Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

2025թ. առաջին երկու ամիսներին ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտները կազմել են 393.2 մլրդ դրամ, ինչը գերազանցում է 2024թ. համադրելի ցուցանիշը 68.7 մլրդ դրամով կամ 21.2%-ով։ Այս աճը վկայում է հարկային և ոչ հարկային եկամուտների հավանաբար բարձր արդյունավետության մասին։

• Աճի հնարավոր աղբյուրներ.

  • Հարկային վարչարարության բարելավում

  • Տնտեսական ակտիվության աճ (ԱԱՀ, եկամտահարկ, շահութահարկի եկամուտներ)

  • Արտաքին գործոններից կախված՝ մաքսային եկամուտների վերանայում

Սա ապահովել է բյուջեի եկամուտների բացարձակ և հարաբերական ուժեղ աճ՝ ներուժ ստեղծելով ծախսերի հստակ պլանավորման և նոր քաղաքական նախաձեռնությունների ֆինանսավորման համար։

Պետական բյուջեի ծախսեր՝ ընդհանուր պատկերը

Պետական բյուջեի ծախսերը կազմել են 321.6 մլրդ դրամ, ինչը միայն 0.3% աճ է՝ համեմատած 2024թ․ համադրելի ցուցանիշի։ Սա նշանակում է, որ կառավարությունը շարունակել է կիրառել ծախսերի զսպված քաղաքականություն, չնայած եկամուտների էական աճին։

Արդյունքում ստեղծվել է բյուջետային հավելուրդ՝ 71.6 մլրդ դրամ, որը 67.8 մլրդ դրամով ավելին է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում։

Ծախսերի մանրամասն կառուցվածքը՝ ըստ գործառույթների

Ներկայացնում ենք ծախսերի բաշխումը ոլորտների միջև՝ 2025թ. հունվար-փետրվարի կտրվածքով․

1. Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայություններ

• Ծախս՝ 70,640.4 մլն դրամ

• Աճ՝ 5.8%

Այս ոլորտը ներառում է պետական կառավարման, ֆինանսների, արտաքին հարաբերությունների և հարկային համակարգերի ծախսերը։ Աճը ցույց է տալիս պետական ապարատի գործունեության ծավալների որոշակի ընդլայնում կամ վարձատրության վերանայում։

2. Պաշտպանություն

• Ծախս՝ 57,323.3 մլն դրամ

• Աճ՝ 8%

Պաշտպանության ոլորտի ծախսերի աճը հավանաբար արտացոլում է առաջնահերթություն ունեցող ծրագրերի ֆինանսավորում՝ բանակի կարիքների, զինտեխնիկայի ձեռքբերման կամ ռազմական պատրաստվածության բարձրացման շրջանակներում։

3. Հասարակական կարգ, անվտանգություն և դատական համակարգ

• Ծախս՝ 29,483.5 մլն դրամ

• Աճ՝ 22.3%

Նշված ոլորտի ծախսերի նշանակալի աճը կարող է պայմանավորված լինել․

• Իրավապահ մարմինների տեխնիկական հագեցման,

• Դատական համակարգի բարեփոխումների,

• Ոստիկանության և ԱԱԾ կառուցվածքային փոփոխությունների իրականացմամբ։

4. Տնտեսական հարաբերություններ

• Ծախս՝ 14,068.5 մլն դրամ

• Աճ՝ 327.9%

Սա ծախսերի ամենասրընթաց աճն է ամբողջ բյուջեում։

Հնարավոր բացատրություններ.

• Նոր պետական ծրագրեր՝ ուղղված փոքր և միջին բիզնեսի աջակցությանը,

• Արտահանման խթանման նախաձեռնություններ,

• Տնտեսության ռազմավարական ճյուղերի՝ օրինակ՝ գյուղատնտեսության, զբոսաշրջության կամ տեխնոլոգիաների խթանում։

5. Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն

• Ծախս՝ 679.9 մլն դրամ

• Աճ՝ 14.6%

Բնապահպանական ոլորտի ծախսերի աճը դրական ազդակ է՝ վկայելով էներգետիկ անցման կամ բնապահպանական կարգավորումների խստացման մասին։ Չնայած ծախսը փոքր է, աճը հարաբերականորեն շեշտակի է։

