացքում Մասկը նախաձեռնել է հազարավոր պետական աշխատողների կրճատում, մի շարք պետական ծրագրերի դադարեցում, ինչպես նաև ծախսերի զգալի կրճատման ծրագիր՝ փորձելով 2 տրիլիոն դոլարից այն իջեցնել մինչև 1 տրիլիոն։

Սակայն ըստ փաստացի տվյալների՝ կրճատումը կազմել է մոտ 150 միլիարդ դոլար, ինչը շատ ավելի համեստ է ակնկալվածից։

Հրաժարականի պատճառները

Մասկը հրաժարականի մասին տեղեկացրել է իր սոցիալական հարթակ՝ X-ում (նախկինում՝ Twitter)։ Նա շնորհակալություն է հայտնել նախագահ Թրամփին, բայց նշել է, որ բյուջեի վերաբերյալ տարաձայնություններն ու բյուրոկրատական դիմադրությունը խոչընդոտել են իր առաքելությանը։

Թրամփի նոր բյուջեն նախատեսում է՝

• Տրիլիոնավոր դոլարների հարկերի կրճատում,

• Զինված ուժերի և անվտանգության ծախսերի կտրուկ ավելացում,

• Դեֆիցիտի աճ՝ 3.8 տրիլիոն դոլարով։

Այս քաղաքականությունը, ըստ Մասկի, հակասում է DOGE-ի առաքելությանը՝ ծախսերի կրճատմանը։

Մասկի բիզնես շահույթներն ու կորուստները

Ինչով շահեց

• Tesla-ի բաժնետոմսերը կարճ ժամանակով աճեցին՝ Մասկի պետական ծախսերի կրճատման խոստումների ֆոնին։

• Starlink-ը ձեռք բերեց փորձնական պայմանագրեր՝ գյուղական վայրերում ինտերնետ մատակարարելու համար՝ DOGE-ի հովանու ներքո։

• The Boring Company-ն սկսեց ներգրավվել ենթակառուցվածքային բարեփոխումների ծրագրերում՝ որպես էժան և արդյունավետ փոխադրումների առաջարկ։

Տեխնոլոգիական և ներդրումային շրջանակներում Մասկը ընկալվում էր որպես հակաբյուրոկրատ, թվայնացված առաջնորդ, ինչը ժամանակավորապես բարձրացրեց վստահությունը իր բիզնեսների հանդեպ։

Ինչով կորցրեց

• SpaceX-ի պետական պատվերները նվազեցին՝ Պենտագոնի հետ լարվածության պատճառով։

• Tesla-ի ապրանքանիշը կորցրեց ժողովրդավարական ընտրողների մի մասի վստահությունը, երբ այն սկսեց ասոցացվել Թրամփի կառավարության հետ։

• Մշակույթի և կրթության ոլորտների կրճատումները առաջացրին հասարակական հակաքարոզչություն՝ վնասելով նաև Մասկի որոշ նախագծերի մարկետինգային իմիջը։

• Հաճախակի քաղաքական հայտարարությունները շեղեցին ուշադրությունը նրա տեխնոլոգիական նորարարություններից։