2025 թվականի սկզբին հրապարակված Numbeo տվյալների համաձայն՝ Հայաստանը հայտնվել է աշխարհի ամենաանվտանգ երկրների տասնյակում՝ զբաղեցնելով 8-րդ տեղը: Սա երկրի համար նշանակալի ցուցանիշ է՝ հաշվի առնելով գլոբալ մակարդակում հանցավորության աճի միտումները:
Ինչ է Numbeo-ն
Numbeo-ն աշխարհի ամենամեծ տվյալների բազան է, որը հավաքում և վերլուծում է օգտագործողների կողմից տրամադրվող տեղեկատվությունը կյանքի տարբեր կողմերի մասին՝ ներառյալ հանցավորության մակարդակը, բնակչության անվտանգությունը, առողջապահությունը, գների ինդեքսները, երթևեկությունը, մաքրությունը և այլն։ Տվյալները պարբերաբար թարմացվում են և լայնորեն օգտագործվում են քաղաքագետների, տնտեսագետների ու ներդրողների կողմից՝ երկրի ընդհանուր վիճակը գնահատելու համար։
Հանցավորության ինդեքսի համեմատություն տարածաշրջանում
Numbeo-ի «Crime Index 2025» վարկանիշում Հայաստանի բարձր դիրքը հատկապես տեսանելի է, երբ համեմատում ենք այն տարածաշրջանի մյուս երկրների հետ՝
| Երկիր | Տեղը հանցավորության ինդեքսում | Անվտանգության մակարդակ* |
|---|---|---|
| Հայաստան | 8-րդ | Բարձր |
| Վրաստան | 21-րդ | Բարձր |
| Ադրբեջան | 33-րդ | Միջինից բարձր |
| Թուրքիա | 57-րդ | Միջին |
| Ռուսաստան | 51-րդ | Միջին |
| Իրան | 93-րդ | Ցածր |
*Անվտանգության մակարդակները հիմնված են ոչ միայն հանցավորության ինդեքսի վրա, այլ նաև բնակչության կողմից տրված սուբյեկտիվ գնահատականների վրա, ինչպիսիք են՝ գիշերային քայլելու անվտանգությունը, գողության և բռնության մակարդակները և այլն։
Ինչպես է Հայաստանը հասել այս ցուցանիշին
Հայաստանի բարձր դիրքը պայմանավորված է մի շարք գործոններով.
-
Հանրային անվտանգություն. վերջին տարիներին իրականացվել են մի շարք բարեփոխումներ ոստիկանության համակարգում, ներառյալ՝ համայնքային ոստիկանական ծառայությունների ամրապնդումը:
-
Քաղաքացիական մասնակցություն. բնակչությունը ավելի ակտիվորեն մասնակցում է համայնքային անվտանգության նախաձեռնություններին։
-
Տուրիստական անվտանգություն. զբոսաշրջիկների շրջանում Հայաստանը հաճախ բնութագրվում է որպես «խաղաղ, հյուրընկալ և անվտանգ երկիր»։
-
Մշակութային գործոններ. հասարակությունում բարձր է համայնքային կյանքի և համերաշխության արժեքը։
Ամենաանվտանգ և ամենավտանգավոր երկրները
-
Ամենաանվտանգ երկիրը ճանաչվել է Անդորրան, որը շարունակաբար բարձր վարկանիշ է ստանում ոչ միայն անվտանգության, այլև՝ կյանքի որակի այլ ցուցանիշներով։
-
Ամենավտանգավոր երկիրը՝ Վենեսուելան, որտեղ հանցավորության մակարդակը մնում է կայուն բարձր՝ պայմանավորված քաղաքական անկայունությամբ, տնտեսական խնդիրներով և կազմակերպված հանցավորությամբ։
Ինչպես են հաշվում հանցավորության ինդեքսը
Numbeo-ի հանցավորության ինդեքսը կազմվում է հետևյալ չափանիշների հիման վրա.
-
Գողություններ, կողոպուտներ և խարդախություն
-
Ֆիզիկական հարձակումներ և բռնություններ
-
Թմրանյութերի տարածում
-
Ոստիկանության արդյունավետություն
-
Հասարակության ընդհանուր ընկալումն ու վստահությունը
Ինչ կարող է սա նշանակել Հայաստանի համար
Հայաստանի դիրքը որպես անվտանգ երկիր կարող է ունենալ մի շարք դրական հետևանքներ.
-
Տնտեսական. խթանել արտասահմանյան ներդրումները, որոնք սովորաբար կենտրոնանում են կայուն և կանխատեսելի միջավայր ունեցող երկրներում։
-
Զբոսաշրջային. մեծացնել միջազգային զբոսաշրջիկների հոսքը, հատկապես տարածաշրջանային մրցակիցների համեմատությամբ։
-
Մարդկային կապիտալ. բարելավել որակյալ մասնագետների ներգրավման հնարավորությունները։