6. Բնակարանային շինարարություն և կոմունալ ծառայություններ

• Ծախս՝ 272.1 մլն դրամ

• Նվազում՝ 56.9%

Սա ամենամեծ անկում ունեցող ոլորտներից է։ Նվազումը կարող է խոսել հետևյալի մասին․

• Նախագծերի ավարտ՝ նախորդ տարիներից շարունակվող ծրագրերում

• Նոր կառուցապատման ծրագրերի պակաս

• Բյուջետային առաջնահերթությունների վերաբաշխում այլ ուղղություններով

7. Առողջապահություն

• Ծախս՝ 16,276.1 մլն դրամ

• Աճ՝ 11.8%

Առողջապահության ծախսերը մեծացել են՝ հավանաբար կապված պետական պատվերի ընդլայնման, բժշկական կենտրոնների արդիականացման և առողջության առաջնային ծառայությունների հասանելիության բարձրացման հետ։

8. Հանգիստ, մշակույթ և կրոն

• Ծախս՝ 3,999.7 մլն դրամ

• Աճ՝ 2.9%

Այս ոլորտի ծախսերը մնացել են համեմատաբար կայուն։ Հնարավոր է՝ միջոցներ են ուղղվել մշակութային կենտրոնների պահպանման կամ համայնքային մշակութային նախաձեռնությունների վրա։

9. Կրթություն

• Ծախս՝ 22,124.6 մլն դրամ

• Աճ՝ 18%

Կրթության ոլորտում ծախսերի աճը խոսում է կրթական բարեփոխումների մասին՝ ներառյալ․

• Տնտեսական զարգացումների համահունչ կրթական ծրագրերի ներդրում,

• Դասավանդման մեթոդների արդիականացում,

• Ուսուցչական աշխատավարձերի բարձրացում։

10. Սոցիալական պաշտպանություն

• Ծախս՝ 106,697.4 մլն դրամ

• Նվազում՝ 21%

Չնայած նվազմանը, սա բյուջեի ամենամեծ ծախսային ոլորտն է։

Նվազման հնարավոր պատճառներ․

• Շահառուների թվի նվազում՝ կենսաթոշակային համակարգի վերանայումից հետո

• Սոցիալական աջակցության նոր մեխանիզմների կիրառում՝ ուղղված ավելի թիրախային օգնության տրամադրմանը

• Արտակարգ իրավիճակների (օր.՝ COVID) բացակայություն, ինչի հետևանքով վերացվել են ժամանակավոր սոցիալական փաթեթներ

Բյուջեի եկամուտների զգալի աճն ապահովել է կայուն ֆինանսական պաշար և թույլ է տվել կառավարությանը վերանայել ծախսային առաջնահերթությունները։

Ընդհանուր առմամբ՝ ծախսերը վերաբաշխվել են՝ հստակ նախապատվություն տալով տնտեսական աճի, պաշտպանությանը և կրթությանը, մինչդեռ որոշ ոլորտներ՝ սոցիալական պաշտպանություն, բնակարանաշինություն, կրճատումներ են կրել։

Կառավարությունը վարում է բյուջետային կայունության և հավելուրդի պահպանման քաղաքականություն, միաժամանակ վերակենտրոնացնելով ռեսուրսները դեպի աճի խթանող ուղղություններ։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ 2025 թվականի հունվար-փետրվար ամիսներին երկրի բեռնափոխադրումների ընդհանուր ծավալը կազմել է 2,215.3 հազար տոննա, ինչը 1.8%-ով ավել է 2024 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ։

Ստորև ներկայացված է բեռնափոխադրումների վիճակագրությունը ըստ տրանսպորտային տեսակների՝ ընդգծելով ներմուծման, արտահանման և ներհանրապետական փոխադրումների ծավալները։

Երկաթուղային բեռնափոխադրումներ՝ զգալի աճ

Երկաթուղային փոխադրումները գրանցել են ամենամեծ աճը՝ 29.4%՝ կազմելով 230.0 հազար տոննա։ Այս ցուցանիշը փաստում է երկաթուղային փոխադրումների արդյունավետության կամ պահանջարկի աճի մասին։

• Արտահանում՝ 44.6 հազար տոննա

• Ներմուծում՝ 106.8 հազար տոննա

• Ներհանրապետական փոխադրումներ՝ 78.6 հազար տոննա

Այս տվյալները վկայում են, որ ներմուծումը զգալիորեն գերազանցել է արտահանումը երկաթուղային ուղղությամբ, ինչն ուղղակիորեն կարող է կապված լինել արդյունաբերական կամ շինարարական նպատակներով հումքի ներմուծման աճի հետ։

