2024 թվականի հունվարից սեպտեմբեր ամիսներին Հայաստանի առևտրային բանկերը վճարել են մոտ 103 մլրդ դրամի հարկեր, ինչն արտացոլում է 9%-անոց նվազում նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ 18 բանկերից միայն 17-ն են ներառվել հաշվարկում՝ «Արցախբանկ»-ը բացառվելով խոշոր հարկատուների ցանկից, ինչը նույնպես ազդեցություն է թողել ցուցանիշների վրա։

Ամենախոշոր հարկատուները. փոփոխությունների վերլուծություն

Բանկային համակարգի ամենախոշոր հարկատուն այս տարի «Ամերիաբանկ»-ն է, որի կողմից վճարված հարկերի ծավալը կազմել է 20.4 մլրդ դրամ։ Սա նախորդ տարվա համեմատ նվազել է 10%-ով։ «Ամերիաբանկի» հարկերի նվազումը վկայում է ոլորտի տնտեսական պայմանների և գործունեության հնարավոր փոփոխությունների մասին։ Երկրորդ տեղում է «Ակբա բանկ»-ը՝ 10.9 միրդ դրամ հարկերով, որն այս տարվա ցուցանիշներում մնացել է անփոփոխ՝ առանց աճի կամ նվազման։ Սա նշանակում է, որ «Ակբա բանկը» հաջողությամբ պահպանել է իր դիրքերը, չնայած ընդհանուր ոլորտի դժվարություններին։ «Ինեկոբանկը» բանկային համակարգի երրորդ խոշոր հարկատուն է՝ 9.5 մլրդ դրամ հարկերով, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 10%-ով։ Հարկերի նման աճը ցույց է տալիս «Ինեկոբանկի» ֆինանսական կայունությունը և հնարավոր զարգացումները։

«Արդշինբանկի» հարկերի կտրուկ անկման ազդեցությունը

Այս տարի ամենանշանակալի փոփոխություններից մեկը «Արդշինբանկ»-ի հարկային ցուցանիշների կտրուկ նվազումն է։ «Արդշինբանկը» վճարել է ընդամենը 8.1 մլրդ դրամ՝ նախորդ տարվա 21.3 մլրդ դրամի դիմաց՝ գրանցելով 62%-անոց անկում։ Այս անկումը զգալի ազդեցություն է ունեցել ողջ բանկային համակարգի հարկային ցուցանիշների վրա, քանի որ «Արդշինբանկի» նման անկումը զգալիորեն նվազեցրել է ընդհանուր հարկային վճարումները։

Կտրուկ աճ գրանցած բանկեր. «Կոնվերս բանկ» և այլ բանկեր

«Կոնվերս բանկը» 2024-ին զգալիորեն ավելացրել է իր հարկային վճարումները՝ անցած ինն ամիսներին վճարելով 6.7 մլրդ դրամ, ինչը երկու անգամ ավելին է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Հարկերի այսպիսի աճը ցույց է տալիս «Կոնվերս բանկի» հաջողված ֆինանսական ռազմավարությունը։ Վերելք են գրանցել նաև «ՎՏԲ Հայաստան բանկը» և «Ամիօ բանկը», որոնք ևս ավելացրել են իրենց հարկային ներդրումները՝ օգնելով պետական բյուջեին։ Ընդհանուր առմամբ, բացի «Արցախբանկից», մնացած բանկերից յոթը նվազեցրել են իրենց հարկային վճարումները, իսկ տասը՝ ավելացրել։ Այսպիսի տարբերություն ցուցանիշների մեջ վկայում է բանկային համակարգի տարբեր բանկերի գործունեության յուրահատկությունների և հարկային ռազմավարությունների մասին։ Այս փոփոխությունները կարևոր դեր են խաղում Հայաստանի պետական բյուջեի և տնտեսական միջավայրի վրա։ Բանկային հարկերի նման տատանումները կարող են ազդել պետության եկամուտների կայունության վրա՝ ստիպելով պետական բյուջեի պլանավորողներին հաշվի առնել ոլորտի փոփոխությունները և ճկուն կերպով արձագանքել դրանց։ Հարկային ծավալների փոփոխությունները կարևոր են նաև տնտեսական կանխատեսումների և զարգացման ծրագրերի կազմման համար։ Աղբյուր՝ ՀԵՏՔ