2024 թվականին Հայաստանի համախառն ներքին արդյունքը (ՀՆԱ) կազմել է 10.13 տրիլիոն դրամ, ինչը 5.9%-ով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն առաջին անգամ անցել է 8,500 ԱՄՆ դոլարի շեմը՝ հասնելով 8,501 դոլարի։ Սակայն տարվա վերջին տնտեսական աճի տեմպը դանդաղել է՝ կազմելով 3.7%։
Տնտեսական աճի հիմնական գործոնները
Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը նախորդ տարվա համեմատ աճել է 1.6%-ով, ինչը պայմանավորված է տարբեր ոլորտների զարգացման տարբեր դինամիկայով։ ՀՆԱ-ի հիմնական հատվածները և դրանց դերը տնտեսական աճի մեջ ներառում են.
- Առևտուր և ծառայություններ – 6.22 տրիլիոն դրամ (ՀՆԱ-ի 61.4%)
- Արդյունաբերություն և էներգետիկա – 1.64 տրիլիոն դրամ (ՀՆԱ-ի 16.2%)
- Շինարարություն – 715.5 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 7.1%)
- Գյուղատնտեսություն – 802.5 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 7.9%)
- Հանքարդյունաբերություն – 2.9% ՀՆԱ-ի կառուցվածքում
Շինարարության ոլորտն ապահովել է աննախադեպ՝ 113.5% աճ, ինչը պայմանավորված է խոշոր ենթակառուցվածքային և բնակարանային նախագծերով։ Այս ոլորտի ընդհանուրը 715.5 մլրդ դրամ է կազմել՝ զբաղեցնելով ՀՆԱ-ի 7.1%-ը։
Մշակող արդյունաբերության աճը կազմել է 10.5%, ինչը ևս դրական ազդել է տնտեսական ակտիվության վրա։ Միևնույն ժամանակ, հանքարդյունաբերության ոլորտում նկատվել է համեմատաբար ցածր աճ՝ կազմելով ՀՆԱ-ի ընդամենը 2.9%-ը։
Տնտեսության կառուցվածքը և սպառման ծախսերը
Տնտեսության ընդհանուր կառուցվածքում սպառման ծախսերը գերակշռող դեր ունեն՝ կազմելով ՀՆԱ-ի 77.3%-ը, որից տնային տնտեսությունների սպառման ծախսերը կազմել են 66.1%։ Համախառն կուտակման մակարդակը կազմել է 22.2%, ինչը վկայում է ներդրումային դերի պահպանման մասին։
Եռամսյակային կտրվածքով տնտեսական ակտիվության առավել բարձր ցուցանիշը գրանցվել է 3-րդ եռամսյակում՝ 2.76 տրիլիոն դրամ, մինչդեռ 1-ին եռամսյակում այն կազմել է 1.95 տրիլիոն դրամ։
Արտաքին առևտուր և տնտեսական մարտահրավերներ
Հայաստանի արտաքին առևտրի հաշվեկշիռը եղել է դրական՝ կազմելով 56.1 մլրդ դրամ, ինչը վկայում է արտահանման կայուն աճի մասին։ Սակայն տարվա ընթացքում տնտեսական աճի տեմպը դանդաղել է, մասնավորապես՝ տարեվերջին այն կազմել է 3.7%։
Տնտեսական զարգացման հեռանկարները կկախվեն արտաքին շուկաների իրավիճակից, ներդրումային միջավայրի բարելավումից, ինչպես նաև առևտրային և արդյունաբերական ոլորտների հետագա վերափոխումից։