Ավտոմոբիլային բեռնափոխադրումներ՝ փոքր անկում

2025թ. հունվար-փետրվարին ավտոմոբիլային բեռնափոխադրումների ծավալը կազմել է 1,499.2 հազար տոննա, ինչը 2.2%-ով նվազ է նախորդ տարվա համեմատ։ Չնայած ծավալների նվազմանը, ավտոմոբիլային տրանսպորտը շարունակում է մնալ բեռնափոխադրումների հիմնական միջոցը՝ ավելի քան 67% ընդհանուր ծավալի մեջ։

• Արտահանում՝ 99.2 հազար տոննա

• Ներմուծում՝ 559.4 հազար տոննա

• Ներհանրապետական փոխադրումներ՝ 840.6 հազար տոննա

Այս սեգմենտում ներհանրապետական բեռների ծավալը ամենաբարձրն է, ինչը խոսում է ներքին լոգիստիկայի ակտիվության մասին՝ առևտրային ցանցեր, շինարարություն, գյուղատնտեսական ապրանքների շրջանառություն և այլն։

Օդային բեռնափոխադրումներ՝ դինամիկ աճ

Չնայած ծավալների համեմատաբար փոքր լինելուն, օդային բեռնափոխադրումները աճել են 15.1%-ով՝ հասնելով 6.1 հազար տոննայի։ Սա կարող է պայմանավորված լինել բարձր արժեք ունեցող ապրանքների՝ տեխնիկայի, դեղորայքի կամ փոքրաքաշ բեռների ներմուծմամբ կամ արտահանմամբ։

• Արտահանում՝ 2.9 հազար տոննա

• Ներմուծում՝ 3.2 հազար տոննա

Օդային բեռնափոխադրումները հատկապես կարևոր են ժամանակազգայուն և միջազգային առևտրի բեռների համար։

Խողովակաշարային բեռնափոխադրումներ՝ կայուն աճ

Մայրուղային խողովակաշարային համակարգով փոխադրված բեռների ծավալը կազմել է 480.0 հազար տոննա, ինչը 4.6%-ով ավել է նախորդ տարվա ցուցանիշից։ Այս տրանսպորտի տեսակն օգտագործվում է հիմնականում հեղուկ բեռների՝ գազ, նավթ կամ քիմիական նյութերի փոխադրման համար։

2025 թվականի առաջին երկու ամիսների ընթացքում Հայաստանի բեռնափոխադրումների ոլորտը զարգացել է զգուշավոր դրական միտումով։ Երկաթուղային և օդային փոխադրումների աճը, ինչպես նաև խողովակաշարային համակարգի կայուն զարգացումը ցույց են տալիս բազմազանեցման և ենթակառուցվածքային ներդրումների հնարավոր ազդեցությունը։

***

Միևնույն ժամանակ, ավտոմոբիլային տրանսպորտում գրանցված փոքր նվազումը կարող է լինել ժամանակավոր՝ պայմանավորված եղանակային պայմաններով կամ բիզնես ակտիվության փոփոխություններով։ Այսպիսի վերլուծությունները կարևոր են լոգիստիկ շուկայի մասնակիցների, ներդրողների և պետական ռազմավարական ծրագրավորողների համար՝ արդյունավետ քաղաքականություն մշակելու նպատակով։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Աշխարհի խոշորագույն թվային արժույթների (կրիպտոարժույթ) փոխարժեքները ապրիլի 10-ի ժամը 10:30-ի դրությամբ.

Bitcoin-ի (BTC) փոխարժեքը դրամի նկատմամբ աճել է 6.87%-ով և կազմել 32,125,693.59 դրամ, ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ Bitcoin-ի փոխարժեքն աճել է 6.66%-ով և կազմել 81,999.32 դոլար:

Ethereum-ի (ETH) փոխարժեքն աճել է 9.97%-ով և կազմել 1,609.84 դոլար, ETH/BTC փոխարժեքը՝ 0.019619562 (+3.03%):

Bitcoin Cash-ի (BCH) փոխարժեքն աճել է 9.14%-ով և կազմել 299.48 դոլար, BCH/BTC փոխարժեքը՝ 0.003649811 (+2.26%):

Fasttoken-ի (FTN) փոխարժեքը նվազել է 0.07%-ով և կազմել 4.027575 դոլար, FTN/BTC փոխարժեքը՝ 0.000049085 (-6.38%):

