Հայաստանի պետական բյուջեի ծախսերը և եկամուտները՝ 2024թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին

Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական կոմիտեի և Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) հրապարակած տվյալների համաձայն, 2024թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին արձանագրվել է պետական բյուջեի ծախսերի և եկամուտների զգալի աճ, ինչպես նաև տարբեր հարկատեսակների փոփոխություններ:

Պետական բյուջեի ծախսերը՝ ըստ ոլորտների

2024թ. հունվար-հոկտեմբերին ՀՀ պետական բյուջեի ծախսերը կազմել են 2,284,931.3 մլն դրամ, ինչը 19.4%-ով ավել է 2023թ.-ի համադրելի ցուցանիշի համեմատ: Ահա ոլորտային ծախսերի հիմնական տվյալները՝ 1. Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայություններ Ծախսերը կազմել են 574,031.5 մլն դրամ, աճը՝ 34.1%: 2. Պաշտպանության ոլորտ Ծախսերը կազմել են 377,581.1 մլն դրամ, աճը՝ 13.1%: 3. Հասարակական կարգ, անվտանգություն և դատական գործունեություն Ծախսերը կազմել են 170,275.1 մլն դրամ, աճը՝ 9.9%: 4. Տնտեսական հարաբերություններ Ծախսերը կազմել են 139,199.7 մլն դրամ, աճը՝ 2.3%: 5. Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն Ծախսերը կազմել են 6,680.8 մլն դրամ, աճը՝ 17.1%: 6. Բնակարանային շինարարություն և կոմունալ ծառայություններ Ծախսերը կազմել են 9,313.5 մլն դրամ, աճը՝ 35.7%: 7. Առողջապահություն Ծախսերը կազմել են 116,927.2 մլն դրամ, աճը՝ 11.4%: 8. Հանգիստ, մշակույթ և կրոն Ծախսերը կազմել են 31,680.9 մլն դրամ, բայց արձանագրվել է 3.8% անկում: 9. Կրթություն Ծախսերը կազմել են 160,921.7 մլն դրամ, աճը՝ 23.8%: 10. Սոցիալական պաշտպանություն Ծախսերը կազմել են 698,319.8 մլն դրամ, աճը՝ 20.2%:

Պետական բյուջեի եկամուտները՝ ըստ հարկատեսակների

2024թ. հունվար-հոկտեմբերին պետական բյուջեի ընդհանուր եկամուտները կազմել են 1,970,140.5 մլն դրամ, որոնց գերակշիռ մասը՝ հարկերից և տուրքերից: Հիմնական հարկատեսակների ցուցանիշներն են՝ 1. Ավելացված արժեքի հարկ (ԱԱՀ) Ծավալները կազմել են 599,931.8 մլն դրամ, սակայն արձանագրվել է 1.8% անկում: 2. Եկամտային հարկ Ծավալները կազմել են 541,316.6 մլն դրամ, աճը՝ 21.7%: 3. Շահութահարկ Ծավալները կազմել են 300,146.4 մլն դրամ, աճը՝ 5.6%: 4. Ակցիզային հարկ Ծավալները կազմել են 110,888.8 մլն դրամ, աճը՝ 1.5%: 5. Սոցիալական վճարումներ Ծավալները կազմել են 85,534.6 մլն դրամ, աճը՝ 14.9%: 6. Բնապահպանական վճարներ Ծավալները կազմել են 78,828.2 մլն դրամ, աճը՝ 76.8%: 7. Պետական տուրքեր Ծավալները կազմել են 64,990.5 մլն դրամ, աճը՝ 20.6%: 8. Մաքսատուրքեր Ծավալները կազմել են 63,332.3 մլն դրամ, աճը՝ 3%: 9. Շրջանառության հարկ Ծավալները կազմել են 58,540.9 մլն դրամ, աճը՝ 17.2%: 10. Հարկերի անցումային գերավճարներ Ցուցանիշը կազմել է -17.4 մլն դրամ:

***

Պետական բյուջեի ծախսերի և եկամուտների ոլորտային վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ Հայաստանում 2024թ. հարկերի հավաքագրման և պետական ծախսերի ուղղությունները զգալիորեն ընդլայնվել են՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով սոցիալական պաշտպանության, կրթության և հանրային ծառայությունների ոլորտներին։ Միևնույն ժամանակ, արձանագրվել են նաև որոշ հարկատեսակների նվազումներ, ինչը հուշում է առավելագույնս արդյունավետ բյուջետային քաղաքականության անհրաժեշտության մասին։