Թեև Սըր Իսահակ Նյուտոնը երբեք ֆինանսական գիրք չի գրել, նրա Շարժման Երրորդ Օրենքը՝ «յուրաքանչյուր գործողության համար կա հավասար և հակառակ արձագանք», կարող է արժեքավոր ուղղորդում լինել նրանց համար, ովքեր թոշակի անցնելու կամ անցած լինելու փուլում են։

Ֆինանսներում, ինչպես ֆիզիկայում, յուրաքանչյուր որոշում առաջացնում է արձագանք՝ երբեմն տեսանելի, երբեմն՝ երկարաժամկետ։

Յուրաքանչյուր ֆինանսական որոշման հետևում կա արձագանք

Պատկերացրեք մի զույգ, որն արդեն թոշակի անցել է և ցանկանում է ձեռք բերել արձակուրդային տուն։ Սա հաճելի և հասկանալի ցանկություն է, բայց այն իրականացնելը կարող է պահանջել որոշակի փոխզիջումներ․ ավելի երկար աշխատանքային կյանք, խնայողությունների ավելացում կամ մյուս ֆինանսական նպատակների հետաձգում՝ օրինակ, թոռների ուսման վարձի աջակցություն։

Նույն տրամաբանությունը վերաբերում է նաև վաղաժամ թոշակի անցնելուն։ Եթե մարդը որոշում է շուտ դուրս գալ աշխատանքից, այդ գործողության հետևանքով կարող են առաջանալ նոր ֆինանսական մարտահրավերներ՝ օրինակ՝ կենսապահովման ծախսերի կրճատում կամ ավելի մատչելի վայր տեղափոխվելու անհրաժեշտություն։ Ցանկացած որոշում ենթադրում է արդյունք, և կարևոր է՝ այդ արդյունքը կանխատեսել նախապես, ոչ թե բախվել դրան հետագայում։

Դոլարը կարող է ձգվել, բայց ոչ բազմապատկվել

Թոշակի անցնելուց հետո բյուջետավորումը դառնում է առավել կարևոր։ Հատկապես պետք է հիշել՝ դոլարները փոխանակելի են, բայց՝ սահմանափակ։ Եթե գումար է ծախսվում ճամփորդության վրա, նույն գումարը չի կարող օգտագործվել առողջության կամ երկարաժամկետ խնամքի նպատակներով։ Հետևաբար, գումարի օգտագործումը պետք է լինի գիտակցված և առաջնահերթություններին համահունչ։

Թոշակը՝ կատարելության մասին չէ, այլ՝ առաջնահերթությունների

Հաճախ թոշակի անցնելու ժամանակ մարդիկ փորձում են պահպանել իրենց նախաթոշակային կենսակերպը՝ չզիջելով որևէ բան։ Սակայն իրականում սա կարող է բարդացնել ֆինանսական կայունության հարցը։ Փոխարենը՝ ավելի ողջամիտ է սահմանել առաջնահերթությունները։ Ինչն է ամենակարևորը․ ճանապարհորդություննե՞րը, հանգիստ կենսակերպը, ընտանիքի աջակցու՞թյունը, թե՞ պարզապես ֆինանսական ապահովությունը և հոգեկան հանգստությունը։

Երբ առաջնահերթությունները հստակեցված են, կարելի է սկսել հաշվարկել դրանց ֆինանսական ազդեցությունը․

• Որքա՞ն կարժենա տվյալ նպատակն իրականացնելը։

• Ո՞րն է այդ որոշման այլընտրանքային արժեքը։

• Ինչպե՞ս կազդի այդ ընտրությունը մյուս նպատակների վրա երկարաժամկետ կտրվածքով։

Այս վերլուծությունը կօգնի ոչ միայն խուսափել անսպասելի իրավիճակներից, այլ նաև ֆինանսապես վստահ քայլել դեպի թոշակային կյանք։

Ցանկությունների և իրականության առողջ հավասարակշռում

Կենսաթոշակը չի նշանակում ամեն ինչին «ոչ» ասել։ Դա ավելի շուտ նշանակում է՝ ասել «այո» այն բաներին, որոնք իրական արժեք ունեն։ Երբ մարդը գիտակցում է յուրաքանչյուր ընտրության հետևանքները, կարող է կայացնել իմաստուն որոշումներ՝ հավասարակշռելով ցանկությունները և ռեալ հնարավորությունները։

***

Նյուտոնի գաղափարն այն մասին, որ ամեն գործողություն արձագանք ունի, կարող է շատ օգտակար լինել թոշակային պլանավորման գործում։ Ֆինանսական որոշումներն էլ ֆիզիկական օրենքների պես ունեն հետևանքներ։ Երբ թոշակառուները գիտակցում են այդ փոխազդեցությունները, նրանք կարող են կառուցել կենսաթոշակային կյանք, որն հիմնված է իրապես կարևոր արժեքների և կայունության վրա։