Ripple-ի (XRP) փոխարժեքն աճել է 11.15%-ով և կազմել 2.006413 դոլար, XRP/BTC փոխարժեքը՝ 0.000024453 (+4.14%):

Litecoin-ի (LTC) փոխարժեքն աճել է 6.15%-ով և կազմել 74.51 դոլար, LTC/BTC փոխարժեքը՝ 0.00090813 (-0.54%):

Binance Coin-ի (BNB) փոխարժեքն աճել է 5.29%-ով և կազմել 579.78 դոլար, BNB/BTC փոխարժեքը՝ 0.007065927 (-1.35%):

Dogecoin-ի (DOGE) փոխարժեքն աճել է 9.10%-ով և կազմել 0.157257 դոլար, DOGE/BTC փոխարժեքը՝ 0.000001917 (+2.24%):

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Կոնվերս Բանկն ամփոփել է C360 Mastercard քարտապանների համար արշավի արդյունքները: Ամփոփիչ միջոցառման ժամանակ գլխավոր մրցանակների՝ 4 էլեկտրական մեքենաների բանալիները հանձնվել են պատահականության սկզբունքով ընտրված մասնակիցներին:

«Շնորհակալ եմ, չԷի հավատում հաջողությանը, ինձ թվում էր՝ ինչ-որ խաղ է»,- մրցանակների հանձնման արարողության ժամանակ ասել է հաղթողներից Գագիկ Թովմասյանը:

«Հայաստանը շատ լավ երկիր է օտարերկրացիների համար։ Ես ապագա բժիշկ եմ ու այստեղ նաև բիզնեսով եմ զբաղվում։ Ինձ համար անակնկալ էր այս շահումը, բայց շահումից հետո որոշել եմ, որ իմ բիզնեսի և իմ բոլոր հաշիվները տեղափոխել Կոնվերս Բանկ»,- հավելել է մեկ այլ հաղթող՝ Բժշկական համալսարանի ուսանող Ադոմահ Սամուելը Գանայից:

Արշավի շրջանակում, բացի էլեկտրական մեքենաները, նախատեսված է եղել նաև մինչև 15%-ի չափով քեշբեք, որից օգտվել են մրցույթի պայմաններին բավարարած բոլոր մասնակիցները:

Արշավի ամփոփմանը մասնակցել են նաև հյուրեր Mastercard-ից: Փոխնախագահ, Հայաստանում և Վրաստանում տարածաշրջանային մենեջեր Դավիդ Զգուդաձեն, իր հերթին, ողջունել է միջոցառման մասնակիցներին և շեշտել Կոնվերս Բանկի հետ երկարամյա արդյունավետ համագործակցությունն ու դրա արդյունքում հաճախորդների համար նոր հնարավորությունների ստեղծումը:

«Շատ ուրախ եմ, որ մեր գործընկեր Կոնվերս Բանկի հետ նման արշավ ենք իրականցրել։ Հայաստանում ֆինանսական ծառայություններն արագ թվայնացվում են, այս հարցում Կոնվերս Բանկն առաջատարներից է: Նման   միջոցառումները հնարավորություն են տալիս, որ հաճախորդները զգան, թե որքան կարևոր ու լավ է թվայնացումը, և որքան հարմարավետ են թվային ծառայությունները»,- ասել է նա:

Կոնվերս Բանկի գործառնական դեպարտամենտի տնօրեն Արթուր Մխիթարյանը նշել է, որ Mastercard-ը Կոնվերս Բանկի ռազմավարական գործընկերներից է, և հավելել՝ Mastercard-ի հետ համագործակցությունը ընդգրկուն է և ներառում է գործունեության մի քանի ոլորտ:

«Ներկայում Mastercard-ի հետ համագործակցում ենք ոչ միայն քարտային,  այլև տեխնոլոգիական ոլորտներում, թողարկում ենք դասական և թվային Mastercard վճարային քարտեր, միասին զարգացնում քարտային գործառնությունների հնարավորությունները, իրականացնում համատեղ արշավներ: Վստահ եմ՝ համագործակցությունը ավելի կխորանա, ինչի արդյունքում կներկայանանք նոր առաջարկներով»,- ասել է նա:

Հիշեցնենք, որ արշավն անցկացվել է 2024թ. դեկտեմբերի 23-ից մինչև 2025թ. փետրվարի 28-ը: Հաշվի են առնվել ինչպես ՀՀ վաճառակետերում, այնպես էլ արտասահմանյան վաճառակետերում կատարված անկանխիկ գնումները:

Մանրամասն՝ տեսանյութում

Կոնվերս Բանկը վերահսկվում է ՀՀ ԿԲ կողմից:

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Ինչ է տեղի ունեցել այսօր բիզնես աշխարհում՝ դիտեք բոլոր կարևոր, օգտակար և հետաքրքիր նորությունները՝ թարմ մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում և www.abnews.am կայքում

Ինչ է կատարվել այսօր Հայաստանում և արտերկրում՝ դիտեք բոլոր կարեւոր, օգտակար եւ հետաքրքիր լուրերը` նոր մանրամասներով Armenian Business News-ի եթերում, տեսանյութերում եւ www.abnews.am կայքում

Տնտեսական աճի դինամիկան․ դանդաղում, բայց կայունություն

Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) կանխատեսմամբ՝ 2025 թվականին Հայաստանի տնտեսությունը կաճի 5 տոկոսով։ Այս ցուցանիշը համեմատաբար ցածր է 2022-ի 12.6% և 2023-ի 8.3% աճի համեմատ, ինչը, ըստ ԱԶԲ-ի, պայմանավորված է արտաքին պահանջարկի աստիճանական թուլացմամբ։

2024 թվականին աճը կդանդաղի՝ կազմելով 5.9%՝ արտացոլելով որոշ ոլորտներում տնտեսական ակտիվության նվազում։ Մասնավորապես, դանդաղում է նկատվել ծառայությունների, գյուղատնտեսության և շինարարության ոլորտներում։ Միևնույն ժամանակ, արդյունաբերական ոլորտը ցույց է տվել որոշակի աշխուժացում։

Գնաճի վիճակը և դրամավարկային քաղաքականություն

2024 թվականի դեկտեմբերին արձանագրվել է 12-ամսյա գնաճի ընդամենը 1.3%, ինչը զգալիորեն ցածր է Կենտրոնական բանկի թիրախային ցուցանիշից (4.0% ± 1.5%)։ Տարեկան միջին գնաճը նույնպես նվազել է՝ 2023-ի 2.0%-ից հասնելով 0.3%-ի՝ պայմանավորված ապրանքների գլոբալ գների զսպվածությամբ և արժույթի կայունությամբ։

Դրամավարկային զգույշ քաղաքականության արդյունքում, դրամային վարկավորումը 2024-ին աճել է 22.8%-ով, մինչդեռ արտարժույթով վարկավորումը՝ ընդամենը 5.1%։

ՀՆԱ-ի կառուցվածքային փոփոխությունները և կապիտալ ծախսերը

Համախառն ներքին արդյունքի կառուցվածքում որոշակի վերափոխումներ են գրանցվել։ 2023 թվականին ՀՆԱ-ն 2.3%-ից մեծացել է մինչև 3.8% 2024-ին։ Կապիտալ ծախսերը 2024-ին աճել են 14.6%-ով՝ պայմանավորված ճանապարհաշինության և սոցիալական ենթակառուցվածքների վրա արված շարունակական ներդրումներով։

Նշանավոր է նաև, որ ապրանքների և ծառայությունների գծով պետական ծախսերը նվազել են 43.1%-ով։

Պետական պարտք և արտաքին պոզիցիա

ԱԶԲ-ի տվյալներով՝ պետական պարտքը 2023-ի 50.7%-ից նվազել է մինչև 50.3% ՀՆԱ-ի նկատմամբ։ Կենտրոնական բանկի արտաքին պարտավորությունները նվազել են՝ հասնելով 6.5 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի կամ ՀՆԱ-ի 25.3% (2023-ի 27.8%-ի փոխարեն)։

Միևնույն ժամանակ, միջպետական պարտքը աճել է՝ հասնելով 6.4 միլիարդ դոլարի։ Սա նպաստել է տեղական պարտքի մասնաբաժնի աճին, ինչը համապատասխանում է կառավարության՝ պարտքային բեռը ներքին աղբյուրներից ֆինանսավորելու ռազմավարությանը։

Ընթացիկ հաշվեկշռի դեֆիցիտը

Ըստ ԱԶԲ-ի կանխատեսումների՝ 2025 և 2026 թվականներին ընթացիկ հաշվեկշռի դեֆիցիտը կաճի ՀՆԱ-ի մոտ 5%-ով՝ պայմանավորված արտաքին դրական գործոնների (օրինակ՝ տրանսֆերտներ, արտահանման գներ) նվազմամբ։

ԱՍԶԲ-ի համագործակցությունը ՀՀ կառավարության հետ

2025 թվականին Ասիական զարգացման բանկը ծրագրում է շարունակել ակտիվ համագործակցությունը ՀՀ կառավարության հետ մի շարք առանցքային ոլորտներում․

• Հյուսիս-հարավ ճանապարհային միջանցքի Սիսիան-Քաջարան հատվածի շինարարություն – 250 միլիոն դոլարի ներդրում

• Առողջապահության ոլորտի զարգացում

• Բնակարանային ծրագրեր տեղահանված անձանց համար

• Դպրոցների կառուցում և վերակառուցում

• Հանրային և պետական բարեփոխումների աջակցություն

ԱԶԲ-ի հայաստանյան մշտական առաքելության տնօրեն Դոն Լամբերտը նշել է, որ իրենց վերլուծությունները համահունչ են ԿԲ-ի վերլուծություններին, ինչը հաստատում է հիմնական տնտեսական ցուցանիշների համադրելիությունը։

Չնայած արտաքին միջավայրի փոփոխություններին և աճի տեմպերի դանդաղմանը, Ասիական զարգացման բանկի կանխատեսումները վկայում են Հայաստանի տնտեսության կառուցվածքային կայունության մասին։ 2025 թվականը լինելու է վերափոխման, ներդրումների և թիրախային աջակցության տարի, որի կենտրոնում կլինեն ենթակառուցվածքները, սոցիալական ոլորտները և ֆինանսական կայունությունը։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Հայաստանի կապիտալի շուկան 2024-ին. աճ, նոր հնարավորություններ և գլոբալ միտումներ

Հայաստանի ֆոնդային բորսան և Կենտրոնական դեպոզիտարիան (AMX) ամփոփել են 2024 թվականի գործունեության արդյունքները։ Տարվա ընթացքում AMX-ը շարունակել է իր ռազմավարական ծրագրերի իրագործումը՝ նպաստելով կապիտալի շուկայի զարգացմանն ու միջազգային համագործակցության ընդլայնմանը։ Միջազգային կապերի ամրապնդումը նոր հնարավորություններ է ստեղծել շուկայի մասնակիցների համար՝ ընդլայնելով Հայաստանի կապիտալի շուկայի հասանելիությունը և խորացնելով տարածաշրջանային ինտեգրացիան։

ԻՄԱՆԱԼ ԱՎԵԼԻՆ

Տեղի են ունեցել պետական պարտատոմսերի տեղաբաշխման աճուրդ

Մարտի 11-ին տեղի է ունեցել 35 մլրդ դրամ ծավալով պետական պարտատոմսերի տեղաբաշխման աճուրդ։

ԻՄԱՆԱԼ ԱՎԵԼԻՆ

Մարտ ամսվա ամփոփում

Հայաստանի ֆոնդային բորսան ամփոփել է 2024 թ.-ի մարտ ամսվա տվյալները։ Ամսվա ընթացքում շարունակվել է մի շարք հարթակներում ակտիվությունը։

ԻՄԱՆԱԼ ԱՎԵԼԻՆ

Նոր ներդրումային հնարավորություններ

«ՖԻՆՔԱ» ՈւՎԿ ՓԲԸ-ի պարտատոմսերը ցուցակվել են Հայաստանի ֆոնդային բորսայում

Ցուցակվել են ավելի քան 1․2 մլրդ ՀՀ դրամ ծավալով պարտատոմսեր։ Պարտատոմսի անվանական արժեքը 50,000 ՀՀ դրամ է, իսկ արժեկտրոնի տոկոսադրույքը 11․5%։

ԻՄԱՆԱԼ ԱՎԵԼԻՆ

Մարտ ամսվա ցուցակումների և առևտրի վերաբերյալ տվյալները այստեղ:

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: 

Չնայած շարունակվող գլոբալ տնտեսական և առևտրային խնդիրներին՝ Եվրոպական միությունը 2024 թվականին արձանագրել է ագրոպարենային արտահանման ռեկորդային ցուցանիշ՝ 235.4 միլիարդ եվրո։ Սա նախորդ տարվա համեմատության մեջ արտահանման ծավալի 3% աճ է կամ շուրջ 6.6 միլիարդ եվրոյով ավել։

Արտահանման գլխավոր ուղղությունները

ԵՀ-ի տվյալներով՝ Մեծ Բրիտանիան 2024-ին պահպանել է իր դիրքը որպես ԵՄ ագրոպարենային ապրանքների հիմնական ներմուծող երկիր։ Միայն այս շուկան կազմել է ընդհանուր արտահանման մոտ 23%՝ համարժեք 53.9 միլիարդ եվրոյի։

Բացի այդ, զգալի աճ է գրանցվել դեպի հետևյալ շուկաներ.

• Շվեյցարիա – արտահանման ծավալը ավելացել է 653 միլիոն եվրոյով կամ 6%,

• Ճապոնիա – աճը կազմել է 458 միլիոն եվրո։

Այս տվյալները վկայում են, որ ԵՄ ագրոպարենային ապրանքների նկատմամբ պահանջարկը կայուն է ոչ միայն հարևան, այլև հեռավոր զարգացած շուկաներում։

Արտահանվող ապրանքների կառուցվածքը

Արտահանվող ապրանքների գլխավոր խմբերն են՝

• Հացահատիկային արտադրանքներ՝ ԵՄ գյուղատնտեսության ավանդական ուժեղ կողմը,

• Կաթնամթերք, որի որակը բարձր է գնահատվում միջազգային շուկայում,

• Գինի, որը շարունակում է մնալ եվրոպական արտահանման բրենդային ուղղություններից մեկը։

Սա ցույց է տալիս, որ Եվրոպան շարունակում է օգտագործել իր պատմական առավելությունները՝ բարձրորակ գյուղմթերքների և վերամշակված արտադրանքի ոլորտում։

Գնաճի միտումներ՝ ձիթապտղի յուղ և կակաո

2024-ին ամենաբարձր գնաճը արձանագրվել է ձիթապտղի յուղի և կակաոյի շուկաներում։ Գների աճը պայմանավորված է ինչպես գլոբալ առաջարկի կրճատմամբ (օրինակ՝ ձիթապտղի բերքի պակաս Եվրոպայի որոշ հատվածներում), այնպես էլ բարձր միջազգային պահանջարկով։

Սրանք ապրանքային այն խմբերն են, որոնք զգայուն են կլիմայական փոփոխություններին և համաշխարհային շուկայում գնային տատանումներին։

Ներմուծման աճ և մատակարարների խումբ

ԵՄ ագրոպարենային արտադրանքի ներմուծումը 2024-ին կազմել է 171.8 միլիարդ եվրո, ինչը նախորդ տարվա համեմատ 8%-ով ավելի է։

ԵՄ գլխավոր մատակարարներն են՝

• Մեծ Բրիտանիա,

• Ուկրաինա (որպես անընդհատ աճող գյուղմթերքի արտահանող),

• Բրազիլիա (հատկապես մսամթերքի և սոյայի ոլորտում)։

Ներմուծման կառուցվածքում գերակշռում են՝

• Կակաոն և սուրճը՝ հիմնականում եկող Աֆրիկայից ու Լատինական Ամերիկայից,

• Մրգերն ու ընդեղենը, որոնց արտադրությունը սահմանափակ է ԵՄ տարածքում՝ հատկապես էկզոտիկ և արևադարձային տեսակների համար։

ԵՄ ագրոպարենային արտադրանքի արտահանման և ներմուծման 2024 թվականի արդյունքները վկայում են շուկայի կայունության և միջազգային պահանջարկի բարձր մակարդակի մասին։ Չնայած գլոբալ անորոշություններին՝ ԵՄ երկրներն ապացուցում են իրենց մրցունակությունը սննդի և գյուղմթերքի ոլորտում՝ ապահովելով ինչպես արտահանման եկամուտների աճ, այնպես էլ համաշխարհային շուկայի շարունակական մասնակցություն։

Այս տվյալները կարևոր են ինչպես քաղաքականության մշակողների, այնպես էլ ագրոբիզնեսով զբաղվող կազմակերպությունների համար՝ շուկայի ուղղվածությունները ճիշտ գնահատելու և զարգացումների վրա արձագանքելու նպատակով։

Բաժանորդագրվեք մեր Տելեգրամյան ալիքին՝ բիզնես ոլորտի ամենաթարմ և կարևոր նորություններին առաջինը ծանոթանալու համար: